του Γιώργου Γιαννούση*
Η φωτογραφία που παρουσιάζουμε είναι του 1909 και σε αυτήν αποτυπώνεται η επαναλειτουργία του ιπποφορβείου του Άργους έπειτα από πολλές δεκαετίες ερήμωσης. Όπως αναφέρει η φωτογραφία, βρίσκεται στο Τημένιο καθώς η κωμόπολη της Νέας Κίου δημιουργήθηκε αργότερα. Στο σημείο αυτό λειτούργησε το εργοστάσιο του «Πελαργού».
Εκεί, το 1830 ο Ιωάννης Καποδίστριας ίδρυσε το πρώτο ιπποφορβείο “προς παραγωγήν και αναπαραγωγήν ίππων, ίνα καλλιεργηθή εν αυτώ και βελτιωθή η ιπποπαραγωγή εν Ελλάδι, παραχθή δε φυλή ίππων καθαρώς ελληνική…”.
Η λειτουργία του καποδιστριακού ιπποφορβείου ήταν βραχύβια καθώς με τη δολοφονία του Κυβερνήτη “έπνευσαν άνεμοι δυσμενείς και εδημιούργησαν πολιτικάς συνθήκας, αίτινες μετ’ ολίγων χρόνων συνεκλόνισαν εκ βάθρων το πολιτικόν οικοδόμημα του αρτιγέννητου ελληνικού Κράτους, διέλυσαν τα όνειρα, διέψευσαν τας ελπίδας, παρέσυραν δε και τα μεγαλεπήβολα του Κυβερνήτου σχέδια, μεταβάλουσαι εις ερείπια πάσας τας οικοδομάς του Ιπποφορβείου, παραδούσαι δε τας μεγάλας και ευφοροτάτας εκτάσεις γαιών του Δημοσίου εις χείρας ιδιωτών αντί πινακίου φακής, επί πολλάς δεκαετηρίδας».
Ο Σωτήριος Χρονόπουλος στο «Αργολικόν Ημερολόγιον 1910» (συλλογή Γ. Γιαννούση), εξιστορεί πως ο Ι. Βλάσσης, λοχαγός του Πυροβολικού, ο Αντώνιος Γκαλίστρας, υποκτηνίατρος και ο Φοίβος Ηλιάδης, ανθυπίλαρχος, ήταν η επιτροπή που στις 15 Αυγούστου του 1909, κατέγραψε την “οικτράν κατάστασιν” που βρίσκονταν οι εγκαταστάσεις του πρώτου ιπποφορβείου.
Ο Ι. Βλάσσης, εισηγητής και συντάκτης της επιστημονικής μελέτης-έκθεσης, πρότεινε την “επισκευή και ανακαίνισιν των κτιρίων του Ιπποφορβείου, ήτοι την εκτέλεσιν των απαραιτήτων έργων άτινα θα προηγηθώσι της ενάρξεως της λειτουργίας του…”.
Ο Σωτήριος Χρονόπουλος καταλήγoντας στο άρθρο για την επανασύσταση του ιπποφορβείου το 1909, συγχαίρει και ευχαριστεί την Κυβέρνηση “ως τέκνα της μεγάλης πατρίδος” και “τους κατοίκους του εμβώλακος και ιπποβότου αργολικού πεδίου, όπερ καθίσταται πάλιν κέντρον εθνικής κινήσεως και εργασίας, συντελούσης εις βελτίωσιν της ιπποπαραγωγής και την αύξησιν των πλουτοπαραγωγικών δυνάμεων του τόπου”.
Το ιπποφορβείο της Αργολίδας δεν λειτούργησε για μεγάλο χρονικό διάστημα. Εγκαταλείφθηκε για δεύτερη φορά και σε αυτό κατοίκησαν προσωρινά με τον ερχομό τους στην Αργολίδα οι Κιώτες πρόσφυγες. Στη συνέχεια λειτούργησε εκεί το εργοστάσιο του “Πελαργού”.
* Γιώργος Αναστ. Γιαννούσης, οικονομολόγος, πρόεδρος της Αργολικής Αρχειακής Βιβλιοθήκης Ιστορίας και Πολιτισμού
