Με αφορμή τους πρόσφατους νόμους τόσο για την δημόσια όσο και για την ιδιωτική εκπαίδευση, θα παραθέσω μερικά αποσπάσματα από ένα παλιότερο άρθρο μου [για όσους δεν βαριούνται να διαβάσουν], επεκτείνοντας ίσως την προβληματική και τις σκέψεις που δημιουργούνται γύρω από αυτή.[3]
«…Η κατάσταση στα ιδιωτικά σχολεία
Είναι όμως απορίας άξιο, σε ότι αφορά την λειτουργία των ιδιωτικών σχολείων ότι κανένας από τους εμπλεκόμενους φορείς (ΟΛΜΕ, μαθητές, γονείς) δεν αναφέρει ποτέ κανείς τίποτα ή στην καλύτερη περίπτωση κρατούν μια στάση ουδετερότητας και απάθειας!
Και εδώ ίσως είναι χρήσιμη η προσωπική μου εμπειρία από την 5ετή θητεία σε δυο ιδιωτικά σχολεία. Και βέβαια τα παρακάτω αφορούν όχι μόνο τα ιδιωτικά σχολεία στα οποία εργάσθηκα, αλλά όλα τα ιδιωτικά σχολεία της χώρας!
Αναφέρω ενδεικτικά:
- Είναι γνωστό σε όλους (γονείς, μαθητές, Διευθύνσεις Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, κ.α) ότι τα ιδιωτικά σχολεία καταστρατηγούν το ωρολόγιο πρόγραμμα, το οποίο είναι κοινό για λόγους ισότητας για όλα σχολεία της χώρας. Δημόσια και ιδιωτικά. Πρακτικά τι σημαίνει αυτό; Ότι στο λύκειο και ειδικότερα στην Γ΄Λυκείου γίνονται μόνο μαθήματα κατεύθυνσης, δηλαδή αυτά που εξετάζονται πανελλαδικά, προκειμένου να εισαχθούν οι μαθητές στα πανεπιστήμια. Δηλαδή οι μαθητές των ιδιωτικών σχολείων συμμετέχουν σε ένα μεγάλο φροντιστήριο.
- Τα μαθήματα στο Λύκειο ξεκινούν με την λήξη της σχολικής χρονιάς, συνεχίζονται το καλοκαίρι ή για την ακρίβεια συνεχίζονται μέχρι την λήξη της επόμενης σχολικής χρονιάς.
- Παράλληλα με το είδη καταστρατηγημένο ωρολόγιο πρόγραμμα, διεξάγονται φροντιστήρια εντός του σχολείου, τα οποία και αυτά παρανόμως συνεχίζονται και σε όλες τις διακοπές (Χριστουγέννων, Πάσχα, κτλ).
- Οι ενδοσχολικές εξετάσεις όπως είναι επίσης γνωστό γίνονται από το ίδιο το ιδιωτικό σχολείο (έχει σημασία να αναφέρω εδώ ότι μέχρι κάποια χρόνια πριν την διεξαγωγή και τον έλεγχο των ενδοσχολικών εξετάσεων είχαν για προφανείς λόγους δημόσιοι εκπαιδευτικοί!). Είναι μάλλον περιττό να αναφέρω τι σημαίνει αυτό!
- Κανένας από τους γονείς ή τους μαθητές δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ να ενημερωθεί πόσο μάλλον να συμπαρασταθεί, για το εργασιακό «Νταχάου» στο οποίο εργάζονται οι εκπαιδευτικοί των ιδιωτικών σχολείων (και των φροντιστηρίων), παρόλο που σε πάμπολλες περιπτώσεις μέρος των εκπαιδευτικών φρόντιζαν να ενημερωθεί η τοπική κοινωνία.
- Είναι γνωστές οι κομπίνες (πολλές από αυτές πήραν τον δρόμο της δικαιοσύνης, καταδικάστηκαν αλλά δεν «πλήρωσαν» ποτέ!) στις οποίες καταφεύγουν πολλά ιδιωτικά σχολεία, όπως πλαστά πτυχία, διαρροή θεμάτων των πανελλαδικών εξετάσεων, «ληστεία» της τράπεζας θεμάτων πρόσφατα με αποτέλεσμα όλοι οι μαθητές της Α΄λυκείου να γράψουν 20 σε όλα τα μαθήματα…μακρύς ο κατάλογος!!!
- Αν κοιτάξει κανείς τους αναλυτικούς πίνακες του υπουργείου παιδείας σχετικά με τον αριθμό των μαθητών που φοιτούν σε ιδιωτικά σχολεία, όπως και τον αριθμό των ιδιωτικών σχολικών μονάδων, θα διαπιστώσει χοντρικά τα εξής:
α. Μετά την «μεταρρύθμιση Αρσένη» και ενώ τα περισσότερα ιδιωτικά σχολεία αντιμετώπιζαν τον κίνδυνο του κλεισίματος, αυτά άρχισαν να «αναπνέουν»!
β .Η όποια ανοδική τάση αύξησης των μαθητών στα ιδιωτικά σχολεία, ανακόπηκε ανεπιστρεπτί, μετά την δεκαετία του 1990, την δεκαετία δηλαδή όπου το δημόσιο σχολείο υπερτερούσε πλέον και σε εξοπλισμό εργαστηρίων, και σε εκμάθηση ξένων γλωσσών και σε άλλα πολλά καταρρίπτοντας έτσι τον μύθο όπου «Ιδιαίτερα σε περιόδους αναταράξεων στη δημόσια εκπαίδευση παράγεται, διαχέεται και εγχαράσσεται ένας κυρίαρχος λόγος που συστηματικά προβάλλει από τη μια τα «υψηλά ποσοστά επιτυχίας των ιδιωτικών σε σχέση με τα δημόσια» και από την άλλη την «αύξηση των μαθητών των ιδιωτικών σχολείων».
Άλλες φορές η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των μαθητών στην πορεία πρόσβασης για το Πανεπιστήμιο δίνει την ευκαιρία για την ανάδυση και την προβολή ενός αναγεννησιακού λόγου υπέρ της ιδιωτικής εκπαίδευσης, οι μαθητές της οποίας παρουσιάζονται με αυξημένα ποσοστά στους καταλόγους επιτυχίας και με μειωμένα ποσοστά στους καταλόγους αποτυχίας, σε σύγκριση πάντοτε με τους μαθητές των δημόσιων σχολείων
Πρόκειται για έναν λόγο που κηδεμονεύεται από τους τίτλους των ΜΜΕ και νομιμοποιείται στις κατασκευασμένες απαντήσεις της κοινής γνώμης, καθώς χρόνια τώρα έχει εγγραφεί στον σκληρό δίσκο των πεποιθήσεών της και αποτελεί τμήμα της ιδεολογικής της «γκαρνταρόμπας» »[1]..
Θα μπορούσα να αναφέρω πολλά σχετικά παραδείγματα. Όμως το ζητούμενο δεν είναι αυτό, αλλά ότι για όλα τα παραπάνω είναι ενήμεροι, οι γονείς και οι μαθητές των δημόσιων σχολείων όπως και οι φορείς και συνδικαλιστές της δημόσιας εκπαίδευσης! Είδατε ποτέ καμιά αντίδραση από όλους αυτούς; Είδατε ποτέ κάποιο μικρό άρθρο ή ρεπορτάζ από τοπικά ή πανελλήνια ΜΜΕ;
Αλλά αν η γνώμη μαθητών και γονέων για όλα τα παραπάνω μας είναι «αδιάφορη», για να δούμε την στάση των συνδικαλιστών δημόσιων εκπαιδευτικών. Όλοι μέχρι πρόσφατα, απαξιούσαν να ασχοληθούν με την ιδιωτική εκπαίδευση και τους ιδιωτικούς εκπαιδευτικούς αντιμετωπίζοντας τους περίπου σαν εξωγήινους και παρακατιανούς! Στο βωμό της συνδικαλιστικής τους καρέκλας και νιρβάνας, οι κοινωνικές ανισότητες πήγαιναν περίπατο. Για να μην πω ότι πολλοί εξ΄αυτών στήριζαν κρυφά ή φανερά την ιδιωτική εκπαίδευση, όπως για παράδειγμα στέλνοντας τα τέκνα τους σε ιδιωτικά σχολεία!
Μερικά ακόμα συμπεράσματαή αλλιώς πίσω από τις λέξεις!
Η σιωπηρή αποδοχή όλων των παραπάνω, (και δεν μιλώ για τις παρανομίες, αλλά το κλίμα ανισότητας, κοινωνικής και οικονομικής) από γονείς, μαθητές και γενικότερα των τοπικών κοινωνιών, είναι και η απάντηση ότι τα φροντιστήρια και η ιδιωτική εκπαίδευση γενικότερα, δεν δημιουργεί κοινωνικές ανισότητες, αλλά είναι το αποτέλεσμα αυτών. Και βέβαια για την κοινωνική απάθεια του μεγαλύτερου μέρους αυτού που ονομάζουμε «μέσος Έλληνας» έχει εξήγηση.
Είναι αποτέλεσμα μακροχρόνιας παθητικότητας σε καθετί που δεν αφορά άμεσα την τσέπης μας και το προσωπικό μας βόλεμα. Είναι αποϊδεολογικοποίηση της κάθε έκφανσης της προσωπικής και κοινωνικής μας ζωής. Και εν τέλει η άνευ όρων παράδοση μας στον κύριο στόχο του καπιταλιστικού προτάγματος που είναι εκτός από την οικονομική, κοινωνική και προσωπική εξαθλίωσή μας και ο ξεπεσμός μας σε αυτό που συχνά λέγεται «κυρίαρχος λαός». Και πως λειτουργεί αυτός; Ο Λίπμαν [πρύτανης της αμερικανικής δημοσιογραφίας και εκπρόσωπος της άρχουσας καπιταλιστικής τάξης] μας διαφωτίζει: «Στη δημοκρατία αυτοί οι αδαείς και αμύητοι [σημείωση δική μου: εννοεί τον λαό] παρείσακτοι έχουν μια λειτουργία. Η λειτουργία τους συνίσταται στο να είναι «παρατηρητές της δράσης» ,αλλά να μην συμμετέχουν σε αυτή. Θα πρέπει να τους επιτρέπεται να ρίχνουν περιοδικά το βάρος τους υπέρ κάποιου μέλους της ηγετικής τάξης, αυτό που ονομάζουμε εκλογές και στη συνέχεια θα πρέπει να στρέφουν πάλι την προσοχή τους στα ιδιωτικά τους συμφέροντα».[2]
Και βέβαια οι όποιες συγκυριακές και πρόσκαιρες αντιδράσεις δεν έχουν ως αφετηρία την ιδεολογική και ταξική μας συνείδηση, αλλά την προσωπική και οικονομική δυσχέρεια της στιγμής!
Όταν λοιπόν μια αντίδραση δεν έχει ιδεολογική βάση (όπως το κίνημα των αγανακτισμένων), καταλήγει σε μια πρόσκαιρη επαναστατική γυμναστική που εξαγνίζει πρόσκαιρα την μακροχρόνια απουσία μας από κάθε κοινωνική και οικονομική διεκδίκηση.
Ας δούμε ακόμα τις όποιες αντιδράσεις, κυρίως των γονιών τα τελευταία χρόνια, σε αυτά που αφορούσαν όχι μόνο την εκπαίδευση αλλά τη συνολικότερη κατάσταση, οι οποίες συνοψίζονται στο εξής:
Λατρευτοί μου γονείς. Λατρευτέ μου Ελληνικέ λαέ….
• Όταν τα παιδιά σας λιποθυμούσαν από ασιτία στα σχολεία…δεν είπατε ΤΙΠΟΤΑ!
- Όταν τα παιδιά σας ξεπάγιαζαν στα σχολεία λόγω έλλειψης πετρελαίου… δεν είπατε ΤΙΠΟΤΑ!
- Όταν τα παιδιά σας δεν είχαν βιβλία να διαβάσουν γιατί το υπουργείο παραπαιδείας δεν τα έστειλε έγκαιρα… δεν είπατε ΤΙΠΟΤΑ!
- Όταν τα παιδιά σας δεν είχαν καθηγητές… δεν είπατε ΤΙΠΟΤΑ!
- Όταν οι καθηγητές απέργησαν για όλα τα παραπάνω … ΧΑΛΑΣΑΤΕ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ!…..»
Από το παραπάνω απόσπασμα, μπορούν να εξαχθούν κάποια μάλλον γνωστά συμπεράσματα!
- Με οποιοδήποτε νομοθετικό πλαίσιο, είτε αυτό που ίσχυε μέχρι πριν λίγες μέρες, είτε με το πρόσφατο, οι παρανομίες της συντριπτικής πλειοψηφίας των ιδιωτικών σχολείων, ήταν σε ημερήσια βάση, κυρίως με την ανοχή του κράτους όπως π.χ. των διευθυντών δευτεροβάθμιας και πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης.
- Οι συνδικαλιστικές ενώσεις των δημόσιων εκπαιδευτικών ( ΟΛΜΕ, ΔΟΕ κλπ) μέχρι πριν μια δεκαετία περίπου, δεν αγνοούσε αλλά αδιαφορούσε και για τα προβλήματα των ιδιωτικών εκπαιδευτικών και για τα ιδιωτικά σχολεία, και τελικά για την εκπαίδευση γενικότερα όπως θα αναφερθώ παρακάτω.
Άρχισε δειλά-δειλά να δείχνει ένα όψιμο ενδιαφέρον στις αρχές της περιβόητης οικονομικής κρίσης, όταν άρχισαν να ψυχανεμίζονται ότι οι νόμοι και τα μέτρα που λαμβάνονται στους ιδιωτικούς εκπαιδευτικούς ήταν ο προάγγελος μέτρων που σε βάθος χρόνου θα επεκταθούν και στους δημόσιους εκπαιδευτικούς.
Βέβαια η κατ’ επίφαση συνείδηση αυτού του γεγονότος, εξανεμίστηκε γρήγορα όπως και καθετί που δεν έχει ιδεολογική αφετηρία και συνείδηση αλλά την ιδεολογία της τσέπης και του βολέματος!
Στα πρόσφατα όμως νομοσχέδια που τελικά έγιναν και νόμοι του κράτους, τόσο για την δημόσια όσο και για την ιδιωτική εκπαίδευση, παρατηρήσαμε μια ιστορικά πρωτοφανή συμπαράσταση και σύμπνοια των εκπαιδευτικών φορέων της δημόσιας εκπαίδευσης προς τους ιδιωτικούς εκπαιδευτικούς. Και αυτή τη φορά όχι για λόγους εντυπώσεων. Και αυτό γιατί όλοι διαπίστωσαν ότι ο καπιταλισμός όταν προελαύνει δεν έχει αδιέξοδα και ευαισθησίες. Δεν κάνει διακρίσεις απλά ισοπεδώνει.
Ειδικότερα και μάλλον αργά κατάλαβαν ότι ο ακροδεξιός νεοφιλελευθερισμός της σημερινής κυβέρνησης, ο όποιος παρεμπιπτόντως είχε αρχίσει να δείχνει το ιδεολογικό του προφίλ και προσανατολισμό από την εποχή του ακροδεξιού Σαμαρά, δεν έχει άλλη επιδίωξη, παρά μόνο την συντριβή καθετί λαϊκού, αριστερού ακόμα και δημοκρατικού, και την ενίσχυση οποιουδήποτε αφορά το κεφάλαιο, την οπισθοδρόμηση και τον πολιτικο-οικονομικό-ιδεολογικό φασισμό!
Και εδώ θα επαναφέρω ρωτώντας όχι κάτι πρωτοποριακό ή νέο αλλά κάτι γνωστό και παμπάλαιο.
ΟΙ ΝΟΜΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΔΕΝ ΚΑΤΑΡΓΟΥΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ;
Και εξηγούμαι.
Κανένας σχολάρχης, κανένας υπουργός, καμιά κυβέρνηση, δεν μπορεί να επιβάλλει τίποτα, αν ο άμεσα θιγόμενος δεν το εφαρμόσει στην πράξη!
Καμιά υποτιθέμενη αξιολόγηση, καμιά τράπεζα θεμάτων κ.α.δεν μπορεί να εφαρμοστεί εάν δεν θέλει ο εκπαιδευτικός δημόσιος ή ιδιωτικός!
Κανένα άρθρο του νόμου περί ιδιωτικής εκπαίδευσης δεν μπορεί να εφαρμοστεί, ένα δεν θέλει ο ιδιωτικός εκπαιδευτικός και κυρίως όσο και αν φαίνεται κάπως, εάν δεν βρει ιδιωτικούς εκπαιδευτικούς να δουλέψουν στην γαλέρα του σχολάρχη [κατά το μονάρχης!].
Και τώρα θα μου απαντήσουν σχεδόν όλοι. Τι λες ρε μεγάλε; Που ζεις; Εμείς μια ζωή μηρυκάζαμε την ιδεολογία των αστών, των αφεντικών μπας και μας πετάξει κάνα ξεροκόμματο. Ακόμα ακόμα ζητιανεύαμε την ιλουστρασιόν ζωή του αν και ξέραμε ότι ούτε σε σκίτσο δεν θα αντιγράφαμε.
Παρόλα αυτά εξακολουθώ να ονειρεύομαι και να ελπίζω. Άλλωστε κάθε αγώνας έχει και το κόστος του. Πολιτικό και κυρίως προσωπικό. Δεν το λέω εγώ. Η ιστορία!
[1]. Η εφημερίδα των συντακτών, 26/9/2013
[2]. Νοαμ Τσομσκι, ¨Εκπαίδευση χωρίς ελευθερία και κρίση¨, Εκδ. Καστανιώτη 2002
[3] Ολόκληρο το άρθρο εδώ
