Ωκεανογράφος – Περιβαλλοντολόγος
Η 3η Μαρτίου ανακηρύχθηκε το 2013 Παγκόσμια Ημέρα Άγριας Ζωής, με σκοπό την ευαισθητοποίηση του κοινού για θέματα που αφορούν την προστασία της άγριας πανίδας και χλωρίδας.
Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ επέλεξε την 3η Μαρτίου ως Παγκόσμια ημέρα, γιατί την ημέρα αυτή, το έτος 1973, υπογράφηκε στην Ουάσιγκτον των Η.Π.Α. η «Σύµβαση για το διεθνές Εμπόριο των Απειλούμενων µε Εξαφάνιση Ειδών Άγριας Πανίδας και Χλωρίδας» (CITES).
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ δήλωσε σχετικά με την προστασία της άγριας ζωής:
“Η ανθρωπότητα είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι του πλούσιου μωσαϊκού της ζωής που συνθέτει τη βιολογική ποικιλότητα του κόσμου μας. Όλοι οι ανθρώπινοι πολιτισμοί έχουν οικοδομηθεί και συνεχίζουν να οικοδομούνται στη χρησιμοποίηση άγριων και καλλιεργούμενων ειδών χλωρίδας και πανίδας – από το φαγητό που τρώμε μέχρι τον αέρα που αναπνέουμε.’’
Φαίνεται, ωστόσο, ότι η ανθρωπότητα έχει ξεχάσει πόσο χρειαζόμαστε τη φύση για την επιβίωση και την ευημερία μας. Όσο ο πληθυσμός και οι ανάγκες μας αυξάνονται, συνεχίζουμε να εκμεταλλευόμαστε τους φυσικούς πόρους –συμπεριλαμβανομένων των άγριων φυτών και ζώων και των φυσικών οικοτόπων τους– με έναν μη βιώσιμο τρόπο.
Στη Συνολική Εκτίμηση της Διακυβερνητικής Πλατφόρμας Επιστήμης και Πολιτικής για τη Βιοποικιλότητα και τις Υπηρεσίες Οικοσυστημάτων για το 2019, υπογραμμίζεται ότι ο τρέχων παγκόσμιος ρυθμός εξαφάνισης ειδών είναι ανεξελεγκτος και επιταχύνεται –είναι δέκα έως εκατό φορές υψηλότερος από όταν οι άνθρωποι δεν κατοικούσαν στον πλανήτη.
Μέσω της υπερεκμετάλλευσης της άγριας ζωής, των οικοτόπων και των οικοσυστημάτων, η ανθρωπότητα θέτει σε κίνδυνο τόσο τον εαυτό της όσο και την επιβίωση αναρίθμητων ειδών άγριων φυτών και ζώων. Σήμερα, σχεδόν το ένα τέταρτο του συνόλου των ειδών στον πλανήτη απειλείται από εξαφάνιση μέσα στις επόμενες δεκαετίες.
Στοιχεία του ΟΗΕ για τα δάση της Γης και τα ζώα που ζουν στον πλανήτη, παρατίθενται στο παρακάτω γράφημα.
Πέρα από τις φυσικές απειλές η λαθροθηρία και η λαθρεμπορία άγριας πανίδας και χλωρίδας εξακολουθείνα αποτελεί παγκόσμιο κίνδυνο. Στις μέρες μας μάλιστα παίρνει μεγαλύτερες διαστάσεις με την αύξηση της ζήτησης και την εμπορία μέσω διαδικτύου.
Στην Ασία και στην Αφρική το παράνομο κυνήγι ρινόκερων, ελεφάντων και τίγρεων συνεχίζεται με μοναδικό κίνητρο το κέρδος (το κέρατο του ρινόκερου πουλιέται 40.000 Ευρώ το κιλό).
Στη χώρα μας το παράνομο κυνήγι, ιδιαίτερα των άγριων ωδικών πτηνών συνεχίζεται, παρά το γεγονός ότι απαγορεύεται με σχετική νομοθεσία ,Ν. 1335/83 «Κύρωση Διεθνούς Σύμβασης για τη Διατήρηση της Άγριας Ζωής και του Φυσικού Περιβάλλοντος της Ευρώπης».
Η Ελληνική χλωρίδα επίσης αποτελεί χρόνια τώρα αντικείμενο παράνομης εμπορίας στην Ελληνική και Ευρωπαϊκή «αγορά». Πολλά από τα ενδημικά φυτά της χώρας μας, βρίσκονται σε Βοτανικούς Κήπους του εξωτερικού και σε ιδιωτικές συλλογές (ερμάρια). Από μελέτες προκύπτει ότι περισσότερα από 145 είδη βοτάνων και αρωματικών φυτών της ελληνικής φύσης, δηλαδή το 10% της ενδημικής ελληνικής χλωρίδας, διακινείται μέσω ηλεκτρονικού εμπορίου, ενώ ο νόμος 3937/2011 ΦΕΚ 60/Α/2011 για τη Διατήρηση της Βιοποικιλότητας απαγορεύει την εμπορία ενδημικών φυτών.
Μαρία Βασιλείου
Βιολόγος-Ωκεανογράφος
