Εκδηλώσεις στην Κόρινθο για τη Ρόζα Εσκενάζυ: Ένα τραγούδι για τη ζωή – μια ζωή για τον θρύλο

Φωτογραφία: Κώστας Λάμπρου, Ρόζα Εσκενάζυ, Αγάπιος Τομπούλης

Αγαπώ ένα χασαπάκι μες στην αγορά
που είναι ντέρτι και μεράκι κι όλο λεβεντιά

Θα τον πάρω δεν τ’ αφήνω κι ας βουίξει η γειτονιά
γιατί είν’ γεμάτο χάρες γλύκες κι ομορφιά

Αααααχ ααααα αααααχ θέε μου δε βαστώ
απ’ την πολλή αγάπη πα να τρελαθώ
αααααχ ααααα αααααχ θεέ μου δε βαστώ
απ’ τον σεβντά που έχω πα να τρελαθώ

(1933, Ρόζα Εσκενάζυ, στίχοι/σύνθεση Κώστας Σκαρβέλης)

Η Πόλη, η Σμύρνη, η Θεσσαλονίκη, η Ελλάδα ολόκληρη και οι ελληνικές κοινότητες του εξωτερικού θα βρεθούν στο επίκεντρο του αφιερώματος στη ζωή και την παρουσία μιας από της μεγαλύτερες φωνές της λαϊκής μας μουσικής και του τραγουδιού, της Ρόζας Εσκενάζυ. Η μικρή Εβραιοπούλα που θα ξεκινήσει από την Κωνσταντινού- Πολη στο τέλος του 19^ου αιώνα και θα δείξει πολύ γρήγορα τα φωνητικά χαρίσματα, θα βρεθεί απέναντι στην αντίδραση των γονιών της για να μην γίνει τραγουδίστρια, αλλά η Θεσσαλονίκη που θα την γνωρίσει νέα και κυρίως η Αθήνα, θα της προσφέρουν όλες τις ευκαιρίες για μια καταπληκτική, ίσως μοναδική, μουσική σταδιοδρομία. Ίσως δεν υπάρχει άλλη που να συνδυάζει με τον δυναμικό τρόπο που το έκανε η Ρόζα Εσκενάζυ, το Σμυρναίικο τραγούδι, το ρεμπέτικο και το δημοτικό. Μια κρυστάλλινη φωνή, μια πολυτάραχη προσωπική ζωή, μια ζηλευτή καριέρα που δημιούργησε ένα θρύλο.

Όπου και να βρέθηκε η Ρόζα Εσκενάζυ, δημιούργησε ιστορία στο λαϊκό τραγούδι και γι’ αυτό ήταν περιζήτητη σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης όπου υπήρχαν ελληνικές κοινότητες και όχι μόνο, μιας και η Ρόζα μπορούσε να τραγουδήσει τουρκικά και αρμένικα τραγούδια. Το πιστοποιούν τα ταξίδια της στην Κωνσταντινούπολη, την Αίγυπτο, τη Σερβία, την Αλβανία και φυσικά οι μεγάλες της περιοδείες στην Αμερική που άφησαν εποχή. Καμία άλλη τραγουδίστρια στη δεκαετία του ΄30 δεν είχε καταφέρει να υπογράψει συμβόλαιο με δισκογραφική εταιρεία. Η Ρόζα ήταν η πρώτη με ένα απίθανο για την εποχή 5% επί των πωλήσεων! Ταυτόχρονα δημιούργησε την Ένωση Μουσικών και βοήθησε νέες φωνές να βγουν από την αφάνεια όπως η μεγάλη Μαρίκα Νίνου και η Στέλλα Χασκήλ. Ο τελευταίος της μεγάλος έρωτας, ένας νεαρός αξιωματικός της αστυνομίας των Πατρών, Χρήστος Φιλιππακόπουλος, στάθηκε δίπλα της μέχρι την τελευταία της πνοή στις 2 Δεκεμβρίου 1980. Η τελευταία της κατοικία είναι στο χωριό Στενό του Δήμου Ξυλοκάστρου, γενέτειρα του Χ. Φιλιππακόπουλου στην οποία, λίγα χρόνια μετά, την συνόδεψε και ο ίδιος.

Στο πλαίσιο του προγράμματος «Γέφυρες 2022-2024: Άνθρωποι-Ιστορίες-Μνήμες», το Ιστορικό Λαογραφικό Μουσείο Κορίνθου, το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς και η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κορινθίας, σε συνεργασία με τη Μικρασιατική Στέγη Κορίνθου, οργανώνουν διήμερο αφιέρωμα στη Ρόζα Εσκενάζυ, την εμβληματική, εβραϊκής καταγωγής, ερμηνεύτρια του ρεμπέτικου και σμυρναίικου τραγουδιού, η οποία έχει ταφεί στο Στόμιο Κορινθίας.

Αναλυτικά:

• Κυριακή 18 Σεπτεμβρίου (ώρα 20:00). Στην Πλατεία Ηλιοπούλου (Συνοικισμός Κορίνθου) θα πραγματοποιηθεί μουσική εκδήλωση αφιερωμένη στη μεγάλη τραγουδίστρια με τη συμμέτοχη των: Κρητούλα Λαρδά (φωνή), Βασίλης Καλαγκιάς (ούτι, κιθάρα), Θάνος Καρανάσιος (βιολί), Μάριος Καραχάλιος (κανονάκι), Ανδριανός Κατσούρης (κρουστά). Κείμενα-παρουσίαση: Γιώργος Κόνδης.
• Δευτέρα 19 Σεπτεμβρίου (ώρα 19:30). Στο Μουσείο Περιβάλλοντος Στυμφαλίας, ο διδάσκωνστοΤμήμα Παραστατικών και Ψηφιακών Τεχνών της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστήμιου Πελοποννήσου, Γιώργιος Κόνδης, θα πραγματοποιήσει ομιλία με τίτλο «Ρόζα Εσκενάζυ: μια φωνή για τη ζωή, μια ζωή για τον θρύλο», ενώ θα ακολουθήσει προβολή του ντοκιμαντέρ του Roy Sher «Καναρίνι μου γλυκό» (Ισραήλ-Γαλλία-Ελλάδα, 2011 |Διάρκεια: 94’).

Λίγα λόγια για το ντοκιμαντέρ:

Η Ρόζα Εσκενάζυ τραγούδησε με τον ίδιο τρόπο που έζησε. Με πάθος, φλόγα και αγάπη. Αυτή είναι η ιστορία τριών νέων μουσικών από την Ελλάδα, την Τουρκία και το Ισραήλ, οι οποίοι ξεκίνησαν ένα συναρπαστικό μουσικό ταξίδι, θέλοντας να αφηγηθούν, για πρώτη φορά μέσα από μια ταινία, την ιστορία της πιο γνωστής και αγαπητής τραγουδίστριας του ρεμπέτικου.

TRAILER:

Η είσοδος στις εκδηλώσεις είναι ελεύθερη.

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επικοινωνήσετε με το Μουσείο Περιβάλλοντος Στυμφαλίας, στο τηλέφωνο 27470 22296 (καθημερινά, εκτός Τρίτης, 10:00-18:00).