Το παιδί μου το θέλω Αντιγόνη ή Ισμήνη; (Οχι Αντιγόνη, παρακαλώ) Ποιος θα υπερασπιστεί τον άνθρωπο; Αν θελήσει να αντιδράσει, όταν η καρδιά του φουσκώνει, αν θελήσει να ζήσει, αν επιθυμήσει να μη δουλεύει απλό γρανάζι στην απρόσωπη μηχανή, αν επιθυμήσει να μαζεύει το φθινόπωρο μανιτάρια, να κοιμάται κάτω απ’ τα αστέρια το καλοκαίρι, να ξαπλώνει στα τριφύλλια την άνοιξη; Δεν απαγορεύεται,αλλά ούτε επιτρέπεται. Παιδιά προνομιούχα,ευφυή, χαρισματικά είναι διαρκώςταλαιπωρημένα, ανήσυχα. (Καθημερινή, 31-01-2022)
Είναι αδύνατο να εξηγήσω την αναγνωστική εμμονή μου στο παραπάνω απόσπασμα από καταγραφή με τίτλο «Ένα εικοσιτετράωρο με την ψυχοθεραπεύτρια, ποιήτρια και μεταφράστρια Ευαγγελία Ανδριτσάνου». Μόνο σκόρπιες αντιδράσεις απέναντι σε λέξεις και νοήματα που διατυπώνονται σε μια εποχή που έχουμε εύκολα τα πάντα και τελικά μας λείπουν όλα! Κυρίως οι ειλικρινείς ανθρώπινες σχέσεις. Κυρίως οι ειλικρινείς σχέσεις με τα παιδιά μας, με τους νέους. Αναζητώ ως άνδρας το δικαίωμα να αναρωτηθώ κι εγώ βασανιστικά πως θέλω να δω το παιδί μου. Ίσως πάλι ως εκπαιδευτικός να αναζητώ με την ίδια αγωνία να προσεγγίσω τις νέες γενιές που ολοένα και πιο συχνά ξεγλιστρούν από τα μέτρα μου και δοκιμάζουν τον δικό τους κόσμο, με τους δικούς τους κώδικες επικοινωνίας. Ίσως πάλι τα όσα ζούμε καθημερινά στην κοινωνία και τον εργασιακό μας χώρο να με βγάζουν από την ηρεμία της καθημερινότητάς μου και να απαιτούν συγκρούσεις, ξεσπιτώματα, αναστοχασμούς, επανακατατάξεις…..
Όπως και να ’χει, η Ευαγγελία Ανδριτσάνου σε υποχρεώνει με τη σκέψη και τα κείμενά της να βρεθείς, όπως και η ίδια, σε μια καταιγιστική κατάσταση «υπαρξιακού συγκλονισμού». Να αναρωτηθείς μαζί της για το νόημα της ζωής, το θάνατο, την ελευθερία και τη μοναχικότητα του ανθρώπου παρά την παρουσία του σε μια πολύβουη καθημερινή πραγματικότητα. Είναι δυνατό; Είναι απίθανο; Μπορεί να γίνει ανεξέλεγκτο ή βρίσκεται πάντα στα όρια που σου επιτρέπεται να αντιδράς με … μέτρο; Ο συγκλονισμός που προκαλούν οι σκέψεις της Ευαγγελίας Ανδριτσάνου απαιτεί προσπάθεια για την κατανόηση της θέσης μας στο χώρο και το χρόνο. Η ίδια, μέσα από τη φωνή της Αντιγόνης στοχάζεται για τα πρόσωπα της γυναικείας φύσης (γυναίκα, κόρη, μάνα), αναζητά να μετρήσει τη δύναμη του φύλου παρεμβάλλοντας τις δυναμικές αντηχήσεις της μνήμης και της καταγωγής και με ένα παιχνίδι λόγου-αντιλόγου μας μεταφέρει από το παλιό στο νέο, από το χθες στο σήμερα, από το παραδοσιακό στο σύγχρονο και πάλι πίσω θέτοντας τα μεγάλα ζητήματα της ύπαρξης, των σχέσεων, της εξουσίας, της καταστροφής και της δημιουργικής αναγέννησης.
Όταν μας έφτασε η ιαχή της νίκης
είχα τα χέρια γεμάτα
λιγοστά κολοκύθια, δυο καρότα,
χόρτα πικρά
ό,τι είχε απομείνει
στο περιβόλι
Αμέσως
ο άνεμος άλλαξε, οι κοπέλες
αγρίεψαν απ’ τη χαρά
έτρεξαν με φτερά στα πόδια
οι πιο μικρές
γδαρμένα νύχια, γόνατα σκισμένα,
αναρριχήθηκαν στα τείχη…..
Η Ισμήνη έφτασε ως την πύλη
του παλατιού…
Πιο πολύ από ποτέ
την ένιωσα δική μου
μόλις το πέλμα της τυλίχτηκε στη σκόνη
και πια κατάλαβε ότι η νίκη
ήτανε μόνο για τους άλλους
και η ήττα όλη δική μας.
Ίσως και να φοβίζει αυτός ο όρος του «υπαρξιακού συγκλονισμού», η έντασή του, το απρόσμενο αποτέλεσμά του. Όμως, στο βάθος η σκέψη και η γραφή της Ευαγγελίας Ανδριτσάνου είναι ανανεωτική, απελευθερωτική, ανθρώπινα όμορφη και γλυκιά.
Το όνειρο έρχεται γεμάτο ανθρώπους, γεμάτο χώρους, αντικείμενα, χρώματα, όλα συνωθούνται να προφτάσουν το αύριο, το τέλος του πλανήτη, τη συντέλεια του κόσμου, όλα πιέζουν: Η ζωή είναι αυτή η στιγμή, ζήσε.
Στο έργο αυτό θα μας ξεναγήσουν ο Γιάννης Τσιόδρας (Υπεύθυνος της Βιβλιοθήκης του Φουγάρου-ιστορικός), η Αγγελική Σπυροπούλου (Καθηγήτρια Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου), η Καλλιόπη Καλποδήμου (Φιλόλογος στο Μουσικό Σχολείο Αργολίδας) και η Σοφία Γαλάνη (Φιλόλογος στο 2ο ΓΕΛ Ναυπλίου).
Δυο νέοι μουσικοί η Μάγκυ Τζόνστον (φλάουτο) και ο Μιχάλης Κοκκινόπουλος (κιθάρα), θα πλέξουν το μουσικό εγκώμιο της ποιήτριας.
Δυο νεαρές φοιτήτριες η Σοφία Στυλιανού και η Διώνη Ζέρβα στους ρόλους της Αντιγόνης και της Κόρης, θα απαγγείλουν αποσπάσματα από το έργο.
Η Ευαγγελία Ανδριτσάνου γεννήθηκε και ζει στην Αθήνα. Σπούδασε Ελληνική Φιλολογία, Γλωσσολογία και Θέατρο και ακολούθησε διαδρομές ψυχοθεραπεύτριας με εξειδίκευση στη συστημική ψυχοθεραπεία. Διακρίνεται για το ήδη μεγάλο συγγραφικό της έργο που συνθέτουν οι μεταφράσεις, η θεατρική γραφή και σκηνοθεσία και η προσωπική λογοτεχνική έκφραση. Έχει μεταφράσει ποίηση και πεζογραφία από τα αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά και αρχαία ελληνικά, αλλά είναι ιδιαίτερα γνωστή για τις μεταφράσεις βιβλίων ψυχοθεραπευτικής θεωρίας και πράξης και κυρίως το συνολικό έργο του Ίρβιν Γιάλομ. Έχει αποσπάσει πολλές θετικές κριτικές για το λογοτεχνικό της έργο ενώ πρόσφατα η ποιητική της συλλογή «Αντιγόνη. Μια Κόρη, μια Χώρα», που είναι η τρίτη κατά σειρά λογοτεχνική δημόσια παρουσία της, βρισκόταν ανάμεσα στα 12 καλύτερα λογοτεχνικά έργα της χρονιάς που είχαν προταθεί να βραβευθούν. Επομένως ήταν ήδη βραβευμένο!
(Γ.Κόνδης)
