Παναγία η Πορτοκαλούσα, από το Άργος στην Άρτα…

Γράφει η Κατερίνα Σχισμένου από την Άρτα

“Η ευσεβής Άννα σύζυγος του Ιωακείμ, πέρασε τη ζωή της χωρίς να μπορέσει να τεκνοποιήσει. Μαζί με τον Ιωακείμ προσευχόταν θερμά στον Θεό να την αξιώσει να φέρει στον κόσμο ένα παιδί, με την υπόσχεση ότι θα αφιέρωνε το τέκνο της σε Αυτόν. Πράγματι, ο Πανάγαθος Θεός όχι μόνο της χάρισε ένα παιδί, αλλά την αξίωσε να φέρει στον κόσμο τη γυναίκα που θα γεννούσε το Μεσσία, το Σωτήρα μας Ιησού Χριστό. Όταν η Παναγία έγινε τριών χρόνων, σύμφωνα με την παράδοση, η Άννα και ο Ιωακείμ, κρατώντας την υπόσχεσή τους, την οδήγησαν στο Ναό και την παρέδωσαν στον αρχιερέα Ζαχαρία. Ο αρχιερέας παρέλαβε την Παρθένο Μαρία και την οδήγησε στα Άγια των Αγίων, όπου δεν έμπαινε κανείς εκτός από τον ίδιο, επειδή γνώριζε έπειτα από αποκάλυψη του Θεού το μελλοντικό ρόλο της Αγίας κόρης στην ενανθρώπιση του Κυρίου. Στα ενδότερα του Ναού η Παρθένος Μαρία έμεινε δώδεκα χρόνια. Όλο αυτό το διάστημα ο αρχάγγελος Γαβριήλ προμήθευε την Παναγία με τροφή ουράνια. Εξήλθε από τα Άγια των Αγίων, όταν έφθασε η ώρα του Θείου Ευαγγελισμού.”

Έτσι βρίσκουμε την θεολογική παράδοση για τα εισόδια της Θεοτόκου στην χριστιανική ορθόδοξη λατρεία.Τα εισόδια της Θεοτόκου έχουν όμως και άλλες προεκτάσεις και συμβολισμούς.

Η Παναγία η Πορτοκαλούσα μας έρχεται από το Άργος όπου την ημέρα της γιορτής των Εισοδίων της Θεοτόκου τοποθετούνται πορτοκάλια μπροστά στην εικόνα της.

Η Μονή αυτή, της Παναγίας της Πορτοκαλούσας, η οποία συνδέθηκε με διάφορα γεγονότα της προεπαναστατικής και επαναστατικής περιόδου. Λειτούργησε  ως το πρώτο σχολείο του Άργους (1798) ενώ έχουμε πληροφορίες πως εκεί δίδαξε ο περίφημος Αγάπιος Λεονάδρος, ιδρυτής της σχολής της Δημητσάνας, έχοντας ανάμεσα σε άλλους μαθητή του τον Παλαιών Πατρών Γερμανό. Ως σχολείο λειτούργησε και μετά το 1821. Επίσης, ιδρύθηκε εκεί το 1822 το πρώτο ελληνικό νομισματοκοπείο, το οποίο όμως δεν πρόλαβε να λειτουργήσει. Ο ναός ονομάστηκε Παναγία Πορτοκαλούσα, επειδή παλιότερα οι Αργείοι έριχναν πορτοκάλια μεταξύ τους και προπαντός προς τα νιόπαντρα ζευγάρια κατά την ημέρα των Εισοδίων της Θεοτόκου (21 Νοεμβρίου).

Το μοναδικό αυτό αργείτικο έθιμο μας θυμίζει το έθιμο της «μηλοβολίας», το οποίο συναντούσαμε σε πολλά χωριά της Ελλάδας το οποίο έχει και πανάρχαιες ρίζες συνδεδεμένο με συμβολισμούς που προέρχονται από αρχαικές αντιλήψεις για το φρούτο της γνώσης, το απαγορευμένο φρούτο, το φρούτο της γονιμότητας, του έρωτα.

Για την Άρτα είναι μια ωραία κίνηση να τοποθετείται ο χρυσός της περιοχής μας μπροστά στην αγία αυτή εικόνα της και ελπίζουμε να καθιερωθεί και σε μας ως έθιμο, μια επίκληση να προστατευθεί αυτός ο θησαυρός της περιοχής μας προερχόμενη από μια ωραία κίνηση του Σεβασμιώτατου Μητροπολίτη μας, κ.κ. Καλλινίκου με καταγωγή από το Άργος.

Ελπίζουμε να μείνει αυτό το όμορφο έθιμο και σε μας. Πατρίδα είναι όπου σε αγαπά ο τόπος.

(Φωτογραφίες της Κατερίνας Σχισμένου και της Ιεράς Μητροπόλεως Άρτης)