Ναύπλιον, Γενάρης 1823: Όταν στο “Δημοτικό Συμβούλιο” πλειοψηφούσαν οι παπάδες (του Τόλη Κοΐνη)

Ναύπλιον, Γενάρης 1823

Σήμερα, είναι σύμφωνη γνώμη όλων «να μην ανακατεύεται η εκκλησία στα κοινά». Ο ρόλος των παππάδων, επισκόπων κλπ. είναι η πνευματική καθοδήγηση του λαού και όχι η διαχείριση των πολιτικών πραγμάτων. Κάποτε, δεν ήταν έτσι τα πράγματα…

1823. Τον Δεκέμβρη οι Οθωμανοί κάτοικοι του Ναυπλίου (Τούρκοι, Τουρκαλβανοί και Εβραίοι) φεύγουν. Μπαρκάρουν κατόπιν συμφωνίας και πηγαίνουν προς την Μικρά Ασία. Η πόλη μας μένει για κάποιες ημέρες σαν ένας οικισμός φάντασμα. Υπάρχουν φρουρές Ελληνικές σε όλα τα κάστρα, αλλά τα σπίτια είναι άδεια.

Μια επιδημία λοιμώδους νόσου, που άφησαν «κληρονομιά» οι Οθωμανοί κάνει διστακτικούς πολλούς να έρθουν να κατοικήσουν εδώ. Οι πρώτοι κιόλας «κόλλησαν» το μικρόβιο και δεν πρόλαβαν να ζήσουν στην απελευθερωμένη πόλη.

• Σε ποιους θα επιτρεπόταν να κατοικήσουν μέσα στην πόλη;
• Θα επιτρεπόταν στους κατοίκους να διαμείνουν πάνω στα κάστρα;
• Ποιοι θα έπαιρναν «επαναστατικώ δικαίω» τα σπίτια των Οθωμανών ως ιδιοκτησίες;
• Όσοι θα έμεναν εκτός του περιτειχισμένου τμήματος της πόλης (Βαρώσι) σε ποιες συνοικίες και με ποιες προϋποθέσεις θα επιτρεπόταν;

Δεν αναφέρεται εάν κατά την κρίσιμη περίοδο (3-13 Δεκεμβρίου 1822) έγιναν συμβόλαια αγοραπωλησίας ακινήτων μεταξύ Τούρκων και Ελλήνων. Παρουσιάστηκαν κάποια με προγενέστερες ημερομηνίες (μάλλον, «μαϊμού»).

Ποιος όμως θα αποφάσιζε για όλα αυτά;

Η Κυβέρνηση Μαυροκορδάτου είχε διαλυθεί. Ένα μέρος της είχε διασωθεί στην Ερμιόνη. Ο Κολοκοτρώνης και οι οπαδοί του με την αίγλη των νικητών του Δράμαλη και του πορθητή του Παλαμηδιού (Σταϊκόπουλος, ανιψιός του Γέρου) είχαν τον πρώτο λόγο στην μοιρασιά. Η Πελοποννησιακή Γερουσία ήταν το μόνο διοικητικό όργανο που δέχονταν τις αποφάσεις του όλες οι παρατάξεις. Με τα σημερινά δεδομένα δεν ήταν τίποτε παραπάνω από μια … Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση. Αλλά σε εκείνη την συγκυρία από την μια ήταν εκλεγμένο και αυτό δεν το αμφισβητούσε κανένας, και από την άλλη βοήθησε τον Κολοκοτρώνη στην προσπάθεια αντιμετώπισης των Τούρκων του Δράμαλη. Ναύπλιον, Γενάρης 1823

Η Πελοποννησιακή Γερουσία δια του προέδρου της επισκόπου Βρεσθένης Θεοδώρητου, που ήταν από τον Ιούνιο του 1822 μέσα στο Ανάπλι (επιτροπή διαπραγματεύσεων στην αρχή και όμηρος των Τούρκων μετά), διόρισε την πρώτη δημογεροντία … δεν υπήρχαν ακόμα κάτοικοι για να εκλεγεί!!

Σε αυτήν την δημογεροντία βρέθηκαν τρεις παππάδες και δύο λαϊκοί. Αυτοί θα υπέγραφαν ποιοι θα εγγραφούν στα δημοτολόγια της νέας πόλης. Αυτοί θα διάλεγαν τους κατοίκους.

Για να συγκεντρωθεί ένα «Ταμείο» και να μαζευτούν φόροι και γενικότερα χρήματα που ήταν άκρως απαραίτητα για τον αγώνα, έπρεπε να ορίσουν «εφόρους». Στη διάρκεια της πολιορκίας του Ναυπλίου, αυτόν τον ρόλο τον είχε «παίξει» ένας ιερωμένος ο παπά – Θεοδόσης Μπούσκος ή Οικονόμου (ενορία του ήταν η Ασίνη), συνεπικουρούμενος από τον ηγούμενο της Μονής Καρακαλά. Τώρα όμως τα πράγματα είχαν αλλάξει. Δεν υπήρχαν Οθωμανοί και την τεράστια ακίνητη περιουσία τους (κτήματα και σπίτια) έπρεπε να την διαχειριστούν κάποιοι και να αποδίδουν στην διοίκηση τους αντίστοιχους φόρους.

Πραγματικά, με πρωτοβουλία της Δημογεροντίας του Ναυπλίου έγινε μια συγκέντρωση προκρίτων της επαρχίας Ναυπλίας και όρισαν ως υπεύθυνους για την είσπραξη των φόρων τον παπά- Γιώργη Βελίνη (από το Πλατανήτι, που του είχε ανατεθεί η ενορία του Αγίου Γεωργίου στο Ναύπλιο), τον Κόλλια Χατζηγεωργίου και γραμματέα τον Δημήτρη Θεοδωρόπουλο (ή Λυκόρεμα) από το Κατσίγκρι.

Το σχετικό έγγραφο με ημερομηνία «6 Φεβρουαρίου 1823», υπογράφουν 5 παππάδες και 9 λαϊκοί:

• Ο παπά- Θεοδόσης Μπούσκος (με τον εκκλησιαστικό του τίτλο «Οικονόμος Ναυπλίου»)
• Ο παπά Γιώργης Κακάνης (με τον εκκλησιαστικό του τίτλο «παπασακκελάριος»). Αυτός έπαιξε σημαντικό ρόλο και στην πολιορκία του Ναυπλίου και στα πολιτικά δρώμενα ως πιστός φίλος του Παπαφλέσσα και βρήκε ηρωικό θάνατο το 1825 στη μάχη στο Μανιάκι, επικεφαλής ομάδας αντρών από τη Ναυπλία.
• Ο παπά- Γιάννης Χαταριώτης (προφανώς, είχε ενορία στο Δρέπανο)
• Ο Χατζή – παπά – Δημήτρης Παπαχρήστου
• Ο παπά- Γεώργης Ξενόπουλος

Από τους λαϊκούς τέσσερις είχαν τον εκκλησιαστικό τίτλο του «αναγνώστη» Λογιζόπουλος, Χριστόπουλος, Κοκκινόπουλος και Μακρυπουκάμισος (ο τελευταίος εκπροσώπησε τη Ναυπλία πολλές φορές στις μετέπειτα Εθνοσυνελεύσεις. Ήταν πρόγονος του ποιητή Γιώργου Μακρή). Ναύπλιον, Γενάρης 1823

Τέλος, τον κατάλογο συμπληρώνουν επώνυμα που ακόμα και σήμερα υφίστανται στην περιοχή της Ναυπλίας: Βαμβακάς, Ταγαράς, Ντόκος, Παπάς, Πλατής, Πεβερέτος, Γγαλούρος και Στέριος.

(Χάρις στον Μ. Λαμπρινίδη και την β΄έκδοση της Ναυπλίας έχουμε τα ονόματα)

Δηλαδή, τον … διευθυντή της Δ.Ο.Υ. αντί να τον διορίζει το Υπουργείο Οικονομικών ή μια περίεργη «ανεξάρτητη αρχή» (εξαρτημένη από Βρυξέλες), όπως σήμερα… την όριζε ένα σώμα εκλεκτόρων!!! Με απλά λόγια των Ελλήνων οι Κοινότητες δίδασκαν δημοκρατία…

Μετά από την Εθνοσυνέλευση του Άστρους (Άνοιξη του 1823) καταβλήθηκε μια συνδυασμένη επιχείρηση να στείλουν τους παπάδες στις εκκλησίες.. Όχι, δεν υπήρξε κανένας «αριστερός αντικληρικαλισμός», αντίθετα οι Αγγλόφρονες και Γαλλόφρονες φοβόντουσαν τις σχέσεις του κατωτέρου κλήρου με τις λαϊκές μάζες. Έδιωξαν, λοιπόν, τους κληρικούς από την δημόσια διοίκηση και τις πολιτικές θέσεις. Παρέμειναν, τσαμπουκά, μόνον ο Παπαφλέσσας, ο Βρεσθένης Θεοδώρητος και ο Παλαιών Πατρών Γερμανός.

Με ή χωρίς τους κληρικούς στην Διοίκηση, τα πράγματα χειροτέρευσαν…

ΥΓ: Η φωτό από την πλατεία του Αγίου Γεωργίου τη δεκαετία του 1830 από την συλλογή των Παλαιών Φωτογραφιών του Ναυπλίου.