Είμαστε όλοι Έλληνες! (του Γιώργου Κόνδη)

Ανάμεσα στις ξεχασμένες ημερομηνίες της επετείου για τα 200 χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης, η 19^η Απριλίου είναι μια από τις πιο σημαντικές. Και ακριβώς επειδή η Ελληνική Πολιτεία μόλις το 2008 φρόντισε να καθιερώσει την Ημέρα του Φιλελληνισμού και των Φιλελλήνων, η σημερινή ημέρα, πέρα από τη μνήμη όσων ήρθαν στην Ελλάδα και έδωσαν τη ζωή τους για την Ελευθερία και την Ανεξαρτησία της χώρας, είναι και ημέρα σκέψης και ερωτημάτων σχετικά με τις δυνατότητές μας να ξεφύγουμε από τις επετειακές φανφάρες και να προχωρήσουμε λίγο περισσότερο στη στοιχειωμένη αυτογνωσία μας.«Το είμαστε όλοι Έλληνες» του μεγάλου Άγγλου ποιητή  Πέρσυ Σέλεϋ το 1821, θα αποτελέσει τη φράση μνημείο του φιλελληνικού κινήματος που θα λάβει εξαιρετικές διαστάσεις στη συνέχεια.

Κι όμως! Ακόμη και σήμερα αδυνατούμε να καταλάβουμε τη σημασία ενός μοναδικού στον κόσμο κινήματος, του φιλελληνικού, που εκφράστηκε πολύ γρήγορα και πριν ακόμη ξεσπάσει η Ελληνική Επανάσταση. Δυο είναι τα μεγάλης σημασίας γεγονότα που πέτυχε η Ελληνική Επανάσταση: η δημιουργία του πρώτου εθνικού κράτους στην περιοχή αυτή της Μεσογείου και τη δημιουργία του Φιλελληνικού κινήματος, μοναδικού στον κόσμο, που ακόμη και σήμερα αδυνατούμε να εκμεταλλευτούμε τη σημασία και τις πραγματικά μεγάλες διαστάσεις του. Όταν τέθηκε το ερώτημα στον επαναστάτη Σαντόρε Σανταρόζα αν θα συμμετείχε στις επαναστατικές διεργασίες στην Ισπανία ή θα ερχόταν στην Ελλάδα, χωρίς κανένα δισταγμό ή δεύτερη σκέψη ήρθε στην Ελλάδα. Από τους πιο αγνούς φιλέλληνες, εξέφραζε με κάθε τρόπο και κείμενο την αγάπη και το θαυμασμό του για την Ελλάδα. Έδωσε τη ζωή του στη Σφακτηρία, στις 8 Μαΐου 1825, υπερασπιζόμενος τον αγώνα των Ελλήνων, στη μάχη κατά του Ιμπραήμ. Λίγους μήνες μετά ο «φημισμένος» λοχαγός Εμμ. Καλλέργης σε μια συζήτηση στο Άργος με τον συνοδοιπόρο του Σανταρόζα  Giacinto Collegno του έλεγε: “Τι τρελός εκείνος ο δικός σας ο Σανταρόζα που ήρθε εδώ να σκοτωθεί!” 200 χρόνια μετά ο λόγος αυτός θα στοιχειώνει τη νέο-ελληνική ξεγνοιασιά για το παρόν και το μέλλον της χώρας μας.

Joseph Dionysius Odevaere (1775–1830).
19 Απριλίου 1824. Ο Λόρδος Βύρων στο νεκρικό κρεβάτι, 1826, (Μουσείο Brugge)

Ο θάνατος ενός άλλου μεγάλου φιλέλληνα ποιητή, του Λόρδου Βύρωνα, συντάραξε τους ανθρώπους των Γραμμάτων και των Τεχνών σε ολόκληρο τον κόσμο. Με τον ίδιο τρόπο που η σφαγή της Χίου δυο χρόνια πριν (1822) είχε προκαλέσει αποτροπιασμό έτσι και τώρα ο θάνατος του μεγάλου Άγγλου ποιητή ξεσήκωσε ακόμη περισσότερο τις συνειδήσεις και δυνάμωσε τη συμμετοχή, με κάθε τρόπο και μέσον, του φιλελληνικού κινήματος στον Ελληνικό Ξεσηκωμό.  Όμως η μεγαλύτερη βοήθεια στον αγώνα αυτό, ήταν η πίεση που ασκήθηκε στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για την αλλαγή πολιτικής στο ελληνικό ζήτημα. Η Ναυμαχία του Ναυαρίνου θα επικυρώσει με τον δυναμικότερο τρόπο αυτή την αλλαγή και θα επιφέρει την πολυπόθητη ανεξαρτησία και τη διαμόρφωση του νέου ελληνικού κράτους.

Στο παλιό τζαμί του Ναυπλίου που προσφέρθηκε από τον Βασιλιά Όθωνα, το 1839, στους καθολικούς της πόλης για να εκκλησιάζονται, ο Γάλλος συνταγματάρχης Αύγουστος Τουρέ δώρισε μια αψίδα με 280 ονόματα φιλελλήνων που έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία της Ελλάδας και πήρε το όνομά του: Αψίδα Τουρέ. Η σημερινή ημέρα αφιερώνεται στη μνήμη τους και μας καλεί να θέσουμε σε νέες βάσεις την πορεία μας μέσα στον κόσμο και με τον κόσμο.