του Victor Davis Hanson – μετάφραση: Γιάννης (John) Καρβέλαs
O Αμερικανός καθηγητής Βίκτορ Χάνσον είναι ένας από τους σημαντικότερους Ελληνιστές της εποχής μας. Δίδαξε Αρχαία Ελληνικά και Πολεμική Ιστορία στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια (Fresno), στο Stanford και στο Hoover Institute. Το μότο της ζωής του είναι το εξής: «Ζούμε όχι από τους Αρχαίους Έλληνες, αλλά ζούμε για τους Αρχαίους Έλληνες» (δηλαδή δε ζούμε επαγγελματικά από την Αρχαία Ελλάδα, ζούμε προσφέροντας στην Ελλάδα), σοφή συμβουλή για τους σύγχρονους κλασικούς φιλολόγους. Έχει γράψει δεκάδες βιβλίων και δοκιμίων. Προτείνουμε αυτά τα τέσσερα: 1. «Ποιός σκότωσε τον Όμηρο», 2. «Ο Δυτικός Τρόπος Πολέμου», 3. «Ο Πελοποννησιακός Πόλεμος» και 4. «Οι Αρχαίοι Έλληνες και η Ανθρώπινη Φύση», σε μετάφραση Γιάννη Καρβέλα, Εκδόσεις «Πληθώρα». Το δοκίμιο που ακολουθεί δείχνει ότι ο φιλελληνισμός είναι πάντοτε δυναμικός και υγιής.
Σχεδόν καθημερινά, Ελληνικά και Τουρκικά αεροσκάφη διεξάγουν εικονικές μάχες για τα αμφισβητούμενα δικαιώματα στο πετρέλαιο και φυσικό αέριο της Ανατολικής Μεσογείου.
Από τότε που οι Οθωμανοί κυρίευσαν ένα μεγάλο μέρος των Χριστιανικών Βαλκανίων τον 15ο αιώνα, η Ελλάδα και αυτό που αργότερα έμελλε να γίνει Σύγχρονη Τουρκία ήταν αντίπαλοι, εντελώς εχθροί και συχνά σε πόλεμο.
Η αμοιβαία συμμετοχή στο ΝΑΤΟ και οι κοινοί φόβοι του Ψυχρού Πολέμου για τη Σοβιετική Ρωσία δεν εμπόδισαν τις δύο χώρες να πάνε σχεδόν σε πόλεμο μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974.
Ωστόσο η τρέχουσα κλιμάκωση φαίνεται παράξενη. Οι περισσότερες εδαφικές αξιώσεις και διαμάχες ως προς τα σύνορα επιλύθηκαν σχεδόν έναν αιώνα πριν, και οι δύο χώρες προέβησαν σε μαζικές ανταλλαγές πληθυσμών.
Γιατί, λοιπόν, ο διχασμός αυτός διατηρείται ακόμη τόσο βαθειά;
Η Τουρκία είναι ισλαμική χώρα και ήταν κάποτε η Οθωμανική Αυτοκρατορία εκείνη η οποία κυβέρνησε μεγάλο μέρος του ισλαμικού κόσμου. Η Ελλάδα είναι ακόμα περικυκλωμένη από Μουσουλμανικές χώρες.
Οι Τούρκοι αυθόρμητα θυμίζουν στους πάντες ότι από τα τέλη του 15ου αιώνα έως τις αρχές του 19ου, το μεγαλύτερο τμήμα της Ελλάδας και των νησιών του Αιγαίου ανήκαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Οι Ελληνες επισημαίνουν ότι η Κωνσταντινούπολη ήταν η πρωτεύουσα του Χριστιανισμού για 1.000 χρόνια καθώς και το κέντρο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, όπου η Ελληνική Γλώσσα ωμιλείτο ευρέως.
Στη σύγχρονη εποχή, μετά την πικρία της κυπριακής κρίσεως του 1974 και τα χρόνια σοσιαλιστικών κυβερνήσεων, η Ελλάδα ήταν έντονα αντι-Αμερικανική παρά τις κοινές Δυτικές παραδόσεις.
Αντίθετα, η Τουρκία κάποτε καυχήθηκε για τα κοσμικά έθιμά της τα οποία θεσμοθετήθηκαν από τον πρώτο της σύγχρονο φίλο-Δυτικό πρόεδρο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ. Οι διάδοχοί του μέχρι προσφάτως ήταν φιλο-Αμερικανοί απόλυτοι άρχοντες.
Τώρα, οι γεωστρατηγικές σχέσεις έχουν ανατραπεί. Και αμφότερα τα έθνη παραμένουν μέλη του ΝΑΤΟ, αλλά η Ελλάδα, όχι η Τουρκία, είναι επίσης μέλος της Ευρωπαϊκής Ενώσεως. Η τουρκική βόρεια Κύπρος θεωρείται σε μεγάλο βαθμό μια περιοχή μη συνεργάσιμη, ενώ η δημοκρατική Ελληνική Κύπρος είναι μέλος της Ε.Ε.
Επιπροσθέτως, η Τουρκία υπό τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει γίνει όλο και περισσότερο ισλαμικό κράτος, συχνά εχθρικό έναντι των Ηνωμένων Πολιτειών. Επιθυμεί να εκμεταλλευτεί τη συμμετοχή της στο ΝΑΤΟ ώστε να προωθήσει τα δικά της νέα σχέδια στην Ανατολική Μεσόγειο.
Είναι η Τουρκία – και όχι η Ελλάδα – εκείνη που ενεργεί προκλητικά στην παγκόσμια σκηνή. Προσφάτως μεταμόρφωσε τον καθεδρικό ναό της Αγίας Σοφίας, κτισμένο από τον Βυζαντινό Αυτοκράτορα Ιουστινιανό τον έκτο αιώνα – επί μακρόν μια από τις πιο εμβληματικές εκκλησίες του Χριστιανικού κόσμου – από μουσείο σε τζαμί.
Η Τουρκία είναι συχνά απασχολημένη με τη Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν και την Ιρανική θεοκρατία στις Μεσο-Ανατολικές μηχανορραφίες. Αντιτίθεται στις προσπάθειες της Γαλλίας να ηρεμήσει τη Λιβύη.
Η Τουρκία έχει θέσει σε κίνδυνο τα οπλικά συστήματα του ΝΑΤΟ χάρη στην καινούργια εξοπλιστική συνεργασία με τη Ρωσία.
Είναι πιο πιθανόν η Τουρκία και όχι η Ελλάδα, να απειλήσει με ένοπλες δυνάμεις προκειμένου να προωθήσει τις αξιώσεις της για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Και υπονοεί ότι δεκάδες Ελληνικών νησιών ανοιχτά της Τουρκικής ακτής – νησιών Ελληνικών από την προ-αρχαϊκή περίοδο – ενδέχεται να στοχευτούν στο εγγύς μέλλον. Οι περισσότεροι ουδέτεροι διπλωμάτες και νομικοί μελετητές διατείνονται ότι η Ελλάδα έχει μια πιο σωστή αξίωση ως προς τα διαφιλονικούμενα, πλούσια σε πετρέλαιο ύδατα.
Σήμερα η αρχαία αντιπαλότητα ίσως να φαίνεται άνιση.
Η Ελλάδα είναι μια πολύ μικρή χώρα με περίπου 11 εκατομμύρια κατοίκους. Η Τουρκία είναι μια χώρα 82 εκατομμυρίων ανθρώπων και έχει πολύ περισσότερους αεροπόρους από την Ελλάδα κι ένα κατά πολύ μεγαλύτερο στράτευμα.
Και όμως, σύμφωνα με πολλές εκτιμήσεις, οι Ελληνες πιλότοι είναι μεταξύ των καλύτερων του κόσμου. Το δε μικρότερο ναυτικό της Ελλάδας είναι κατά πολύ πιο αποτελεσματικό από αυτό της Τουρκίας.
Και ενώ ο Πρόεδρος των Η.Π.Α. Ντόναλντ Τράμπ έχει τακτική επικοινωνία με τον Ερντογάν, η κυβέρνησή του αποτελείται από αξιωματούχους που είναι υπέρ της Ελλάδος και σφυρηλατούν μια σειρά πολεμικών και οπλικών συμφώνων. Παρ’ όλη τη συζήτηση περί Αμερικανικής αποχωρήσεως, ο Έκτος Στόλος παραμένει ο πιο ισχυρός στη Μεσόγειο.
Οι προηγούμενες πολιτικές της κυβέρνησης του Ομπάμα – οι οποίες κλίνουν προς την πλευρά της Τουρκίας, προσκαλώντας τον Πούτιν στη Συρία, ευνοώντας το Ιράν στη Μέση Ανατολή – έχουν απλώς θολώσει τα Μεσογειακά ύδατα.
Η πλειονότητα των Αμερικανών συμπαθούν την καταπιεζόμενη Ελλάδα. Πολλοί διατηρούν στενούς πολιτισμικούς και εθνικούς δεσμούς με την Ελλάδα, το Ισραήλ και την Αρμενία – μη Μουσουλμανικές χώρες που περιβάλλονται από Ισλαμικά έθνη. Και τα τρία αυτά έθνη έχουν κατά καιρούς εκφοβιστεί (bullied) από την Τουρκία.
Τα περισσότερα μέλη του ΝΑΤΟ, ιδιαίτερα η Γαλλία, είναι φίλα προσκείμενα προς την Ελλάδα. Παραδοσιακά η φιλο-τουρκική Γερμανία έχει προσπαθήσει να μεσολαβήσει, αλλά με άγαρμπο τρόπο. Η κυβέρνηση της Γερμανίδας Καγκελαρίου Αγγελα Μέρκελ είναι τώρα πιο εχθρική από πριν προς την κυβέρνηση του Τραμπ απ’ ό,τι είναι στη Ρωσία του Πούτιν, τον νέο εταίρο της σε μια τεράστια συμφωνία φυσικού αερίου.
Η Μέρκελ προκάλεσε μια πλημμυρίδα εκατομμυρίων μεταναστών στην Τουρκία και Ελλάδα υποσχόμενη σ΄αυτούς τελικό καταφύγιο και αμνηστία στη βόρεια Ευρώπη. Τα μαζικά στρατόπεδα προσφύγων έχουν προκαλέσει εντάσεις κατά μήκος των Ελληνο-Τουρκικών συνόρων.
Η παρανοϊκή κυβέρνηση της Τουρκίας είναι τώρα πληγωμένη από τα ρήγματα μετά από ένα αποτυχημένο πραξικόπημα. Η Ελλάδα είναι σταθερή Ευρωπαϊκή δημοκρατία.
Προσθέστε όλες τις αντιπαλότητες, ιστορίες, και αλληλοεπικαλυπτόμενες συμμαχίες και εκφράσεις πιστότητας, και η διαμάχη ίσως φανεί παράλογη, αν όχι ανόητη. Πιθανόν να κατέληγε σ’ ένα αδιέξοδο, σε οικονομική καταστροφή, στον σχεδόν ολικό όλεθρο της νότιας πλευράς του ΝΑΤΟ και την ενδεχόμενη μεσολάβηση των ΗΠΑ ώστε να προειδοποιήσουν την Τουρκία να σταματήσει την επιθετικότητά της.
Αλλά η λογική σπάνια έχει σταματήσει την έκρηξη πολέμου – το αποτέλεσμα αρχαίων παθών, πικρής ιστορίας και εθνικής, θρησκευτικής τρέλλας.
Πηγή: Ιστοσελίδα RealPolitics.gr, 9-9-2020
