Προβληματική και με εμπόδια η εκπαίδευση των μαθητών Ρομά από τη Γλυκειά Ναυπλίου

Γράφει ο Βασίλης Ν. Κορολής

(φωτογραφίες: Δημήτρης Μιχαλόπουλος)

Όπως αποκαλύπτεται τις τελευταίες ημέρες, υπάρχουν πολλά σοβαρά προβλήματα που η ελληνική κοινωνία τα αντιμετωπίζει μέχρι στιγμής με τη συνωμοσία της σιωπής. Προτιμάει να κάνει πως δεν τα βλέπει ενώ είναι γύρω της καθημερινά. Ένα από αυτά τα προβλήματα είναι και ο αποκλεισμός των παιδιών Ρομά από τη σχολική εκπαίδευση. Ένα πρόβλημα χρόνιο που όμως, εν μέσω καραντίνας, έχει γίνει ακόμη πιο έντονο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι έπειτα από κινητοποίηση του Συλλόγου Ελλήνων Ρομά στην Καλαμάτα όσο και της Πανελλήνιας Συνομοσπονδίας Ελλήνων Ρομά στις 27 Νοεμβρίου κατατέθηκε μηνυτήρια αναφορά από το Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι ώστε να ασκηθεί πίεση τις δημοτικές αυτοδιοικήσεις και να παρθούν άμεσα μέτρα προκειμένου να εξασφαλιστεί η πρόσβαση των παιδιών Ρομά που διαβιούν στους καταυλισμούς στην τηλεκπαίδευση. Ωστόσο είναι σαφές ότι το θέμα θα πρέπει να αντιμετωπιστεί συνολικά διότι δεν περιορίζεται στον αποκλεισμό των παιδιών από την τηλεκπαίδευση αλλά γενικότερα από την εκπαίδευση.

Όσον αφορά την περιοχή του Ναυπλίου και τον καταυλισμό της Γλυκειάς, υπάρχουν αυτή τη στιγμή 20 παιδιά, τα περισσότερα από τα οποία αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα ένταξης στην σχολική κοινότητα.

Πιο συγκεκριμένα:

1. Κανένας κοινωνικός λειτουργός δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή που να επισκέπτεται τις οικογένειες του καταυλισμού της Γλυκειάς, να καταγράφει τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα παιδιά και να τα υποστηρίζει ώστε να μην περιθωριοποιηθούν εντελώς από τον φυσικό τους χώρο που είναι η εκπαίδευση.

2. Μέχρι στιγμής δεν έχει λειτουργήσει και ούτε έχει προβλεφθεί να λειτουργήσει καμία τάξη υποδοχής ώστε να τα βοηθήσει να ενταχθούν ομαλά στη σχολική κοινότητα.

3. Δεν υπάρχει σχολικό λεωφορείο για να τα μεταφέρει από τον καταυλισμό στα σχολεία. Αποτέλεσμα, όσα από τα παιδιά καταφέρνουν να πάνε σχολείο, εκτίθενται σε κίνδυνο: Περπατούν πάνω από μισή ώρα ή πηγαίνουν με το ποδήλατο, στην παραλιακή Νέας Κίου – Ναυπλίου (που όπως είναι γνωστό δεν έχει ποδηλατόδρομο και κινδυνεύουν να παρασυρθούν από τα διερχόμενα αυτοκίνητα).

4. Πέραν όλων των παραπάνω εμποδίων και προβλημάτων, τα παιδιά αυτά (όπως μας ανάφεραν ορισμένα) δέχονται πολύ συχνά μπούλινγκ από άλλα παιδιά του σχολείου που τα αποκαλούν «γύφτους» και τους κάνουν απρεπείς χειρονομίες προκαλώντας τα.. Και δεν φτάνει αυτό. Τα αποφεύγουν, δεν κάνουν παρέα μαζί τους απομονώνοντάς τα… Κανοντάς τα με αυτό τον τρόπο να νιώθουν παρείσακτα και να περιθωριοποιούνται ακόμη περισσότερο. Γι’ αυτό ευθύνεται διαχρονικά η Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης που μέχρι σήμερα δεν έχει φροντίσει ώστε να ενταχθούν αυτά τα σχολεία σε ΖΕΠ (Ζώνες Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας) και να αρχίσουν να λειτουργούν τάξεις υποδοχής.

5. Όλο το διάστημα την σκληρής καραντίνας κατά τη διάρκεια της οποίας ήταν κλειστά τα δημοτικά σχολεία, τα παιδιά αυτά αποκλείστηκαν εντελώς από την τηλεκπαίδευση δεδομένου ότι ο καταυλισμός δεν έχει ούτε ηλεκτρικό ρεύμα και κατά συνέπεια τα παιδιά δεν είχαν ούτε και έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο.

Με αυτό τον τρόπο καταπατείται το δικαίωμά τους στην εκπαίδευση. Κάτι που αποτελεί προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και θα πρέπει να εξεγείρει όποιον πιστεύει στα ανθρώπινα δικαιώματα. Καμία υποδομή δεν έχει δημιουργηθεί μέχρι σήμερα στην περιοχή που να υποδεχτεί αυτά τα παιδιά εν μέσω πανδημίας και να τους παρέχει πρόσβαση στο διαδίκτυο σε ενδεχόμενο μελλοντικό κλείσιμο των δημοτικών σχολείων.

Τρανό παράδειγμα προς μίμηση αποτελεί ο Δήμος Κατερίνης. Ο Δήμαρχος Κώστας Κουκοδήμος έθεσε ως προτεραιότητα του Δήμου την ισότιμη ευκαιρία για εκπαίδευση για όλες τις κοινωνικές ομάδες και παρενέβη άμεσα ώστε τα παιδιά Ρομά που διαβιούν στον καταυλισμό Πέλεκα να έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο και να μπορούν να παρακολουθούν τα μαθήματά τους όπως όλα τα υπόλοιπα παιδιά.

Θα πρέπει όλοι να συμβάλουμε ώστε να αντιμετωπιστεί άμεσα αυτό το πρόβλημα.

Η συμβολή αλληλέγγυων πολιτών

Αξίζει να γίνει μια αναφορά στις προσπάθειες που έγιναν μέχρι σήμερα από τον Όμιλο αλληλεγγύης στους σκηνίτες ρομά “Γκατζούρα” ως παράδειγμα προς μίμηση που δείχνει πως η συλλογική αλληλέγγυα δράση μπορεί να φέρει αποτελέσματα.

Πριν από 4 χρόνια ξεκίνησε μια συστηματική προσπάθεια με την καθοδήγηση του Συνηγόρου του Παιδιού ώστε να γραφτούν στο σχολείο όλα τα παιδιά Ρομά του Ναυπλίου που γυρνούσαν και ζητιάνευαν στους δρόμους. Μέχρι τότε υπήρχαν 25 παιδιά ηλικιών 6-14 από τα οποία κανένα δεν ήταν γραμμένο στο σχολείο ούτε είχε φοιτήσει έστω μία τάξη δημοτικού.

Με παρέμβαση της πρωτοβουλίας πολιτών ασκήθηκε πίεση στην τοπική Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης και στην τότε διεύθυνση του 4ου Δημοτικού σχολείου ώστε να παρέμβουν όπως ορίζει η σχετική διάταξη του νόμου για την αναζήτηση, καταγραφή, ενθάρρυνση, εμβολιασμό και προετοιμασία αυτών των παιδιών ώστε να έρθουν σε επαφή με το σχολείο.

Η αντίδραση των υπευθύνων ήταν απρόθυμη και διστακτική, όπως αποδεικνύεται μέσα από πλήθος αναφορών και παρεμβάσεων του Συνηγόρου του Παιδιού. Δεν συνέβαλαν σε καμία από τις παραπάνω διαδικασίες που απαιτούνταν προκειμένου να ολοκληρωθεί η εγγραφή των παιδιών. Το ρόλο τους λοιπόν ανέλαβε η πρωτοβουλία πολιτών και με την βοήθεια του Συνηγόρου του Παιδιού έγινε εφικτό να ολοκληρωθεί εγκαίρως η εγγραφή τους.

Από τα παραπάνω γίνεται σαφές ότι εάν μια μικρή πρωτοβουλία πολιτών καταφέρει να αναλάβει το ρόλο του κράτους και να φέρει αποτέλεσμα τότε είναι ξεκάθαρο ότι με τη μεγαλύτερη συμμετοχή και συλλογική παρέμβαση των δημοκρατικών και φιλελεύθερων πολιτών και την άσκηση πίεσης στους θεσμούς, μπορεί άμεσα να βρεθούν λύσεις για αυτό το πολύ σημαντικό πρόβλημα.