Ο καπιταλισμός στην Ελλάδα και η ανάγκη για μια άλλη Οικονομία (του Δημήτρη Παπαδριανού)

Ο καπιταλισμός στην Ελλάδα και η ανάγκη για μια άλλη Οικονομία. Ο Ρόλος της Κυβερνώσας Αριστεράς και των λοιπών Δημοκρατικών πολιτικών δυνάμεων.

Γράφει ο Δημήτρης Παπαδριανός

Αν δεν αποδράσει η χώρα από το χυδαίο προκαπιταλιστικό- περιφερειακό στάδιο που βρίσκεται σταθερά μετά την Τουρκοκρατία, για να περάσει σε ένα σύστημα σχεδιασμένης μεικτής οικονομίας, μονίμως θα βολοδέρνει ως “τρελό εκκρεμές”, μεταξύ χυδαίας βαρβαρότητας και πελατειακού λαϊκισμού.

Ως μεταβατική λύση, η μετεξέλιξη από ένα χαώδες σύστημα περιφερειακής οικονομίας προς ένα ώριμο καπιταλισμό μεικτής οικονομίας με φιλολαϊκά χαρακτηριστικά είναι αναγκαία και σε αυτό δεν μπορούν να διαφωνήσουν ούτε οι ένθερμοι θιασώτες του νεοφιλελευθερισμού, ούτε και  οι φανατικοί μελετητές και λάτρεις του Μαρξισμού.

Βέβαια θα διαφωνήσουν οι πολλοί αριστετοροδέξιοι θιασώτες του πελατειακού συστήματος και οι αγράμματοι οπαδοί του νεοφιλελευθερισμού, όχι γιατί ο νεοφιλελευθερισμός δεν είναι συμβατός με μια φιλολαϊκή σχεδιασμένη Πολιτική, που δεν θα εξαθλιώνει τους αδύναμους, αλλά γιατί κάποιοι επαγγελματίες πολιτικοί, θέλουν να είναι πολυσυλλεκτικοί, “μάγια η μέλισσα” και από κοινού με κάποιους κατά φαντασία κεντροαριστερούς, προτιμούν η χώρα να άγεται και να φέρεται από μεικτές Ομάδες πολιτικο-οικονομικών άνομων συμφερόντων, παρά να περάσει σε φάση μακρόπνοης σχεδιασμένες πολιτικής, που από κοινού θα εκπονήσουν οι πολιτικοί και οικονομικοί συντελεστές, στο φως της ημέρας και όχι στα γραφεία των εθνικών νταβατζήδων….. Αν διαφωνούν κάποιοι αριστεροί τους συνιστώ να μελετήσουν πάλι Μαρξ, γιατί μια ανάγνωση δεν αρκεί και κυρίως να αντιληφθούν όλοι ότι αυτή η  καπιταλιστική κατάσταση που έχει εγκατασταθεί στη χώρα, είναι κάτι πολύ χειρότερη , από την χειρότερη μορφή ώριμου καπιταλισμού.

Μερικά απλά  παραδείγματα της τριτοκοσμικής πραγματικότητας που βιώνουν οι πολίτες όταν η ζωή τους φέρει αντιμέτωπους με επίορκους δημόσιους – κρατικούς λειτουργούς: αλήθεια, πόσο κοστίζει ενδεχομένως σε ένα μέσο ασφαλισμένο σε χρήμα και σε απώλεια αξιοπρέπειας μια χειρουργική επέμβαση σε δημόσιο νοσοκομείο; Ανέφερα ένα απλό παράδειγμα τριτοκοσμικού εκφυλισμού, που μπορεί να μην είναι ο κανόνας στην παροχή δημόσιας περίθαλψης, όμως δυστυχώς δεν έχει εκλείψει οριστικά, ούτε πρόκειται να εκλείψει αν δεν βρεθούν δραστικές πρακτικές και δικλείδες ασφαλείας που θα προλαμβάνουν τέτοια περιστατικά. Τι να πει κανείς για τις απ ευθείας αναθέσεις και στα αζήτητα αναπτυξιακά ευρωπαϊκά προγράμματα  κ.λ.π, που αν δεν προσφέρονταν για λεηλασία ή για συνεκμετάλευση…έμεναν στ’ αζήτητα η στα ράφια.

Όσο για το πελατειακό κράτος δρούσε ανενόχλητο. Δεν θα ξεχάσω τα λεωφορεία που έφευγαν τη δεκαετία του 90 με πελάτες για την Αθήνα προκειμένου να καταθέσουν βιογραφικά και να υπογράψουν ατύπως προσύμφωνα πρόσληψης σε οργανισμούς.

Όπως δεν θα ξεχάσω την αήθη και φασιστική επίθεση που δέχτηκα από κάποιον κομματικό νταβαντζή επειδή τον ενόχλησαν οι καταγγελίες μου σε ραδιοφωνική εκπομπή, για επτά μικρομεσαία σκάνδαλα στο Νοσοκομείο Άργους, μιλάμε για την εύφλεκτη περίοδο 1990-1993.

Όπως δεν θα ξεχάσω τα κλειδιά που δεν μου έδωσαν ποτέ οι κλειδοκράτορες της Νομαρχιακής Επιτροπής, όταν είχα εκλεγεί Α’ Γραμματέας του Επαρχιακού Γραφείου Ναυπλίας.

Όπως δεν θα ξεχάσω την κλειδαμπαρωμένη πόρτα του πνευματικού Κέντρου Ν. Κίου, επειδή τα φερέφωνα και μωροφιλόδοξα στελέχη της Αθηναϊκής εκσυγχρονιστικής πτέρυγας του ΠΑΣΟΚ  Αργολίδας συνεπικουρούμενοι από κεντρικά λαμόγια αποφάσισαν να μην γίνουν οι εσωκομματικές διαδικασίες επιλογής υποψηφίων Βουλευτών, όπου ήμουν υποψήφιος, γιατί δεν ήθελαν να ρισκάρουν οι τυχοδιώκτες μια διαδικασία που έτυχε τότε λόγω συγκυριών και πόλωσης να μην ελέγχουν απόλυτα.

Όπως δεν θα ξεχάσω ποτέ, που σε μια προεκλογική συγκέντρωση στο Ξενοδοχείο Ξενία, προσκεκλημένος Υφυπουργός σε  μια ανταλλαγή απόψεων και δικής μου υπενθύμισης της Διακήρυξης Τρίτης Σεπτέμβρη και περί του χαμένου και  προδομένου Σοσιαλιστικού οράματος, έλαβα την εκπληκτική απάντηση:  « μήπως είσαι ονειροπαρμένος;»..……….και δεν μίλησε κανείς….εκ των παρευρισκομένων……κι’ εγώ αποχώρησα και έκτοτε δεν με ξαναείδαν στο ΠΑΣΟΚ, όχι για την κυνική ειλικρίνεια του Υφυπουργού, αλλά για τη σιωπή των αμνών και των εριφίων που με άφησαν βορά στη χλεύη κυρίου με αστείο βιογραφικό, γνωστού παλιού επαγγελματία περί την πλατεία Ομονοίας Αθηνών.

Όπως δεν θα ξεχάσω τη δεκαετία του 80 όταν συνοδεύοντας στο Ναύπλιο το Γερμανό Βουλευτή των Πρασίνων Οικολόγων Ντύρκ Σνάιντερ, για προγραμματισμένη εκδήλωση στο Δημαρχείο Ναυπλίου, επί Δημάρχου Ιωάννη Μελίδη, δεν παρέστη κανένα στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, από φόβο μη χαρακτηριστούν ακροαριστεροί και γιατί τους ήταν παντελώς αδιάφορα τα περί οικολογίας, λες και η ιδεολογία είναι μεταδοτικός ιός και θα τους προκαλούσε αριστερή ίωση.

Και άλλα πολλά που τα έχω και στη μνήμη και με ντοκουμέντα, αν κάποιος επιθυμεί να κάνουμε μια ιστορική επισκόπηση χυδαίων μεθόδων και παρεμβάσεων όπως  προκύπτουν από στοιχεία και ντοκουμέντα, που ντρέπομαι να τα βλέπω.

Η ρουσφετολογία και η συναλλαγή τόσο για τους πάσης φύσεως διορισμούς και εξυπηρετήσεις, όσο και για ανοχές σε παρανομίες, παρατυπίες, εκτροπές, κακοδιοίκησης, σπατάλη δημοσίου χρήματος, διαφθορά, εγκληματική λεηλασία με σύσταση ετερόκλητων ομάδων συμφερόντων που κατά συρροή και κατ εξακολούθηση δρούσαν ανενόχλητοι, ως αφανείς μεσάζοντες η ως επίσημοι Διατάκτες, ήταν καθημερινά φαινόμενα σε όλη τη χώρα, κατά κύριο λόγο βέβαια στο παρακράτος των Αθηνών. Και πίσω απ όλα αυτά κόμματα και αποκόμματα και κομματικά ταμεία που συχνά αποθησαυριζαν προκαταβολές και υστερόγραφες επιταγές προς επιβράβευση μιας καλοστημένης προμήθειας η  ενός υπερκοστολογημένου Δημοσίου έργου.

Ποιος θ’ αλλάξει την τριτοκοσμική αθλιότητα, εκριζώνοντας νοοτροπίες και τσακίζοντας με σαρωτικούς ελέγχους τα πεπραγμένα σε εστίες διαφθοράς ; Η κυβερνώσα αριστερά ή η κεντροαριστερά του ΠΑΣΟΚ; έπρεπε ήδη να είχε σπεύσει ταχέως προ πολλού….δεν χρειάζεται επανάσταση, απλές ενέργειες με τα κατάλληλα νομοθετικά εργαλεία και περιθωριοποίηση των άνομων συντεχνιών.

Αν η παρούσα κυβέρνηση δεν το υποσχεθεί πειστικά, έστω και τώρα, ο καταποντισμός στις εκλογές της 7 Ιουλίου 2019 είναι βέβαιος. (Μια μικρή λεπτομέρεια: IΣΠΑΝΙΑ: 66 στη φυλακή, 87 στη βουλή) Δεν αναφέρομαι απαραίτητα σε σκάνδαλα που εμπλέκονται πολιτικοί, αναφέρομαι σε οικονομικές ατασθαλίες σε υπηρεσίες, οργανισμούς και στον ευρύτερο τομέα ιδιωτικού ή μικτού χαρακτήρα αλλά με άμεση εμπλοκή της πολιτείας όσον αφορά έλεγχο διαχείρισης και λειτουργίας.

Η Κάθαρση ήταν το κυρίως ζητούμενο από τους απλούς ψηφοφόρους –σκεπτόμενους πολίτες και εξακολουθεί να είναι. Δυστυχώς σε αυτή την υπόσχεση ο ΣΥΡΙΖΑ και οι συνοδοιπόροι του δεν ανταποκρίθηκαν επαρκώς. Δεν αναφέρομαι μόνο σε οικονομικά σκάνδαλα που ήταν αναμεμειγμένοι πολιτικοί, αλλά για πάσης μορφής καθ’ άπασαν την επικράτεια.

Μήπως η  Λαϊκή Δεξιά; μα θα έπρεπε να το ειχε κανει ηδη απο τη εικοσαετία 1960 ~ 1980, γιατί οχι μόνο δεν συνιστά εκτροπή απο τους κανόνες του Καπιταλισμού, αλλα απαραίτητη προϋπόθεση για μεταβαση απο το προκαπιταλιστικό χάος σε μια ώριμη καπιταλιστική σχεδιασμένη τάξη.

Συμπέρασμα: από όποια σκοπιά και πολιτική αντιληψη κι αν δει κάποιος την πτωχευμένη δύσμοιρη Χώρα, ένα είναι το επείγον προαπαιτούμενο: εξυγίανση δομών και λειτουργιών με αποφασιστικές διαρθρωτικές αλλαγές. Μετα την εξυγίανση και τις ουσιαστικές διαρθρωτικες παρεμβάσεις, οι μεν δεξιοί μπορούν να στοχεύουν σε μεγαλεπήβολα καπιταλιστικά σχέδια ανάπτυξης και οι αριστεροί σε δομικές αλλαγές που θα οδηγήσουν ενδεχομένως σε ένα σοσιαλιστικό μετασχηματισμό.

Όλοι έχουν δικαίωμα στο όραμα, αρκεί να υπάρχει στέρεα βάση πάνω στην οποία να μπορείς να σχεδιάσεις. Αν η βαση ειναι σαθρή και στημένη απο παρασιτικές και παρακρατικές συντεχνίες, τότε δεν προκειται για ονειρο και όραμα αλλά για εφιάλτη και για πλάνη χείρω της πρώτης.

Θα φέρω ένα άλλο απλό παράδειγμα απουσίας σχεδίου: Στην Αργολίδα τη δεκαετια 60 γνωστός εξαγωγέας εσπεριδοειδών με προορισμό κυρίως τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσής με το σύστημα ανταλλαγών έκανε τεράστιες εξαγωγές εσπεριδοειδών προς τις χώρες αυτές, εισάγοντας παράλληλα και τις αντίστοιχους όγκους ξυλείας. Ο εισαγωγέας – εξαγωγέας Γ. Φραγκίστας, έστησε δυο εργοστάσια, παράλληλα και σε απόσταση αναπνοής από τη σιδηροδρομική γραμμή, στον οδικό άξονα Αργος ~ Ναύπλιο. Ήλπιζε οτι καποια στιγμη η κυβερνώντες θα αντιληφθούν την αναγκαιότητα και την σκοπιμότητα λειτουργίας μια εμπορικής αμαξοστοιχίας, για μεταφορά των προϊόντων στις χώρες εξαγωγής και αντίστοιχα της εισαγόμενης ξυλείας στη χώρα μας. Σε ένα αυθεντικό καπιταλιστικό σύστημα Δυτικού τύπου, η σκοπιμότητα αυτή θα ειχε γίνει αντιληπτη και θα ειχε ενταχθεί ως αυτονόητη υποχρέωση της πολιτείας σε ένα μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα και θα είχε υλοποιηθεί. Σε ένα προκαπιταλιστικό κράτος με σαθρές δομές τριτοκοσμικού τύπου και ύφους δεν μπήκε καν ούτε σε μακροπρόθεσμο προγραμματισμό. Η εμπορική αμαξοστοιχία ποτέ δεν υπήρξε. Το μεν κρατος τριτοκοσμικό, η δε μεγαλοαστική δεσπόζουσα τάξη κατακερματισμενη και ανήμπορη να επιβάλει τα αυτονόητα.

Ποιοι κυβερνούσαν αυτό τον τόπο; Διερωτήθη ρητορικώ τω τρόπω και ο αείμνηστος Κ. Καραμανλής, που ασφαλώς γνώριζε πως εκτός από το Παλάτι οι πραγματικοί αφέντες αυτού του τόπου ήταν αείποτε δισεκατομμυριούχοι του ναυτιλιακού τομέα  που ήθελαν τη χωρα ως βαση για να περιφέρουν ανενόχλητοι τα κεφάλαια που αποθησαύριζαν από ξένες κυρίως αγορές. Μη έχοντας λοιπόν σοβαρά επενδυτικά συμφέροντα στη χώρα με τη δεσπόζουσα θέση που κατείχαν στον πολιτικό κόσμο λόγω χρηματοδοτήσεων, παρεμπόδιζαν την ενιαία έκφραση της μεγαλοαστικής τάξης και του λοιπού μεγάλου και μικρομεσαίου επιχειρηματικού κόσμου και την άσκηση πίεσης προς τον πολιτικό κόσμο για ένα σοβαρό ενιαίο αναπτυξιακό σχέδιο για όλους τους παραγωγικούς τομείς της Εθνικής Οικονομίας  και για  μια καπιταλιστική μετεξέλιξη παρόμοια με αυτή των ανεπτυγμένων Δυτικών οικονομιών.

Στις συνθήκες, που επικρατούν σήμερα, όλοι, πολίτες, απλοί ψηφοφόροι και πολιτικοί εκπρόσωποι, οφείλουμε να προβληματιστούμε και να επαναπροσδιορίσουμε τις θέσεις μας και να τις προβάλουμε ως αίτημα. Το βασικό ζήτημα όσον αφορά το ρόλο του καπιταλισμού σε σχέση με τη Δημοκρατία σήμερα είναι η αναβάθμιση του Ευρωκοινοβουλίου  και παράλληλα η επιστροφή της πολιτικής στα εθνικά κοινοβούλια, ώστε να προκύψει μια ισορροπία στους ρόλους και στις αρμοδιότητες που θα εξοβελίσει την κυριαρχία την πρωτοκαθεδρία του το Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Σήμερα όσο ποτέ άλλοτε ζωτικό ζητούμενο είναι η εδραίωση τέτοιων συνθηκών που θα επιτρέψουν την κατάκτηση της ελευθερίας και την αποδέσμευση από τα πνιγηρά δεσμά της οικονομίας και του μονεταρισμού, έτσι ώστε να αποδράσουμε από τη φυλακή των τεχνητών αναγκών και να βγούμε στο ξέφωτος της απελευθέρωσης. Το αν σε μια τέτοια περίπτωση κατορθώσει ο κάθε πολίτης να κερδίσει την ουσιαστική του ελευθερία, είναι και θέμα προσωπικής κοσμοθεωρίας και κατά πόσο θέλει πραγματικά να είναι ελεύθερος ή προτιμά λόγω εθισμού να παραμένει στο κλουβί μιας επίπλαστης πνιγηρής ευωχίας, κατασκευασμένης από τα χαλκεία μιας ασύδοτης και ανερμάτιστης αγοραίας δικτατορίας του χρήματος, που θέλει το άτομο ένα κατευθυνόμενο καταναλωτική απρόσωπη καταναλωτική μηχανή – Ηomo Εconomicus.

Πάντως εν έτει 2010 φτάσαμε στην χρεοκοπία, για άλλη μια φορά και για τους ίδιους σχεδόν λόγους, όπως παλιά και έκτοτε κατρακυλάμε προς άγνωστη κατεύθυνση με γνώμονα τις εκάστοτε πειραματικές και εν πολλοίς άστοχες δεσμεύσεις προς τους ιέρακες του παγκοσμίου εμπορίου και προς τεχνοκράτες υποταγμένους σε γνωστά και άγνωστα κέντρα αποφάσεων, του χρηματοπιστωτικού συστήματος.