Φαινόμενο Ντάνινγκ-Κρούγκερ (γράφει ο Δημήτρης Βαρνάβας)

Το πρωί της 19ης Απριλίου του 1995, στο Πίτσμπουργκ των ΗΠΑ, ο 44χρονος Μακ Άρθουρ Γουίλερ συνελήφθη για ληστεία δύο τραπεζών. Ο ίδιος είχε αλείψει το πρόσωπό του με χυμό λεμονιού και πίστευε πως έχει πετύχει το τέλειο καμουφλάζ. Είχε την εσφαλμένη πεποίθηση ότι εφόσον ο χυμός λεμονιού μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αόρατο μελάνι, θα μπορούσε να τον κάνει αόρατο! Και το υποστήριζε ακόμα και την ώρα της σύλληψής του!

Η πλάνη ορισμένων ατόμων πως διαθέτουν ικανότητα να εξαπατούν τους άλλους, πιστεύοντας πως κατέχουν απίθανες τεχνικές, δεν περιορίζεται σε συγκεκριμένη κοινωνική ομάδα. Καταλαμβάνει όλα, ακόμη και τα υψηλότερα, κλιμάκια της κοινωνίας.

Ενδεικτικό παράδειγμα η διαχείριση της πανδημίας από μέρους της πολιτικής ηγεσίας.

Υπουργοί της κυβέρνησης και πρωθυπουργός προσπαθούν ν΄ αλείψουν με χυμό λεμονιού τους ανθρώπους που νοσηλεύονται διασωληνωμένοι σε κοινούς θαλάμους και να πείσουν πως είναι αόρατοι.

Και ξάφνου συμβαίνει ένα απίθανο περιστατικό: ένας ασθενής αφαιρεί τον αναπνευστήρα από διπλανό του διασωληνωμένο ασθενή, επειδή τον ενοχλούσε ο ήχος του μηχανήματος κι εκείνος καταλήγει. Και οι δύο νοσηλεύονταν σε κοινό θάλαμο, αλλιώς δε θα μπορούσε να συμβεί το τραγικό περιστατικό, το οποίο κονιορτοποίησε δια μιάς όλο το αφήγημα των αόρατων διασωληνωμένων.

Το γεγονός που καταγράφουμε στην αρχή του σημειώματος έχει μελετηθεί επιστημονικά και έχει αποκληθεί φαινόμενο Ντάνινγκ–Κρούγκερ. Το γεγονός που συνέβη στα καθ΄ ημάς μπορεί κατ΄ αναλογία ν΄ αποκληθεί φαινόμενο Μητσοτάκη-Κοντοζαμάνη.