«Αιδώς Αργείοι»: Τι σημαίνει, σε ποιους αναφέρεται, από πού προέρχεται η φράση

Συχνά αναφέρεται η φράση «Αιδώς Αργείοι» που σε απλά ελληνικά σημαίνει «Ντροπή (σας) Αργείοι». Χρησιμοποιείται απαξιωτικά ως επίπληξη σε ομάδες ανθρώπων όταν λένε ή κάνουν πράγματα ντροπιαστικά. Σπανιότερα η φράση χρησιμοποιείται για ατομική επίπληξη.

Η φράση αυτή ειπώθηκε αρκετές φορές στην Ιλιάδα του Ομήρου και αναφέρεται σε όλους τους Έλληνες και όχι μόνο στους καταγόμενους από το Άργος, καθώς «Αργείους» και «Δαναούς» αποκαλούσαν ολόκληρο το στράτευμα των Αχαιών.

Η πρώτη που φώναξε αυτή τη φράση είναι η Ήρα με τη φωνή του τελάλη Στέντορα (αυτού με τη …στεντόρεια φωνή) στην προσπάθειά της να παρακινήσει τους Έλληνες να δείξουν θάρρος στον αγώνα εναντίον των Τρώων, μετά την αποχώρηση του Αχιλλέα από τη μάχη. Ραψωδία Ε, στίχος 787: «αἰδώς Ἀργεῖοι κάκ᾿ ἐλέγχεα εἶδος ἀγητοί» Δηλαδή: Ντροπή σας! Κρίμα λέω στα κάλλη σας, Αργίτες τιποτένιοι.

Ο ίδιος ακριβώς στίχος («αἰδώς Ἀργεῖοι κάκ᾿ ἐλέγχεα εἶδος ἀγητοί» – Ντροπή σας! Κρίμα λέω στα κάλλη σας, Αργίτες τιποτένιοι) ακούγεται και από τον Αγαμέμνονα (Ραψωδία Θ, στίχος 228).

Με με την ίδια φράση επέπληξε ο Αίαντας τους Αχαιούς όταν φοβισμένοι είχαν καταπτοηθεί και ανέχονταν τους Τρώες να απειλούν με κάψιμο τα πλοία τους. Ραψωδια Ο, στίχος 503: «Αἴας δ’ ἑτέρωθεν ἐκέκλετο οἷς ἑτάροισιν. αἰδώς Ἀργεῖοι νῦν ἄρκιον ἤ ἀπολέσθαι» – Κι ο Αίαντας απέναντι έλεγε στους δικούς του: «Ντροπή Αργείοι! Το μόνο βέβαιο που τώρα μας περιμένει είναι να χαθούμε».

Τη φράση θα την πει και ο Ποδειδώνας (Ραψωδία Ν, στίχος 95): «αἰδὼς Ἀργεῖοι, κοῦροι νέοι».