Άγιος Νήφων: Από μοναχός στην Αργολίδα, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως

Στο αγιολόγιο της Εκκλησίας της Αργολίδας υπάρχει και το όνομα του Αγίου Νήφωνα, Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως κατά τον 15ο αιώνα, η μνήμη του οποίου εορτάζεται στις 11 Αυγούστου. Στα νεανικά του χρόνια έζησε στην περιοχή της Επιδαύρου.

Πιθανότατα γεννήθηκε το 1418 στον Μυστρά (κατ΄άλλους στη Μεσσηνία)  από πλούσιους αλλά ευσεβείς γονείς, έχοντας το όνομα Νικόλαος. Έλαβε σημαντική μόρφωση και είχε χάρισμα λόγου και σοφίας, «ώστε όλοι θαύμαζαν την σύνεση των λόγων του».

Πριν ενηλικιωθεί μετέβη στη Μονή «Πολεμάρχα» στην περιοχή της Επιδαύρου και υποτάχθηκε στον ασκητή Αντώνιο. Εκεί έγινε μοναχός και έλαβε το όνομα Νήφων. Από την αρχή της μοναχικής του πολιτείας, όπως αναφέρεται από τον βιογράφο του, «ἀργὸν λόγον δὲν ὡμίλησε ποτέ, οὔτε ἐγέλασεν, οὔτε βιβλίον ἐκκλησιαστικὸν ἀνέγνωσε χωρὶς νὰ χύσῃ δάκρυα, οὔτε λόγον ὡμίλησε ποτὲ χωρὶς τὴν εὐλογίαν τοῦ Γέροντός του». Ως εργόχειρο είχε την καλλιγραφία, όντας άριστος καλλιγράφος.

Μετά τον θάνατο του ασκητή Αντωνίου, ο Νήφων έγινε υποτακτικός στον σοφότατο αγιορείτη ιερομόναχο Ζαχαρία και έμεινε μαζί του στο Μοναστήρι της Θεοτόκου στην Αχρίδα. Τέλος, κατέφυγε στο Άγιο Όρος, στην Ιερά Μονή Διονυσίου, όπου χειροτονήθηκε διάκονος και ιερεύς και «ἠγωνίζετο περισσότερον εἰς τοὺς πνευματικοὺς ἀγῶνας».

Ο Άγιος Νήφων, διετέλεσε Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης (1482-1486), κατόπιν Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (Νήφων ο Β’) τρεις φορές (1486-1488, 1497-1498, 1502) και στη συνέχεια (1498-1505) Αρχιεπίσκοπος Δακίας και Βλαχίας (σημερινής Ρουμανίας).

Μετά τη Ρουμανία πήγε στη Μονή Διονυσίου του Αγίου Όρους, όπου με πολλή ταπείνωση εμφανίστηκε ως δόκιμος και ζήτησε να τον προσλάβουν ως αρχάριο μοναχό. Μάλιστα είπε πως ονομαζόταν Νικόλαος. Εκεί του ανατέθηκε το διακόνημα του βουρδουνάρη (μουλαρά).

Σύντομα όμως στον Ηγούμενο της Μονής παρουσιάστηκε ο Τίμιος Πρόδρομος και του είπε αυστηρά:

«Μέχρι πότε θα έχετε τον Οικουμενικό Πατριάρχη βουρδουνάρη; Σύναξε όλη την Αδελφότητα και πηγαίνετε να προϋπαντήσετε τον πατριάρχη Νήφωνα. Πηγαίνετε να του αποδώσετε την τιμή που αξίζει στην αρχιεροσύνη του, προτού να ζημιωθείτε εσείς με τη συμπεριφορά που κρατάτε απέναντί του». 

Αμέσως βγήκαν έξω όλοι οι μοναχοί μαζί με τον Ηγούμενο, κρατώντας στα χέρια τους λαμπάδες και θυμιατά, για να προϋπαντήσουν τον Πατριάρχη που ερχόταν από τη βοσκή με τα μουλάρια φορτωμένα καυσόξυλα. Ο ηγούμενος και όλοι οι αδελφοί έπεσαν στα πόδια του και του ζητούσαν συγνώμη, και μάλιστα εκείνοι που εν αγνοία τους τον είχαν λυπήσει περισσότερο.

Στον τόπο όπου έγινε η υποδοχή, έκτισαν αργότερα ένα γραφικό προσκυνητάρι, για να θυμίζει την εσχάτη ταπείνωση του μεγάλου αυτού Αγίου της Ορθοδόξου Εκκλησίας, του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Νήφωνα.

Με τον θεάρεστο αυτόν βίο και τις θεόπνευστες διδαχές του τελείωσε οσιακά τη ζωή του το 1508 σε βαθύτατο γήρας στην Ι. Μονή του Οσίου Διονυσίου.

Μετά την κοίμηση του Αγίου ο κατά πνεύμα υιός του, ηγεμόνας Νεάγκος Βασσαράβας, ζήτησε να μεταφερθούν τα τίμια λείψανα του Αγίου στη Βλαχία προς ευλογία του λαού και ειρήνευση της ταραγμένης χώρας. Σήμερα στη Ρουμανία φυλάσσεται η κάρα και το χέρι του Αγίου. Στη μονή Διονυσίου φυλάσσονται τα υπόλοιπα τίμια λείψανά του.

Την 10η Αυγούστου 1966, τεμάχιο του ιερού λειψάνου του Αγίου Νήφωνος (ο πήχυς του δεξιού χεριού του), παραδόθηκε από τη μονή Αγίου Διονυσίου του Αγίου Όρους στην ιερά μονή Παμμεγίστων Ταξιαρχών Επιδαύρου.