Είχαμε όλοι το βλέμμα μας καρφωμένο στον ορίζοντα όταν ο ήλιος έκανε την τελευταία βουτιά της ημέρας πίσω από την απεραντοσύνη του βραχώδους τοπίου.
Ένα ντροπαλό βλέμμα μας κοιτούσε και αυτό περίεργα πίσω από έναν κόκκινο βράχο⸱ ήμασταν εμείς το αξιοθέατο που κουνούσαμε αδέξια τις μηχανές και τα χέρια μας ψάχνοντας τη γοητεία της στιγμής.
Το ντροπαλό εκείνο βλέμμα έβγαινε από δυο μεγάλα μάτια, ανάμεσα σε πεταχτά αφτιά, πάνω σε ένα ταχύτατο κι ευλύγιστο σώμα: μια αντιλόπη των βράχων μας παρακολουθούσε και μέσα σε κλάσματα δευτερολέπτου χάθηκε πηδώντας ανάλαφρα, ακολουθώντας ξερά ρυάκια και αόρατα νήματα στο φυσικό τοπίο.
Καθώς ο ήλιος κάνει την τελευταία βουτιά της ημέρας μέσαστην απεραντοσύνη του κόσμου, μπροστά στην πανέμορφη αργολική θάλασσα και έχοντας στα χέρια το βιβλίο του Δημήτρη Σαρρή, ταξιδεύω μέσα από τις λέξεις του, τις εικόνες του, τα συναισθήματά του. Αφρική! Ένας κόσμος τόσο γνωστός και ταυτόχρονα απολύτως άγνωστος, καθώς τον πλησιάσαμε κάπως μέσα από παραμορφωτικούς φακούς ειδήσεων και γεγονότων που περιγράφουν τη δυστυχία, τον πόνο, τη φτώχεια, το δράμα των εμφυλίων και τις καταστροφές κυρίως της ζωής των ανθρώπων. Αφήσαμε τον κόσμο αυτής της μαγικής ηπείρου να έρθει σε μας ως «παράνομος μετανάστης», αρνούμενοι να πάμε εμείς σε φιλική συνάντηση.
Ο Δημήτρης Σαρρής κάνει ακριβώς αυτό! Πηγαίνει ο ίδιος στην Αφρική και ανοίγει ένα παράθυρο για να παρακολουθήσουμε πρόσωπα, τοπία, δράσεις καθημερινότητας, από τα πολλά που ο ίδιος έχει βιώσει! Ο Δ. Σαρρής έχει την τύχη να ταξιδεύει συνοδεύοντας τουρίστες και παράλληλα κατορθώνει, ξεπερνώντας τα επαγγελματικά όρια των ταξιδιών του, να αποταμιεύει εικόνες ζωής και αναζητά τα νοήματα, τους συμβολισμούς και τις πραγματικές τους διαστάσεις. Δώδεκα μικρές ιστορίες, δώδεκα αφρικανικά τραγούδια και μουσικές διηγούνται τα πρωινά και τις νύχτες μιας καθημερινότητας που κινείται ανάμεσα στο παραμύθι και την πραγματικότητα, στο όνειρο και στην ματιά
Στο Νταρ Ες Σαλάμ μόλις είχε φθάσει το πλοίο από τη Ζανζιβάρη, προσθέτοντας χρώματα, φωνές, ήχους, από τους επιβάτες που κατεβαίνουν και από το πλήθος που δεν σταματά να πηγαίνει σε όλες τις κατευθύνσεις. Ταξί ανακατεμένα με αχθοφόρους που μεταφέρουν εμπορεύματα. Φωνές περαστικών που χαιρετάνε ανακατεμένες μ’εκείνες των πλανόδιων ψηστών που προσπαθούν να πουλήσουν τα ζεστά τους θράψαλα. Γυναίκες με πολύχρωμα καφτάνια ν’ανακατέβουν τη σκόνη του δρόμου με την περπατησιά τους. Ο συγγραφέας μεταφέρει την αύρα της αφρικανικής ζωής. Ένα πλήθος πολύβουο η κίνηση του οποίου δεν ξενίζει και τόσο τον αναγνώστη που ξαναβρίσκει στις εικόνες αυτές προσωπικές εμπειρίες από αντίστοιχες στιγμές. Μάλλον δεν τον ξενίζει και ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζει το θάνατο ο κόσμος της Αφρικής. Οι δοξασίες για την άλλη ζωή, οι προετοιμασίες, η στιγμή της συνάντησης με το θάνατο, όλα συνηγορούν σε μια βαθιά πνευματική σχέση ανάμεσα στους δυο κόσμους, στις δυο καταστάσεις, στη ζωή και το θάνατο. Ακόμη κι αν θεωρήσουμε πως πρόκειται για μια πρωτόγονη κατάσταση ασυνείδητου…
«Η κηδεία για μας είναι το παν», εξηγεί ένας οδηγός ταξί. «Η πιο μεγάλη στιγμή μιας οικογένειας. Και στοιχίζει πολύ. Άλλοι παίρνουν δάνεια. Άλλοι κάνουν μια ασφάλιση και πληρώνουν κάθε μήνα για όσο ζουν ένα ποσό που θα ξοδευτεί όταν πεθάνουν για να έχουν μια αξιοπρεπή κηδεία». Ο Δημ. Σαρρής συμμετέχει σε ένα τέτοιο «γλέντι για το θάνατο» ενός σιδηρουργού και περιγράφει εξαιρετικές στιγμές αυτού του γλεντιού.
Στις δώδεκα ιστορίες του Δημήτρη Σαρρή μπορεί ο αναγνώστης να αναζητήσει τις εικόνες και τα συναισθήματα που θα μπορούσε να βιώσει απέναντι στον γνωστό-άγνωστο κόσμο της Αφρικής. Να πετάξει έξω από το κλουβί της δικής του καθημερινότητας. Όπως το πουλί του Αμαντού, ενός ναυτικού που ταξίδεψε χρόνια με ελληνικά γκαζάδικα και μιλούσε τα ελληνικά, αλλά που ένα ατύχημα τον έριξε κουτσό στη γωνιά αυτή της Αφρικής με το όνομα ΝταρΕς Σαλάμ. Αυτός και το κλουβί με το πουλάκι που του κρατούσε συντροφιά και του μιλούσε. Μέχρι που έφτασε η στιγμή να πετάξει κι αυτό μακριά σε νέους κόσμους, να δει νέους ανθρώπους.
Έκλεισα για λίγο το βιβλίο του Δημήτρη Σαρρή. Όλες αυτές οι εικόνες στις δώδεκα ιστορίες μου θύμισαν ένα παλιό τραγούδι του Κώστα Χατζή:
Τα νιάτα του έφαγε ο Στρατής
στα ναυπηγεία ολημερίς
φτιάχνει τα πιο γερά σκαριά
να πάνε οι άλλοι μακριά
να ταξιδέψουνε τη γη
οι τυχεροί, οι τυχεροί
……………………..
Σα θα πεθάνω βρε Γιωργή
σα θα σαλπάρω από τη γη
βάλε στη κάσα μου πανιά
βάλε της άλμπουρας σχοινιά
πες πως ταξίδεψε κι αυτός
ο τυχερός, ο τυχερός.
(το βιβλίο του Δημήτρη Σαρρή «Το τραγούδι του Γκριό. Παράθυρο με θέα την Αφρική», εκδόθηκε το 2020 από τις εκδόσεις “Στοχαστής”)
