Αλεξανδρινοί διάλογοι στην έκθεση στο Φουγάρο
Ήταν το 336 π.Χ. όταν ο Μέγας Αλέξανδρος έφτασε στην Πελοπόννησο για να ζητήσει από τις ελληνικές πόλεις του νότου να συμμετάσχουν στον πόλεμο κατά των Περσών. Η συνάντηση έγινε στην Κόρινθο και δήλωσαν συμμετοχή όλες οι πόλεις εκτός από την Σπάρτη. Στη διαδρομή του μεγάλου ιστορικού χρόνου, η φυσική παρουσία έγινε μύθος και το όνομα συνδέθηκε με την ίδια την ιστορία του Πολιτισμού. Οι επικές μάχες και τα κατορθώματα δημιούργησαν έναν θρύλο που ταξίδεψε στα πέρατα της γης πριν ο ίδιος φτάσει, ακόμη κι αν δεν έφτασε ποτέ! Η προσωπικότητα, η ανεκτικότητα, η δύναμη του χαρακτήρα, η αγάπη για τον άνθρωπο, η μεγαλειώδης εξίσωση του στρατηγού με τους στρατιώτες του, του οραματιστή με τους πολίτες, είναι μερικά ελάχιστα μόνο από όσα μπορούν να αποδοθούν στη μεγάλη αυτή προσωπικότητα η οποία, ακόμη και σήμερα, τροφοδοτεί την επιστημονική έρευνα, τη λογοτεχνία, την Τέχνη.
Η έκθεση του Γιάννη Παππά «Αναζητώντας τον Αλέξανδρο» που ξεκίνησε ήδη στον πολυχώρο Τέχνης «Φουγάρο» του Ναυπλίου, αποτελεί μια ανάμεσα στις πολλές προσπάθειες της Τέχνης να αναμετρηθεί με το Αλεξανδρινό μεγαλείο και να αποτυπώσει πλευρές της ζωής και του έργου του σε έναν ατέλειωτο διάλογο που επικεντρώνει σε δυο μορφές: την ανθρώπινη και εκείνη του αλόγου. Δυο στοιχεία αδιάσπαστα μέσα στο χρόνο, τα οποία ο καλλιτέχνης, ακαδημαϊκός και δάσκαλος, πασχίζει να ξεχωρίσει και ταυτόχρονα να καταγράψει συνολικά και αδιάσπαστα τη συμβολική, ψυχική και υλική τους παρουσία στο χώρο και το χρόνο. Έργο επικό αν αναλογιστεί κανείς πως ο διάλογος του καλλιτέχνη με το έργο του διήρκεσε 32 ολόκληρα χρόνια και αποτέλεσε έργο εσωτερικής αφόρμησης και όχι απάντηση σε εξωτερικό ερέθισμα ή ανάγκη. Πολύ περισσότερο που η εκκίνηση για την υλοποίηση του έργου γίνεται αφού ο καλλιτέχνης έχει βιώσει το «Έπος του 40» στο αλβανικό μέτωπο και ξεκινά τον διάλογό του με τον μεγάλο στρατηλάτη στη διάρκεια της Κατοχής το 1941. Η χύτευση σε μπρούντζο το 1973 αποτελεί μια νέα ημερομηνία Απελευθέρωσης του έργου και του καλλιτέχνη χωρίς αυτό να σημαίνει το τέλος του διαλόγου, ο οποίος τώρα αφορά περισσότερο στο κοινό των επισκεπτών της έκθεσης.
Σώμα, κίνηση, καρπός, κλείδωση, κεφάλι, έκφραση, ματιά… δεκάδες προπλάσματα από γύψο, σκίτσα, σκαριφήματα, σχέδια, φωτογραφίες, πρόβες, οπτικές γωνίες, χρώματα….! Όλα όσα χρειάζονται για να στηρίξουν το διάλογο ανάμεσα στον επισκέπτη, τον καλλιτέχνη και το έργο του. Επειδή δε η έκθεση περιλαμβάνει, με μεγαλύτερη ακόμη αγάπη και ενθουσιασμό, τις σχολικές επισκέψεις και γενικότερα εκείνες των νέων ανθρώπων και των παιδιών, διαμορφώνει ένα παιδαγωγικό πλαίσιο εξαιρετικό με πολλές και ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες. Τεχνικές, χώρους εργαστηρίων, υλικά, όπως επίσης θα μάθουν οι επισκέπτες πως καλλιτεχνικά χυτήρια υπάρχουν στην Ελλάδα μόνο δυο: στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Η χύτευση ενός έργου τέχνης είναι και η ίδια Τέχνη!
Ο επισκέπτης της έκθεσης θα αισθανθεί δέος ήδη από την αρχική του είσοδο στην αίθουσα. Οι επιμελητές φρόντισαν γι’ αυτό τόσο με τον φωτισμό, όσο και με την τοποθέτηση των εκθεμάτων στον χώρο. Καθώς περιηγείσαι η ματιά καταγράφει τα εκθέματα και ταυτόχρονα η ψυχή αναβιώνει μια από τις σπουδαιότερες περιόδους της παγκόσμιας ιστορίας που συνδέθηκε με τον οραματιστή ενός νέου κόσμου μέσα στον οποίο θα συγχωνεύονταν λαοί και πολιτισμοί, τον πρέσβη των ιδεωδών του ελληνικού πολιτισμού, τον άνθρωπο από σάρκα και οστά που δεν είχε τίποτα κοινό με τους άλλους ανθρώπους. Βγαίνοντας από την αίθουσα αναρωτήθηκα και πάλι: άραγε τι θα γινόταν αν δεν πέθαινε ο Αλέξανδρος τόσο νέος;
Με τις ευχαριστίες μου στον επιμελητή της έκθεσης κ. Αντώνη Ι. Κοντρογιάννη και την εξαιρετική του ξενάγηση.
(Ο έτερος επιμελητής της έκθεσης είναι ο κ. Θοδωρής Μπαργιώτας).
Η έκθεση θα κλείσει τις πόρτες της τον Οκτώβριο 2024 και μέχρι τότε θα φιλοξενήσει τους δεκάδες επισκέπτες που ήδη έχουν «κλείσει» ημερομηνίες ξενάγησης και τα σχολεία. Είναι εξάλλου η πρώτη συνεργασία του Μουσείου Μπενάκη με το Φουγάρο, γεγονός που αυξάνει το ενδιαφέρον επισκεπτών από όλη την Ελλάδα αλλά και ξένων που βρίσκονται ή επισκέπτονται την Αργολίδα. Ένα καλαίσθητο φυλλάδιο σας περιμένει στην είσοδο της έκθεσης και, φυσικά, ο πανέμορφος χώρος που ακόμη και σε ημέρες καύσωνα σας δίνει πολλές δυνατότητες να δροσιστείτε.
