Στο Ναύπλιο την Παρασκευή στις 16 Ιουλίου 2022, κατά τις βραδινές ώρες «Στα Νερά», στο πάρκο Σταϊκόπουλου και στην Πύλη της Ξηράς, όπου βρίσκεται το γνωστό καφενείο – κατάστημα του Δήμου Ναυπλιέων με την τεχνητή λίμνη, κατέρρευσε ξαφνικά η μεγαλύτερη από τις τρεις θεόρατες λεύκες, ευτυχώς χωρίς θανατηφόρα ατυχήματα, προκαλώντας μόνο υλικές καταστροφές.
Οι λεύκες είναι υδρόβια μεγάλα δένδρα, φυτρώνουν στα ποτάμια και είναι κατάλληλες για την παραγωγή ξυλείας, αλλά είναι παντελώς ακατάλληλες για τη φύτευση στον αστικό ιστό, τiς πλατείες και τα πάρκα, διότι εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους ατυχημάτων.
Είχαν φυτευθεί στο πάρκο Σταϊκόπουλου πριν από 50-55 χρόνια χωρίς φυτοτεχνική μελέτη, όταν ο χώρος διαμορφώθηκε ως ενιαίο πάρκο, από την τότε Δημοτική Αρχή, πριν από την ανασκαφική έρευνα και την ανακατασκευή της ενετικής Πύλης της Ξηράς με τα ενετικά τείχη 1993 – 1997.
Ανάλογη δενδροφύτευση με λεύκες είχε γίνει επίσης στις αρχές της δεκαετίας του 1980, όταν έγινε η ανάπλαση, πλακόστρωση της πλατείας Συντάγματος, ως συνήθως, χωρίς φυτοτεχνική μελέτη. Επειδή όμως οι λεύκες αυτές, όταν μεγάλωσαν, δημιουργούσαν σοβαρά προβλήματα στους κατοίκους και τα καταστήματα, αλλά και σοβαρή αισθητική βλάβη στα μνημεία της μοναδικής αυτής ιστορικής πλατείας. Mετά από μία εικοσαετία, στο τέλος της δεκαετίας του 1990, μετά από αίτημα των πολιτών οι λεύκες αυτές απομακρύνθηκαν.
Οι υδρόβιες λεύκες όμως στο πάρκο Σταϊκόπουλου, μετά την ανακατασκευή της πύλης της Ξηράς κ.λ.π. (1993-1997) και τη διαμόρφωση της τεχνητής λίμνης με την ανακύκλωση του νερού, μεγάλωσαν υπέρογκα και το ύψος τους έφθασε τα τριάντα και πλεόν μέτρα. Κατά διαστήματα έσπαζαν υπερυψωμένες κλάρες και κορμοί σε συνδυασμό συνήθως με τους ισχυρούς ανέμους.
Πτώσεις μεγάλων δένδρων στην πόλη γίνονταν συχνά κατά καιρούς, στον παλιό Σιδηροδρομικό Σταθμό, στο πάρκο Θ. Κολοκοτρώνη, στο πάρκο της πλατείας Ι. Καποδίστρια με τα μεγάλα δένδρα, όπου έχουν διαμορφωθεί οι παιδικές χαρές και κάποια πεύκα είχαν και έντονη κλίση.
Οι παλιότερες αλλά και η παρούσα Δημοτική Αρχή (2012-2022) δεν έλαβαν ποτέ κανένα προληπτικό μέτρο προστασίας των κατοίκων από την πτώση των δένδρων. Αρκούνταν στο να απομακρύνουν μόνο, εκ των υστέρων, τα πεσμένα δένδρα. Ευτυχώς για τους κατοίκους και τους επισκέπτες της πόλης δεν υπήρξε κάποιο θανατηφόρο ατύχημα.
Η Δημοτική Αρχή εδώ και μία δεκαετία παρά τη συχνή πτώση δένδρων, ακόμα και όταν είχαν έντονη κλίση, δεν έλαβε ποτέ προληπτικά μέτρα, ούτε συνέταξε κάποια μελέτη σε συνεργασία με τη δασική υπηρεσία και δασολόγους, που γνωρίζουν πολύ καλά, ότι και τα δένδρα έχουν ορισμένη ηλικία ζωής και χρειάζεται έγκαιρη κοπή των γηρασμένων δένδρων και η αντικατάστασή τους με άλλα κατάλληλα δένδρα. Γενικώς η Δημοτική Αρχή περιμένει πρώτα την πτώση των δένδρων και μετά αναλαμβάνει την απομάκρυνσή τους.
Οσάκις οι πολίτες επεσήμαναν στον εκάστοτε αρμόδιο αντιδήμαρχο για την έγκαιρη και πριν από την επικείμενη, εμφανή πτώση των δένδρων, τόσο ο εκάστοτε υπεύθυνος αντιδήμαρχος όσο και οι τεχνίτες απαντούσαν μέχρι σήμερα με την μόνιμη επωδό, ότι χρειάζεται άδεια από το Δασαρχείο, την οποία όμως εδώ και χρόνια δεν ζητούσαν ποτέ από το Δασαρχείο. Η αδιαφορία των αρμοδίων γίνεται φανερή εκ του αποτελέσματος.
Η θεόρατη λεύκα στο πάρκο Σταϊκόπουλου και λόγω της συνεχούς ύδρευσης των δένδρων από την τεχνητή λίμνη και με το μεγάλο κορμό διαμέτρου 1,70 μ., το επιφανειακό μεγάλο ρίζωμα γύρω από τη λίμνη και προφανώς την έντονη αύξηση και κλίση προς τη βόρεια πλευρά, από το μεγάλο βάρος κατέρρευσε, ευτυχώς χωρίς ατυχήματα, προξενώντας μόνο υλικές καταστροφές, σπάζοντας και τα παγκάκια του παρακείμενου πεζοδρομίου, όπου λειτουργεί εδώ και χρόνια ως χώρος στάθμευσης των λεωφορείων.
Ευτυχώς κατά την πτώση δεν ήταν ώρα δρομολογίου. Η πτώση της λεύκας προς βορράν, δεν κατέστρεψε το παρακείμενο κλειστό περίπτερο, διότι ο ισχυρός παρακείμενος πλάτανος λειτούργησε προστατευτικά και αποφεύχθηκαν περαιτέρω καταστροφές.
Αν η λεύκα έπεφτε προς τα δυτικά θα δημιουργούσε μεγάλη καταστροφή στον ανδριάντα του πορθητή του Παλαμηδίου Στ. Σταϊκόπουλου.
Η επικίνδυνη αδιαφορία και συνεχής αμέλεια της Δημοτικής Αρχής φανερώνει τις επικίνδυνες, συνεχόμενες παραλείψεις για την προστασία των πολιτών από την πτώση δένδρων. Το θλιβερό είναι ότι ουδέποτε η παρούσα Δημοτική Αρχή ανέλαβε τις ευθύνες της, έστω και εκ των υστέρων.
Ότι επιβάλλεται άμεσα η προληπτική λήψη μέτρων για τις άλλες δύο θεόρατες παρακείμενες λεύκες επείγει, σε συνεργασία με τη δασική υπηρεσία. Σε περίπτωση κατά την οποία η Δημοτική Αρχή αδρανήσει χωρίς τη λήψη προληπτικών μέτρων για τις άλλες δύο μεγάλες λεύκες πρέπει ο αρμόδιος Εισαγγελέας να επιληφθεί το συντομότερο δυνατόν για την προστασία των πολιτών. Η προστασία ανθρώπινων ζωών σε πολυσύχναστους χώρους είναι αυτονόητη και προβλέπεται από την Πολιτεία.
Το πεύκο στην πλατεία Δικαστικού Μεγάρου
Εδώ κρίνουμε αναγκαίο να επανέλθουμε και πάλι για τα μεγάλα δένδρα στην πολυσύχναστη πλατεία του Δικαστικού Μεγάρου, όπου κατά το παρελθόν έχουν φυτευθεί μεγάλα δένδρα από τις Δημοτικές Αρχές.
Όπως έχουμε ήδη επισημάνει πρόσφατα για τα σοβαρότατα προβλήματα του Δικαστικού Μεγάρου, μεταξύ των άλλων στην νότια πλευρά της πλατείας υπάρχει ένα πολύ μεγάλο πεύκο που φυτεύθηκε στη δεκαετία του 1930, από την τότε Δημοτική Αρχή της πόλης. Το πεύκο είναι χοντρό, πολύ ψηλό με έντονη κλίση προς βορράν και η πτώση του δένδρου είναι βέβαιη στο προσεχές μέλλον.
Κάτω από το χοντρό κορμό του πεύκου με τη μεγάλη κλίση βρίσκεται το μαρμάρινο μνημείο του Νικηταρά, πρωταγωνιστή στη νικηφόρα μάχη των Δερβενακίων στις 26 Ιουλίου 1822. Σε περίπτωση πτώσης του πεύκου της πλατείας Δικαστηρίου, το μνημείο του Νικηταρά θα καταστραφεί.
Επειδή παρά και την πρόσφατη επισήμανσή μας για το Δικαστικό Μέγαρο, όταν προτείναμε στη Δημοτική Αρχή την απομάκρυνση του πεύκου για πολλούς σοβαρούς αυτονόητους λόγους, η Δημοτική Αρχή αδιαφορεί. Πρέπει άμεσα λοιπόν ο αρμόδιος Εισαγγελέας Πρωτοδικών Ναυπλίου να επιληφθεί το συντομότερο και σε συνεργασία με την Πυροσβεστική και τη Δασική Υπηρεσία, για την απομάκρυνση του επικίνδυνου πεύκου.
Η λήψη μέτρων προστασίας των πολιτών στο καθημερινά πολυσύχναστο Δικαστικό Μέγαρο πρέπει να γίνει άμεσα. Άλλωστε όπως λέει και ο κορυφαίοας εθνικός μας ποιητής Δ. Σολωμός «Η Ζωή είναι μέγα καλό και πρώτο». Σε περίπτωση θανατηφόρου ατυχήματος από την πτώση του πεύκου στην πλατεία Δικαστηρίου κανείς δεν θα έχει το ηθικό δικαίωμα να ισχυρισθεί ότι δεν γνώριζε. Όλοι οι εμπλεκόμενοι στο σοβαρό αυτό θέμα πρέπει να ενεργήσουν άμεσα.
* Χρήστος Πιτερός
Επίτιμος προϊστάμενος αρχαιολογικών χώρων, μνημείων και αρχαιογνωστικής έρευνας
