ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
«Το ταξίδι του Συνταγματάρχη Jean Nikolas MAQUART στην επαναστατημένη Ελλάδα» (Πελοπόννησος 1828-1831)» των Γεωργίου Κόνδη και Yves Olivier. Έκδοση της ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ ΝΑΥΠΛΙΟΥ «Ο ΠΑΛΑΜΗΔΗΣ». ΝΑΥΠΛΙΟ 2021
Ο εορτασμός των διακοσίων χρόνων από την έκρηξη της Επανάστασης του 1821, παρά τα μεγάλα προβλήματα λόγω της πανδημίας, υπήρξε η αφορμή αλλά και η αιτία να αναστοχαστούμε το γεγονός αυτό, να αναθεωρήσουμε απόψεις, να διατυπωθούν νέες ερμηνείες, να αναπτυχθεί ένας γόνιμος διάλογος και να υπάρξει μια εκδοτική πληθώρα νέων βιβλίων που διαφωτίζουν, ανατρέπουν ή επιβεβαιώνουν και εμπλουτίζουν τη σύγχρονη επιστημονική προσέγγιση της Ελληνικής Παλιγγενεσίας. Στις εκδόσεις αυτές του 2021 περιλαμβάνεται και το βιβλίο του Γιώργου Κόνδη και του Yves Olivier με τίτλο «Το ταξίδι του Συνταγματάρχη Jean Nicolas MAQUART στην επαναστατημένη Ελλάδα (Πελοπόννησος 1828-1831)». Έκδοση της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπλίου «Ο ΠΑΛΑΜΗΔΗΣ».
Η στρατιωτική και επιστημονική παρουσία των Γάλλων στην επαναστατημένη Ελλάδα διασφάλισε από τη μια την απαλλαγή της Πελοποννήσου από τις δυνάμεις του Ιμπραήμ και των Τούρκων και από τη άλλη συνέβαλε στην πρώτη προσπάθεια ανασυγκρότησης της καθημαγμένης Πελοποννήσου. «Στο πλαίσιο αυτό, οι δύο αποστολές, η στρατιωτική και η επιστημονική, παρήγαγαν αξιοσημείωτα αποτελέσματα τόσο για την εδραίωση της ειρήνης στη χώρα και την κατοχύρωση της ανεξαρτησίας της, όσο και για την ανοικοδόμησή της και τη μεθοδική καταγραφή όλου του αρχαιολογικού, φυσικού και ανθρωπολογικού της πλούτου.» (επισήμανση των συγγραφέων στη σελίδα 35).
Το περιεχόμενο των σημειώσεων του συνταγματάρχη Maquart, που φτάνει στην Ελλάδα ως μέλος της γαλλικής στρατιωτικής επιμελητείας στο τέλος του 1828, αφορά τόπους και πρόσωπα που επισκέπτεται και συναντά κυρίως στην Πελοπόννησο. Μέσα από τις σημειώσεις γίνεται έντονα αισθητή η μεγάλη αγάπη και ο σεβασμός του προς την Ελλάδα. Η αρχαιοελληνική του παιδεία του επιτρέπει να αναπολεί κάθε φορά και να συνδέει τόπους και πρόσωπα με το παρόν και το παρελθόν και κυρίως με την κλασική αρχαιότητα που φαίνεται να έχει προσδιορίσει σε μεγάλο βαθμό τη την πνευματική του συγκρότηση. Το γεγονός αυτό γίνεται άμεσα κατανοητό από τις θαυμαστικές αναφορές του για την Ελλάδα: «…ανεβείτε τον Αλφειό αντίθετα προς τη ροή του και λίγες λεύγες πιο πέρα η γη, τα μάρμαρα που πατάτε, σας φωνάζουν Ολυμπία! Ολυμπία!».Και σε κάποιο άλλο σημείο αναφέρει: «Μαζικά ερχόντουσαν στο μυαλό μου όλες οι αναμνήσεις των σπουδών μου, τόσο που ήταν σαν να ένιωθα ζαλισμένος από τον θόρυβο των αρμάτων στον ιππόδρομο και τα χειροκροτήματα των χιλιάδων θεατών που έτρεχαν από όλες τις μεριές να υποδεχθούν τους ένδοξους ανθρώπους οι οποίοι δέχονταν τις τιμές των συγχρόνων τους ή τους νικητές, που την προηγούμενη μέρα είχαν τιμηθεί με το βραβείο της ρητορικής ,της ποίησης ή της ιστορίας.». Τέλος είναι επηρεασμένος από τον ευρωπαϊκό ρομαντισμό και τον Φιλελληνισμό, ο οποίος συνέβαλε καίρια στην ενίσχυση της Ελληνικής Επανάστασης με αποκορύφωμα την ναυμαχία του Ναυαρίνου που επισφράγισε την ελληνική ανεξαρτησία.
Η αρχαιοελληνική του παιδεία, έστω και αν συγχέει κάποια γεγονότα, αποτελεί το υπόβαθρο της περιηγητικής, περιγραφικής, θαυμαστικής και βαθιά σεβαστικής ματιάς-παρουσίασης της Πελοποννήσου κυρίως, από το 1828 μέχρι το1831. Οι πληροφορίες, οι περιγραφές, οι επισημάνσεις και οι άνθρωποι που συναντά μας επιτρέπουν να δούμε μέσα από τα μάτια ενός ξένου-Γάλλου τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και νοοτροπίες των Ελλήνων της εποχής αλλά και την κατάσταση των τόπων που επισκέπτεται και περιγράφει.
Ένα ακόμη ενδιαφέρον στοιχείο του βιβλίου και των σημειώσεων του συνταγματάρχη MAQUART, που συμπληρώνει και ολοκληρώνει την εικόνα του περιηγητή στρατιωτικού, είναι οι υδατογραφίες (55), που φιλοτέχνησε, και απεικονίζουν πρόσωπα, οχυρωματικά έργα, τοπία, αρχαιολογικούς χώρους και κτίρια με ιστορική αξία ή θρησκευτικής λατρείας, όπως οι χριστιανικοί ναοί και τα τζαμιά. Η πανδαισία των χρωμάτων σε συνδυασμό με τις λεπτομέρειες που αφορούν τα τοπία και τους ανθρώπους και τις πληροφορίες και επισημάνσεις των συγγραφέων ολοκληρώνουν την εικόνα του ελληνικού χώρου(κυρίως της Πελοποννήσου) και των ανθρώπων της εποχής μετά το Ναυαρίνο.
Οφείλω να επισημάνω την εξαιρετική επιστημονική δουλειά του κ. Γιώργου Κόνδη, που με εκτενείς πληροφοριακές αναφορές τεκμηριωμένες με πληθώρα βιβλιογραφικών παραπομπών και διεισδυτικών επιστημονικών αναλύσεων για τις σημειώσεις και τις υδατογραφίες του Jean Nicolas Marquart, το Φιλελληνικό ρεύμα στη Γαλλία, την παραγωγική και σημαντική επιστημονική και πολιτιστική δουλειά της Γαλλικής Αποστολής στην Ελλάδα φωτίζει και ολοκληρώνει την εικόνα για την περίοδο (1828-1831).
Το βιβλίο των κ. Κόνδη –Olivier αποτελεί πράγματι εκδοτικό γεγονός και συμβολή στη μελέτη της Ελληνικής Παλιγγενεσίας που έχει και το στοιχείο της πρωτοτυπίας και της αυθεντικότητας μιας ξένης-γαλλικής πηγής για την Ελλάδα της Επανάστασης του 1821. Ο αναγνώστης του βιβλίου γνωρίζει τον Φιλελληνισμό, κάποιες πτυχές της επαναστατημένης Ελλάδας και απολαμβάνει την τέχνη της ζωγραφικής ως συμπληρωματικής μιας ιστορικής περιήγησης.
Η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Ναυπλίου « Ο ΠΑΛΑΜΗΔΗΣ» και το Εφορευτικό της Συμβούλιο με την επιλογή τους αυτή θέλουν να πιστεύουν ότι συνέβαλαν ,στο μέτρο του δυνατού, στον εορτασμό των διακοσίων χρόνων από την έκρηξη της Επανάστασης του 1821.
Ενημέρωση: Το βιβλίο διατίθεται δωρεάν από τη Βιβλιοθήκη στο Ναύπλιο. Λόγω του περιορισμένου αριθμού αντιτύπων τηρείται σειρά προτεραιότητας.
Άργος 14/1/2022
*Βασίλης Τσιλιμίγκρας
Πρόεδρος του Εφορευτικού Συμβουλίου της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπλίου «Ο ΠΑΛΑΜΗΔΗΣ»
