Ένας χάρτης με δύο «Άργος», το Αρτεμίσιο στο Κεφαλάρι, τη Λυρκεία στην Πυργέλλα και άλλες ανακρίβειες…

του Γιώργου Νικολόπουλου

«Argia» τιτλοφορείται ο χάρτης που εκδόθηκε το 1661 στο Άμστερνταμ από τον Άγγλο χαρτογράφο Joannem Janssonium και τον Γερμανό Johann Laurenberg και o οποίος σήμερα ανήκει στη συλλογή της Γενναδείου Βιβλιοθήκης – Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα.

Παρουσιάζει την περιοχή του Άργους, μέρος της Ναυπλίας, την Επιδαυρία καθώς και τμήματα της Κορινθίας αλλά και της Αρκαδίας. Το Ναύπλιο (Νάπολι Ντι Ρομάνια κατά τους Βενετούς, Αναμπολού κατά τους Οθωμανούς) δεν υπάρχει καθώς επάνω του πέφτει η στάμπα με τον τίτλο του χάρτη («Argia»). Αναφέρουμε πως ολόκληρη η περιοχή, τη χρονιά έκδοσης του χάρτη ήταν υπό τουρκική κυριαρχία.

Οι χαρτογράφοι, όπως συμπεραίνουμε, όχι μόνο δεν επισκέφθηκαν εκείνη την εποχή την Αργολίδα, αλλά ούτε άντλησαν κάποια πληροφορία από κάποιον σύγχρονό τους περιηγητή. Η μόνη τους πηγή ήταν οι περιγραφές του …Παυσανία, που έζησε 18 αιώνες πριν από αυτούς…

Τα τοπωνύμια είναι γραμμένα στα λατινικά, και όλα αναφέρονται στο έργο του Παυσανία «Ελλάδος Περιήγησις».

Στα σύνορα Αργολίδας – Μαντινείας παρουσιάζεται το άγνωστο τον 17ο αιώνα «Μelanidis Veneris Temp.», το ιερό της Αφροδίτης Μελαίνιδος, το οποίο περιγράφει ο Παυσανίας. Και ακόμη, πολλά χωριά, λίμνες και ποτάμια που αναφέρει ο αρχαίος περιηγητής…

Ωστόσο, τα σημεία που παρουσιάζονται στο χάρτη δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα. Απλά, έτσι ερμήνευσαν την περιγραφή του Παυσανία οι δημιουργοί του χάρτη.

• Βλέπουμε να υπάρχει «Άργος» σε δύο σημεία (το ένα από αυτά στην περιοχή της Επιδαύρου) όπως επίσης και δύο «Κλεονές».

• Ο Ίναχος ποταμός ρέει δυτικά του Άργους (του κανονικού, όχι εκείνου της …Επιδαύρου).

• Πολύ κοντά στην πόλη, στην περιοχή της Κόκλας, βρίσκεται η λίμνη της Λέρνας, ενώ η Αλκυονία κάπου στη σημερινή Δαλαμανάρα.

• Στην περιοχή της Πυργέλλας μπορούμε να διακρίνουμε τη Λυρκεία, ενώ οι Ορνεές, αρχαίο χωριό κοντά στο Γυμνό βρίσκεται στο κέντρο του αργολικού κάμπου.

• Το Αρτεμίσιο προβάλει στην περιοχή του Κεφαλαρίου, ενώ το «όρος Χάον», ο λόφος πάνω από τη Ζωοδόχο Πηγή έχει μεταφερθεί στο Αρτεμίσιο.

• Τα Δίδυμα βρίσκονται στα σύνορα της Αργολίδας με την Κορινθία.

• Οι χαρτογράφοι έχουν κάνει σχεδόν ακριβή τοποθέτηση στο όρος Αραχναίο, τις Μυκήνες, το Ηραίο, το Τημένιο (που στην εποχή τους δεν υπήρχε ως οικισμός αλλά ως γεωγραφικό σημείο).

• Εντύπωση προκαλεί και η αναγραφή της λέξης “Laconica” με μεγάλα γράμματα, στο κέντρο του χάρτη…

Πατήστε στη φωτογραφία για μεγέθυνση του χάρτη