του Γιώργου Νικολόπουλου
Μπορεί στους νεότερους χρόνους κανένας αθλητής από την Αργολίδα να μην έχει συμμετάσχει στους Ολυμπιακούς Αγώνες (πλην του ποδοσφαιριστή Φρανκ Κλόπα από την Προσύμνη, με τη φανέλα των ΗΠΑ), στην αρχαιότητα όμως, το Άργος ήταν μια αθλητική υπερδύναμη σε Ολυμπιάδες και άλλες μεγάλες αθλητικές διοργανώσεις…
Έχουν διασωθεί δεκάδες ονόματα κορυφαίων αθλητών και ολυμπιονικών και σίγουρα δεν είναι μόνο αυτά. Άλλωστε, τότε δεν έδιναν μετάλλια για να τα βρούμε σε κάποιον τάφο σήμερα. Ο κότινος έπειτα από λίγο καιρό είχε μαραθεί…
Πριν από 23 αιώνες, στην 113η Ολυμπιάδα, ένας Αργείτης αθλητής, ο Αργέας (ή Αγέας, το πιθανότερο) με το που φόρεσε στο κεφάλι του το κλαδί της ελιάς στην Ολυμπία, πέρασε βουνά και λαγκάδια και το ίδιο βράδυ έφτασε στο Άργος για να αναγγείλει πως ήταν ο νικητής στο δόλιχο.
Ο Δάνδης ήταν αθλητής του σταδίου και είχε πάρει δύο φορές την πρώτη θέση σε Ολυμπιάδες. Οι επιτυχίες του όμως δεν περιορίζονταν εκεί. Τρεις φορές νικητής στα Πύθια, δύο στα Ίσθμια, δεκαπέντε στους αγώνες της Νεμέας και πολλές άλλες διακρίσεις.
Eπειδή τότε δεν υπήρχε το “Φως των Σπορ”, τον ρόλο του αθλητικογράφου αναλάμβαναν οι ποιητές. Ο Σιμωνίδης αναφέρει τους άθλους του Δάνδη σε επίγραμμα, ενώ ο Πίνδαρος έκανε μια ωδή προς τιμήν του Θεαίου. Ο γιος του Ουλία καταγόταν από αθλητική οικογένεια και είχε πολλές περγαμηνές: Ήταν παλαιστής και είχε νικήσει σε δεκάδες “διεθνείς” διοργανώσεις (Πυθιάδα, Νέμεια, Ίσθμια, Παναθήναια) αλλά και δύο φορές στα Εκατόμβαια που γίνονταν στο Άργος. Ολυμπιακή πρωτιά όμως, μάλλον δεν γεύθηκε ποτέ.
Οι συγγενείς του Θεαίου από το σόι της μητέρας του, Θράσυκλος και Αντίας που νίκησαν τέσσερις φορές στα Ίσθμια και τα Νέμεα, κέρδισαν χρυσές φιάλες, χλαμίδες και εξωμίδες (τελικά τα έπαθλα δεν ήταν μόνο κλάδοι ελιάς).
Στην πάλη κέρδισε το 448 π.Χ. στην Ολυμπία ο Χείμωνας (ή Κίμωνας) ενώ εδώ ισχύει η παροιμία πως το μήλο έπεσε κάτω από τη μηλιά… Ο γιος του, ο Αριστέας ήταν ολυμπιονίκης στο δόλιχο το 436 π.Χ. Εικόνες τους είχαν τοποθετηθεί δίπλα – δίπλα στην Ολυμπία (του πατέρα υπήρχε και στο Άργος). Σήμερα υπάρχει σωματείο που φέρει το όνομα του Αριστέα (όπως βέβαια και του Αργέα).
Για έναν ακόμη παλαιστή ολυμπιονίκη, τον Κεράδα λεγόταν πως ήταν τόσο δυνατός που μπορούσε να βγάζει ακόμη και τις χηλές των βοδιών. Ο Αγίας και ο Αίσχυλλος μπορεί να τα κατάφεραν στους ίδιους αγώνες όμως ακόμη να ανακαλύψουμε σε ποιο σπορ.
Το 220 π.Χ. ο Πολυκράτης νίκησε στα Παναθήναια και στη συνέχεια πήρε “μεταγραφή” για την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου όπου ανέλαβε σωματοφύλακας στην αυλή των Πτολεμαίων. Εκείνη την εποχή μάλλον στην Αίγυπτο τα ήθη σχετικά με τις απαγορεύσεις για τις γυναίκες είχαν χαλαρώσει μιας και μαθαίνουμε πως οι τρεις κόρες του (αγνώστων λοιπών στοιχείων) ήταν πολύ καλές αθλήτριες.
Ξακουστοί αθλητές του πεντάθλου ήταν ο Ευρυβάτης (πρώτος στα Νέμεα) και ο Αγησίστρατος του Περίλα (πρώτος στα Λύκαια). Στην ιππασία είχε πρωτεύσει ο Αριστίων (Δελφοί) και στο παγκράτιο ο Μένανδρος (Παναθήναια).
Δεν πρέπει να ξεχνάμε και άλλους δύο διάσημους αθλητές. Τους αδελφούς Κλέοβη και Βίτωνα οι οποίοι ζεύθηκαν την άμαξα της μητέρας τους Κυδίππης και τη μετέφεραν στο Ηραίο, ωστόσο δεν υπάρχουν στοιχεία ότι διακρίθηκαν σε Ολυμπιάδες…
Πολλοί από τους προαναφερθέντες οφείλουν τις επιτυχίες τους σε έναν εξαίρετο γυμναστή, τον Αρίστωνα. Ο οποίος, για πολλά χρόνια δούλεψε και εκτός Άργους, στην Αθήνα, καθώς ήταν περιζήτητος. Ήταν αυτός που έκανε σώμα υγιές στον Πλάτωνα (για τον νου του είχε φροντίσει ο Σωκράτης).
Τη σχέση του Άργους με τη Μακεδονία αποδεικνύει ένα περιστατικό που έχει να κάνει με τη συμμετοχή του Μακεδόνα αθλητή Αλεξάνδρου του Αμύντου. Ο Αλέξανδρος ο Αμύντου, ο Μακεδών, θέλοντας να συμμετάσχει στους Ολυμπιακούς αγώνες βρέθηκε προ ενστάσεως των «αντιθευσομένων» Ελλήνων. Ισχυρίστηκαν ότι δεν ήταν Έλληνας αλλά βάρβαρος. Αυτός όμως απέδειξε ότι ήταν Αργείος εκ καταγωγής και έτσι η διοργανώτρια αρχή του επέτρεψε να λάβει μέρος. Όπως αναφέρει ο Ηρόδοτος: “Αλέξανδρος δε επειδή απέδειξε ως είη Αργείος, εκρίθη τε είναι Έλλην και αγωνιζόμενος στάδιον συνεξέπιπτε τω πρώτω”.
