Στο τελευταίο και άκρως προσωποπαγές τεύχος του Δήμου Άργους μεταξύ των άλλων ενδιαφερόντων υπάρχουν και δύο άρθρα για το δημαρχείο Άργους (παρελθόν και μέλλον του) και για τους κατά καιρούς δημάρχους του Άργους. Τα ενδιαφέροντα παρουσιάζουν και αρχειακό ενδιαφέρον, διότι εάν μελλοντικά δημιουργηθεί μια άλλη αισθητική, αρχιτεκτονική και πολεοδομική αντίληψη για την πόλη, ασφαλώς όλα αυτά θα αποτελούν τεκμήρια για το τι προηγήθηκε.
Στο παρόν θα ασχοληθώ με συντομία με τα δύο αυτά θέματα. Για το Δημαρχείο, για το οποίο δεν υπήρχε μέχρι τη δεκαετία του 1990 καμία ούτε καν ιστορική αναφορά, δημοσίευσα μελέτη στο περιοδικό ” Αρχαιολογία”, στη σειρά “Συμβολές στην ιστορία της κτιριοδομίας και πολεοδομίας της καποδιστριακής εποχής». Στηρίχθηκε στην έρευνα μου στο καποδιστριακό και οθωνικό αρχείο των Γενικών Αρχείων του Κράτους και στην αποδελτίωση του τοπικού τύπου από το 1830 μέχρι, τελικά, και σήμερα. Το κυρίως κτίριο του Δημαρχείου ολοκληρώθηκε το 1830 και τα δύο παράπλευρα κτίρια το 1831. Στο κυρίως κτίριο στεγάσθηκε το Ανέκκλητον Δικαστήριον του Κράτους και στα δύο παράπλευρα η Δημογεροντία και ο κυβερνητικός Τοποτηρητής. Το Ανέκκλητον θα μπορούσε να αντιστοιχηθεί με το σημερινό Εφετείο αλλά και με Ανώτατο Δικαστήριο, δεδομένου ότι τότε δεν είχε ιδρυθεί ο Άρειος Πάγος. Αλλά είναι λάθος να γράφεται ότι εκεί στεγάσθηκαν… το Ειρηνοδικείο και το Πρωτοδικείο, που τότε δεν υπήρχαν. Πρώτου βαθμού δικαστήριο ήταν το Πρωτόδικον, που έδρευε στο Ναύπλιο.
Εδώ είναι χρήσιμο να σημειώσω ότι ο αρχιτέκτων Πάνος Καραθανασόπουλος έκαμε τα σχέδια για τη δημοτική νεοκλασσική αγορά, που ολοκληρώθηκε το 1889 (βλ. τη σχετική μελέτη μου στην «Αρχαιολογία») αλλά και διαμόρφωσε το Δημαρχείο με τη σημερινή μορφή του (πιθανώς τα αγάλματα στην οροφή και την εξωτερική κλίμακα, όπως και την προσθήκη του συμπληρωματικού κτιρίου της πρώην Εμπορικής Σχολής με τους περίτεχνους εξωτερικούς σοβάδες, ίδιου τύπου όπως και στην αγορά, που ξηλώθηκαν αυθαίρετα την τελευταία πενταετία, με τις σχετικές Υπηρεσίες να αδιαφορούν πλήρως). Επί χουντικής διοίκησης της πόλης παραμορφώθηκαν οι όψεις του κυρίως Δημαρχείου και μόνον η προς νότο διατηρούσε την αρχική μορφή της. Τότε επίσης εκπονήθηκε η ιδέα να κατεδαφιστεί το Δημαρχείο και στη θέση του να ανεγερθεί … ” Διοικητήριον ” (στην ίδια περίοδο διατυπώθηκε η πρόταση να κατεδαφιστεί η νεοκλασσική αγορά).
Όσον αφορά, τώρα, τους δημάρχους. Αξιόπιστες πήγες είναι όσα στοιχεία σώζονταν στο Δημοτικό Αρχείο Άργους, αλλά και σειρά σημαντικών άρθρων του Τάσου Τσακόπουλου στον τοπικό Τύπο, όπως και χειρόγραφά του από το αρχείο του (το δώρισα στα Γ.Α.Κ Αργολίδας). Σε δύο τεύχη του τοπικού περιοδικού “Ελλέβορος” δημοσίευσα τα σχετικά στοιχεία, αλλά στο τελευταίο τεύχος του Δήμου Άργους και στο σχετικό άρθρο γίνεται συγχώνευση μετά παραλείψεως, που θυμίζει τη μεθοδολογία της Σοβιετικής Εγκυκλοπαίδειας της σταλινικής εποχής και της γερμανικής ναζιστικής εποχής.
Συγκεκριμένα παραλείπονται Δήμαρχοι της ναζιστικής Κατοχής και αναφέρονται ότι… ανέλαβαν με διορισμό, αορίστως, χωρίς να προσδιορίζεται ποιος τους διόρισε. Το ίδιο εφαρμόζεται για τους δημάρχους των ετών 1967-1974… Για την περίοδο της απελευθέρωσης της πόλης και μέχρι τον Ιανουάριο του 1945 εμφανίζεται να διοικεί την πόλη…. ο διορισμένος από τα ναζιστικά στρατεύματα Κατοχής, και αυτό για να μην αναφερθεί το όνομα του Κώστα Δωροβίνη, που ανέλαβε στο τέλος Σεπτεμβρίου 1944, μετά την αποχώρηση των στρατευμάτων Κατοχής. Και ανέλαβε μετά από πιέσεις όλων των παρατάξεων και με ευρύτατη λαϊκή συνέλευση, διότι δημοτικές εκλογές οργανώθηκαν το 1945 (όπως οργανώθηκαν…).
Σημειώνω τέλος ότι οι φωτογραφίες των κατά καιρούς Δημάρχων (εκλεγμένων και διορισμένων…) είχαν αναρτηθεί στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου, αποσύρθηκαν από εκεί και τοποθετήθηκαν σε πατάρι τον Ιανουάριο 2011. Φοβούμενος για την τύχη της ζήτησα και απέσυρα τη φωτογραφία του Κώστα Δωροβίνη και την κατέθεσα στα Γενικά Αρχεία του Κράτους (Ναύπλιο,) ώστε να διασωθεί και ενδεχομένως μελλοντικά να αποκατασταθεί στη θέση της.
Σημειώσεις:
- η προγραμματιζόμενη προσθήκη στο Δημαρχείο του Άργους, πολυώροφη και με γυάλινη κάλυψη, θα γίνει σε εποχή πλήρους αναθεώρησης και των οικοδομικών κανόνων, για μείωση της κλιματικής επιβάρυνσης, επομένως και των γυάλινων ή με γυάλινη κάλυψη οικοδομών. Δεν θα «καθρεφτίζεται» σε αυτή το ιστορικό Δημαρχείο αλλά θα αυξάνεται η θερμότητα στα κτίρια του κέντρου και εσωτερικά στη νέα οικοδομή θα πρέπει να εγκατασταθεί μεγάλος αριθμός κλιματιστικών μηχανημάτων. Αλλά για νέα μεγαλεπήβολα σχέδια , όπως αυτό, δεν θα πρέπει να δημοσιεύεται και το όνομα του εκπονήσαντος, ώστε να καταγραφεί και ιστορικά;
- Όλες οι μελέτες και άρθρα μου έχουν κατατεθεί στις βιβλιοθήκες του «Δαναού» και του «Παλαμήδη». Όλα τα τεύχη της «Αρχαιολογίας» είναι πλέον προσβάσιμα και σε ηλεκτρονική μορφή.
Φωτογραφία Δημαρχείου: www.pocket-guide.gr
