Εικονική περιήγηση σε 360 μοίρες, στο Πολεμικό Μουσείο Ναυπλίου: Μια νέα εποχή (γράφει η Χριστίνα Βλαχάκη)

Εικόνα: Aπό επίσκεψη πανεπιστημιακού τμήματος σπουδών στο Πολεμικό Μουσείο)

Νεανική γωνιά

Γράφει η Χριστίνα Βλαχάκη*
Πτυχιούχος Τμήματος Παραστατικών και Ψηφιακών Τεχνών
της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου

Πώς θα μπορούσαμε να προσφέρουμε μια καλή ξενάγηση σε ένα μουσείο; Με ποιους τρόπους θα βοηθούσαμε άτομα που αντιμετωπίζουν δυσκολίες (κινητικές ή άλλες) να αποκτήσουν πρόσβαση και να ξεναγηθούν σε ένα μουσείο; Πως μπορούμε να βελτιώσουμε τη συμμετοχή του παγκόσμιου κοινού στη μουσειακή πολιτισμική μας κληρονομιά;

Στα βασικά αυτά ερωτήματα προσπάθησα να απαντήσω θεωρητικά και πρακτικά εφαρμόζοντας σύγχρονες πρακτικές και τεχνικές σε έναν σημαντικό μουσειακό χώρο που δέχεται δεκάδες επισκέψεις τουριστών και σχολείων, στεγαζόμενο σε ένα από τα ομορφότερα νεοκλασικά κτήρια της πόλης του Ναυπλίου: στο Πολεμικό Μουσείο. Τα ερεθίσματα μιας τέτοιας προσπάθειας ήταν πολλαπλά. Το πανέμορφο κτήριο από μόνο του δεν ευνοεί την πρόσβαση στις συλλογές του σε άτομα με αναπηρία. Ο πλούτος των μουσειακών συλλογών δεν γίνεται εύκολα προσβάσιμος από άτομα μεγάλης ηλικίας που διαμένουν μακριά από την πόλη ή ακόμη και σε άλλες περιοχές του κόσμου, αλλά ενδιαφέρονται για το είδος των εκθεμάτων. Η εφαρμογή νέων τεχνολογιών οι οποίες διαφοροποιούν και διευκολύνουν την επαφή με το μουσειακό/εκθεσιακό χώρο. Πολλές άλλες λεπτομέρειες καταγράφονται στο γενικότερο πλαίσιο περιγραφής της προσπάθειας αυτής οι οποίες είτε είχαν αρχικά διαπιστωθεί, είτε δημιουργήθηκαν στη διαδικασία της έρευνας.

Η έρευνα έγινε σε συνεργασία με το παράρτημα του Πολεμικού Μουσείου στο Ναύπλιο και με τη βοήθεια του Διευθυντή Σμήναρχου Ευστάθιου Προξενιά. Αρχικά, εξετάσαμε τον τρόπο με τον οποίο τα υπάρχοντα εκθέματα θα μπορούσαν να παρουσιαστούν τόσο σε ομάδες πολιτών με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά (κινητικά προβλήματα, όρασης, κ.ά.) όσο και διαδικτυακά, με σκοπό την χρήση νέων τεχνολογικών μέσων, επιτρέποντας την πρόσβαση σε μεγαλύτερο κοινό παγκοσμίως.

Παράλληλα, εξετάσαμε τους χώρους του Μουσείου και τα εκθέματα που διαθέτει. Έχοντας μια πολύ καλή εικόνα και αποτυπώνοντας τον χώρο σε κατόψεις επιχειρήσαμε να τον επαναπροσδιορίσουμε μέσω παραδειγμάτων από το εξωτερικό. Ιδιαίτερα τα ερευνητικά παραδείγματα  που χρησιμοποιήσαμε αφορούν στην Τρισδιάστατη Εικονική Περιήγηση σε Χώρους Πολιτισμού η οποία γίνεται με τη χρήση του λεγόμενου 360 Σφαιρικού Βίντεο.

Ο τρόπος με τον οποίο προσεγγίσαμε το Πολεμικό Μουσείο στο Παράρτημα Ναυπλίου ακολούθησε τη λογική μιας επίσκεψης με την οπτική του επισκέπτη. Πήραμε έτσι την θέση των ανθρώπων με κινητικά προβλήματα, με περιορισμένη ακοή, την θέση των τουριστών που κατακλύζουν την τουριστική περιοχή του Ναυπλίου όλο τον χρόνο αλλά και τις πολυπληθής επισκέψεις των σχολείων από όλη την χώρα πουεπιλέγουν να επισκεφθούν το Πολεμικό Μουσείο, καθώς επίσης και των περιστασιακών επισκεπτώντου Μουσείου.

Τα ζητήματα που θελήσαμε πρωταρχικά να ερευνήσουμε ήταν η εξυπηρέτηση ανθρώπων με κινητικά προβλήματα και ηλικιωμένων καθώς το Πολεμικό Μουσείο (Παράρτημα Ναυπλίου) διαθέτει αρκετές σκάλες, οι οποίες δυσκολεύουν την πρόσβαση στους χώρους του για τα παραπάνω άτομα.  Έτσι, η πρότασή μας εστίασε στην προβολή του Σφαιρικού βίντεο μέσω κράνουςεικονικής πραγματικότητας,  όπου ο επισκέπτης θα μπορέσει να ξεναγηθεί από το εξειδικευμένο προσωπικό του Πολεμικού Μουσείου (στη συγκεκριμένη περίπτωση από τον Διευθυντή του Πολεμικού Μουσείου Σμηνάρχου Ευστάθιου Προξενιά) στασημαντικότερα εκθέματα του Μουσείου, σε έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο στοισόγειο του Μουσείου. Οι επισκέπτες με περιορισμένη ακοή ή και κωφάλαλοισυμπολίτες μας, θα μπορέσουν να ενεργοποιήσουν την επιλογή “Υπότιτλοι” που

διαθέτει το 360 βίντεο, όπως επίσης αυτή η λειτουργία θα εξυπηρετήσει και τους τουρίστες, καθώς το βίντεο έχει σχεδιαστεί με υπότιλους σε τρεις γλώσσες οι οποίεςείναι τα Ελληνικά, τα Αγγλικά και τα Γαλλικά.

Μια άλλη διάσταση των λύσεων που προτάθηκαν αφορά στα σχολεία. Γνωρίζουμε πως οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες κατά τη διάρκεια της επίσκεψης καθώς οι ξεναγήσεις δεν μπορούν να γίνουν με έναν μεγάλο αριθμό παιδιών. Αυτό δημιουργεί το πρόβλημα του κενού χρόνου ανάμεσα στην ομάδα που περιμένει και σε εκείνη που ξεναγείται. Στον κενό αυτό χρόνο της αναμονής, τα παιδιά δεν βρίσκονται εκτός μουσείου, αλλά αντίθετα μέσω της εικονικής πραγματικότητας έρχονται σε επαφή με το μουσείο και απολαμβάνουν μια πρώτη ξενάγηση χρησιμοποιώντας το κατάλληλο κράνος.

Η σημασία αυτής της εφαρμογής δεν λύνει μόνο το πρόβλημα της αναμονής το οποίο όπως γνωρίζουμε μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα και εκνευρισμό σε παιδιά και εκπαιδευτικούς, δίνει και μια νέα σημαντική δυνατότητα: την επικοινωνία Μουσείου και της νέας γενιάς με ευρηματικούς τρόπους. Η νέα γενιά που χρησιμοποιεί διαρκώς τη νέα τεχνολογία, θα έχει μια ευχάριστη επαφή με το μέρος αυτό της ιστορίας μας, θα γίνει με τρόπο παιγνιώδη που θα εκπλήξει ευχάριστα τους μαθητές και θα τους μείνει αξέχαστος.

Το πρόγραμμα που εκπονήθηκε για την προσέλκυση νέων επισκεπτών στο Πολεμικό Μουσείο Ναυπλίου αλλά και για τα ζητήματα προσβασιμότητας, συγκέντρωσε τις προσπάθειες και τη θέληση της Διεύθυνσης του Πολεμικού Μουσείου (εκπρόσωπος Σμήναρχος Ευστάθιος Προξενιάς) και της δικής μας οπτικής να χρησιμοποιήσουμε την τεχνολογική εξέλιξη για να δώσουμε λύσεις  στα ζητήματα αυτά. Δημιουργήσαμε έτσι ένα νέο τρόπο και ένα νέο εργαλείο μέσω του οποίου παιδιά, νέοι και ενήλικες κάθε ηλικίας αποκτούν ευκολότερη πρόσβαση σε ιστορικές πηγές και συλλογές απ’ ότι μέχρι σήμερα.

Σας προσκαλούμε να αναζητήσετε και να χαρείτε κι εσείς αυτή την νέα εμπειρία στον σύνδεσμο 360 Immersive Tour of theWar_MuseuminNafplio.vol1.1 (youtube.com) και στο Πολεμικό Μουσείο – Παράρτημα Ναυπλίου.

* Το κείμενο αποτελεί μια περιληπτική παρουσίαση της διπλωματικής μου εργασίας.