Συγγράφουν οι μεταπτυχιακοί φοιτητές* με την Άλκηστις*
«Αν θέλεις να δώσεις αγάπη στα πράγματα γύρω σου, αγκάλιασέ τα. Αν θέλεις να δώσεις ζωή, δημιούργησέτα. Η μεταμόρφωση ενός αντικειμένου σε κούκλα και το παιχνίδισμα μεταξύ φανταστικού-πραγματικού έχει τη δύναμη να σπάει τα σύνορα του ανθρώπινου νου, αγγίζοντας τις πιο κρυφές χορδές του εαυτού. Αυτό είναι η μαγεία του κουκλοθεάτρου!»
Τατιαλένα Κατέχη, Παρθένα Σιδηροπούλου
Η κούκλα του κουκλοθεάτρου αναδύεται από την ακινησία της. Μαζί με αυτήν ένας ρόλος, μια κατάσταση ζωής αναδύεται από την ανυπαρξία του. Είναι η γένεση που τελείται κάθε φορά μπροστά στα μάτια μας και η μετάβαση από τη μια κατάσταση σε μια άλλη.
Η κούκλα με την παράξενη διάστασή της αλλά και την ανυπολόγιστη δυναμικότητά της, λες και αποτελεί συμπύκνωση ζωής ή έχει τη δύναμη ενός σπόρου, υπεισέρχεται μέσα στην πραγματικότητα και δημιουργεί μια άλλη πραγματικότητα, φαινομενική, παιγμένη, σκηνοθετημένη, μα που μπορεί να είναι τόσο αληθινή και πραγματική όσο είναι η ίδια η πραγματικότητα.
Είναι η αναπαράσταση του θεάτρου της ζωής σε συμπύκνωση, σε παράξενη σμίκρυνση παιγμένη πίσω από ένα ανοιχτό παράθυρο που ξέρει να πλαισιώνει καλά ή αυτοσχέδια δράση με τη χρήση συμβολικών αντικειμένων ή αντικειμένων του κόσμου μας. Το έργο που παίζεται είναι το έργο του χτες, σήμερα, αύριο, τα ατελείωτα σενάρια της δικής μας ζωής, που μπορεί να έχουν γραφτεί πολλές φορές ή να μην έχουν γραφτεί ακόμα. Παράλληλα όμως μπορεί να παίζεται ό,τι δεν παίζεται στη ζωή και αυτό είναι κάτι που μας οδηγεί σε μια εσωτερική θέαση.
Γράφει η Μαρίνα Κυπριανίδου και η Σοφία Μιχαλοπούλου:
«Το κουκλοθέατρο είναι ένα ξεχωριστό μονοπάτι εξερεύνησης και αβίαστης ανακάλυψης όχι μόνο της πραγματικότητας και του έξω κόσμου, αλλά κυρίως του ίδιου μας του εαυτού. Φαντασία, φόβοι και ανησυχίες, χαρά και όνειρα μπλέκονται με ήχους και χρώματα, που μέσω της κούκλας προσφέρουν δίοδο έκφρασης και εκτόνωσης. Γιατί η ζωή έχει δυσκολίες, ασχήμιες, κακούς ανθρώπους αλλά και αξίες, όμορφες στιγμές, ευαίσθητους και δυνατούς ανθρώπους που μαθαίνουν να στέκονται γερά στα πόδια τους και να αγωνίζονται με ελπίδα καθημερινά για το καλύτερο».
Η θεραπευτική διάσταση της κούκλας
Το κουκλοθέατρο είναι ένα ταξίδι, άρα μια μετάβαση που γνωρίζεις ένα νέο κόσμο, τον κόσμο του άλλου που είναι άγνωστος, τον θαυμάζεις ή τον απορρίπτεις αλλά δεν μπορείς να τον φτάσεις (αλληλοπαθητική), ή μπορεί να είναι και ο δικός σου κόσμος, που θέλεις να τον ξαναζήσεις για να τον ευχαριστηθείς ή για να τον ξεπεράσεις (ομοιοπαθητική) . Εδώ έγκειται και η θεραπευτική δράση του κουκλοθεάτρου, που εφαρμόζεται από ψυχοθεραπευτές, ψυχίατρους, ψυχαναλυτές παγκοσμίως για τη θεραπεία ενηλίκων όσο και μικρών παιδιών μέσα στα ιδρύματα, αλλά και σε μικρές θεραπευτικές ομάδες. Από το 1990 η ψυχίατρος R. Parsi είχε εκδώσει ένα βιβλίο «Iquadernidellebambine,” που στα ελληνικά κυκλοφόρησε με τον ίδιο τίτλο «τα τετράδια κοριτσιών» (Οδυσσέας), και όπου μέσω της κούκλας τα μικρά κορίτσια που θεράπευε αναπαριστούσαν βίαιες σεξουαλικά σκηνές.
Την ίδια εποχή ο R. Zwilling στο «Essaistherapeutiques». αναφέρεται στην ψυχοθεραπεία δύσκολων περιπτώσεων μέσω κούκλας, την οποία παίρνει ο ασθενής στα χέρια του και με τον καιρό μπορεί να εξέλθει από την απομόνωση και τον αυτοεγκλεισμό και να αναπτύξει ένα ενδιαφέρον για το περιβάλλον του. Οι νοσοκόμοι , οι κουκλοπαίχτες και ο ψυχίατρος κατάφεραν οι ασθενείς να «αντηχήσουν ψυχικά» και μάλιστα να παίζουν οι ίδιοι. «Αν λάβει κανείς υπόψη του, γράφει ο ίδιος, ότι όλοι οι ασθενείς ήταν κάποτε παιδιά και παίξανε με μια κούκλα ενώ η ασθένειά τους εμφανίστηκε μετά. Επομένως η κούκλα γενικά είναι συνδεδεμένη με τις καμπύλες της προσωπικότητας, που ήταν ακόμα άθικτες, πριν την εμφάνιση της ψύχωσης».
Μια από τις πρώτες ψυχολόγους που μίλησαν για την κούκλα,η C. Duflot γράφει ότι στα ψυχωτικά παιδιά δεν έχει γίνει ο διαχωρισμός μεταξύ του σώματός τους και του σώματος της μητέρας τους. Ο διαχωρισμός εδώ μπορεί να γίνει μεταξύ του παιδιού και της κούκλας. Το κουκλοθέατρο είναι ένας προνομιούχος τρόπος, προγονικός, ιερός για να δώσει μορφή και κίνηση σε όλα τα σχήματα του εσωτερικού μας κόσμου. Η κούκλα δεν είναι παρά ένα μεταβατικό αντικείμενο, (Winnicott), που μπορεί να συνεισφέρει στη δυναμική αναδόμηση της εικόνας του σώματός του παίζοντος. Ο ψυχωτικός μπορεί να φτάσειι να ξαναζήσει μέσα στο σώμα του και να έχει πρόσβαση εκ νέου στη χρονική διάσταση της ύπαρξής του προκειμένου να ολοκληρώσει πάλι την ιστορία του.
Ο J. Garrabe που έχει εργαστεί δεκαετίες μe την κούκλα, υπογραμμίζει ότι η δύναμή της είναι αποτέλεσμα της συνειδητοποίησης του double (αντίγραφο ή alterego). Το double αποτυπώνει το μέρος της προσωπικότητας που δεν είναι εμφανές, που είναι κρυμμένο, που δεν είναι συνειδητό. Επίσης με το double συσχετίζει τη θεραπεία του μέσω κούκλας ο ψυχίατρος R. Schon.Todouble είναι η πρωταρχική εμπειρία, ο θάνατος, η μαγεία και η παιδική εμπειρία. Το κουκλοθέατρο σημαίνει ψυχοθεραπεία μέσω του double.
Από τη δεκαετία του ΄90 και μετά συνεχώς περισσότεροι ψυχοθεραπευτές χρησιμοποιούν την κούκλα και έχουν γίνει πολλές έρευνες μέχρι σήμερα. Πριν περάσουμε στον παιδαγωγικό τομέα οφείλουμε να αναφέρουμε ότι η κούκλα έχει υπεισέλθει σε πολλούς μαθησιακούς, εργασιακούς και κοινωνικούς χώρους. Ο περίφημος G. Friedman από τη Νότια Αφρική σπούδασε κουκλοθέατρο στη Charleville και ξεκίνησε το 1981 να ασχολείται με τις κούκλες για τοΆπαρχάιντ, για το HIV, για τη διαφθορά και άλλα σοβαρά θέματα που απασχολούσαν τον τόπο του. Eίχε δική του τηλεοπτική εκπομπή στην οποία επεξεργάστηκε πολλά κοινωνικά θέματα και προβλήματα μέχρι που οι κούκλες του είχαν πάρει συνέντευξη από τον NelsonMandela. Συνέχισε στις φυλακές και ασχολήθηκε με τις κούκλες προκειμένου να βοηθήσει τους έγκλειστους να εκφραστούν, να αναπτύσσουν σχέσεις μεταξύ τους, να σκέπτονται και να μπορούν να κατανοήσουν τον εαυτόν τους.
Γράφει η Μαρίνα-Σταυρούλα Τσαγρή και η Ελένη Πούλιου:
“Το κουκλοθέατρο είναι ένας καλλιτεχνικός τρόπος έκφρασης του εαυτού, ένας μαγικός τρόπος να λες ιστορίες δίνοντας ζωή σε πλάσματα φτιαγμένα από ανθρώπινα χέρια. Η κούκλα είναι η προβολή του μέσα μας, η εμψύχωση ενός δικού μας προσωπικού κομματιού. Το κουκλοθέατρο με έναν συμβολικό τρόπο, λειτουργεί ψυχαγωγικά και θεραπευτικά στην ψυχοσύνθεση του θεατή αλλά και του κουκλοπαίχτη”.
Από την παράσταση της κούκλας στον αυτοσχεδιασμό
Και η θεραπευτική αυτή διάσταση είναι πολύ μεγαλύτερη όταν τα μέλη μιας ομάδας αναπτύσσουν αυτοσχέδια κουκλοθεατρικά δρώμενα. Αν δώσετε δυο κουκλίτσες σε δυό παιδιά ή μεγάλους θα σας παίξουν πολλά δρώμενα από τη ζωή του σχολείου ή της οικογένειάς τους. Πρόσφατα στις Φυλακές Ναυπλίου τρεις μεταπτυχιακές φοιτήτριες έφτιαξαν με τους κρατούμενους όχι κούκλες, αλλά ανθρώπινες φιγούρες χαρτονένιες και έπαιξαν πάνω σε ένα φωτισμένο ριζόχαρτο .Ήταν συγκλονιστικές οι αυτοσχέδιες ιστορίες που προέκυψαν από τους έγκλειστους και όλες για τη ζωή στη φυλακή. Αν όμως με τη μηχανή του χρόνου πάμε μια χρονιά πίσω στο 2019, στον ίδιο χώρο εκεί θα δούμε καταπληκτικές μεγάλες κούκλες κουκλοθεάτρου που κατασκεύασαν οι κρατούμενοι και με αυτές έπαιξαν οι ίδιοι στη γιορτή των παιδιών τους και χόρεψαν. Τα παιδιά παρακολουθούσαν με θαυμασμό τους μπαμπάδες τους ως κουκλοπαίχτες.
Το κουκλοθέατρο μπορεί να είναι μια παράσταση που παίζουν άλλοι και εμείς παρακολουθούμε. Υπάρχει όμως και η δυναμική μορφή της έκφρασης που εμείς, τα μέλη μιας ομάδας, γινόμαστε κουκλοπαίχτες. Μπορεί να έχουμε σκεφτεί και δοκιμάσει ένα έργο, ή να παίζουμε μεταξύ μας και να αυτοσχεδιάζουμε. Αυτή η διαδικασία είναι διαφορετική και πολύ γόνιμη, εκφραστικά και «θεραπευτικά». Ανήκει στη δυναμική παιδαγωγική, γιατί εμπεριέχει τη δημιουργικότητα, τη φαντασία, την ανακάλυψη, την επίλυση, την απόφαση, την σύνθεση, τη συνεργασία, το διάλογο. Σχεδιάζουμε ο ένας με τον άλλον ως προς τον λόγο και την κίνηση και προχωράμε μαζί σε έναν άλλο τόπο, που δεν έχουμε προκαθορίσει και όπου εκλύεται το συναίσθημα.
Κούκλα σημαίνει μετάβαση
Γράφουν η Κωνσταντίνα Μώρου και η Παναγιώτα Σταυροπούλου:
«Το κουκλοθέατρο είναι το όχημα που με οδηγό την κούκλα και επιβάτες ανθρώπους κάθε ηλικίας, μας οδηγεί σ’ ένα ταξίδι γεμάτο εκπλήξεις και έντονες συναισθηματικές εναλλαγές. Η κούκλα ζωντανεύει το όνειρο του καθενός από εμάς, μας ταξιδεύει από τη λύπη στη χαρά, από το θάνατο στη ζωή, από τη δυστυχία στην ευτυχία, από τη φόρτιση στην αποφόρτιση .Είναι το ταξίδι που δε θες να τελειώσει, γιατί απλά η κούκλα σε μαγεύει και σε οδηγεί σε μονοπάτια, που δε θα ξεχάσεις ποτέ».
Όντως η μικρή αυτή κούκλα εισέρχεται ήπια στο χωρόχρονό μας και μας μεταφέρει σε άλλη πραγματικότητα. Μας εμπλέκει συναισθηματικά και μας κάνει να πάσχουμε και να συμπάσχουμε. Μέσα μας επιθυμούμε την ύπαρξή της. Θέλουμε να μας κοιτά, να μας μιλά και εμείς να της απαντάμε κι ας ξέρουμε πως δεν είναι παρά μια κούκλα. Μήπως η συνομιλία με την κούκλα είναι ένας διάλογος με τον ίδιο μας τον εαυτό, τον απωθημένο, τον εγκλωβισμένο στο εσώτερο χώρο μας;;;
Γράφει η Μαρία Γιαννακούλη και η Ελένη Σολακούδη με ποιητικό τρόπο:
«Όταν η ψυχή αναζητά ψυχή να δώσει, τα χέρια σαν θεός πνοή ζωής εμφυσούν
Αφανέρωτα ο ήχος κοιμόταν, μα τώρα άγρυπνα ιστορεί
Μια φορά αν μιλήσει, ό,τι ασάλευτο υπήρχε με μαέστρο την κίνηση θα αποκτήσει
Zωή, σαν αστέρια οι κούκλες φωτίζουν, με χαρά και χορό λαμπυρίζουν».
Σε μια μικρή κούκλα μπορεί να προβάλλουμε τις επιθυμίες μας, να εκτονώνουμε τους φόβους και το άγχος μας, να ταυτιζόμαστε και να γινόμαστε ένα με αυτήν. Άλλωστε δεν μας απειλεί το μέγεθός της, το αντίθετο μάλιστα, μας διευκολύνει να εκτεθούμε συναισθηματικά.
Η κούκλα γεννά συναισθήματα
Το κουκλοθέατρο δίνει χαρά σε όποιον ασχολείται με αυτό γιατί είναι ένα δημιούργημά του το οποίο αποτελεί μια προσωπική ή διαπροσωπική του έκφραση που σφραγίζεται με ποικίλα συναισθήματα καθώς πρόκειται για ένα θεατρικό έργο με δραματικά πρόσωπα, τις κούκλες και έντονη δράση με συμπύκνωση.
Γράφει η Σοφία Δαρειώτη και η Κατερίνα Καραναγνώστη:
«Το κουκλοθέατρο είναι χαρά! Είναι το κλειδί που ξεκλειδώνει την πόρτα της φαντασίας και της δημιουργικότητας μικρών και μεγάλων! Είναι το μέσο για να ανακαλύψουμε τον εσωτερικό μας κόσμο και μέσα από την αυτοέκφραση να φτάσουμε στην αυτογνωσία και την αποδοχή του άλλου, καλλιεργώντας ταυτόχρονα δεξιότητες επικοινωνίας και κοινωνικότητας».
Η κούκλα οδηγεί στην επικοινωνία
Η επικοινωνία στο κουκλοθέατρο αναπτύσσεται πολλαπλά. Μεταξύ του θεατή και της κούκλας, μεταξύ της κούκλας και του εμψυχωτή, μεταξύ του εμψυχωτή και του θεατή και επίσης λειτουργεί μια επικοινωνία με τον εσωτερικό εαυτό του εμψυχωτή και του θεατή.
Γράφει η Άννα Τσαμκόσογλου:
«Η κοινωνικο-παραστατική τέχνη του κουκλοθέατρου έχει επικοινωνιακό χαρακτήρα. Τα παιδιά αποκτούν κοινωνικές δεξιότητες, όπως αυτοεκτίμηση, κοινωνικοσυναισθηματική επάρκεια, αποφυγή επιθετικών συμπεριφορών, ανάπτυξη προσωπικότητας».
Τι προσφέρει το κουκλοθέατρο στον εκπαιδευτικό – κουκλοπαίχτη;
Γράφει η Αντωνία Λάππα, Κωνσταντίνος Μυλώνης:
«Η προσφορά της τέχνης του κουκλοθέατρου είναι ανεκτίμητη τόσο για τον παιδαγωγό, όσο και για το παιδί. Αποτελεί ένα πολυεργαλείο στα χέρια του εκπαιδευτικού, ο οποίος μέσα από την εμψύχωση της άψυχης ύλης, πλάθει φανταστικούς κόσμους με υλικά αντικείμενα και παράλληλα θίγει ποικίλα ζητήματα. Μέσω του κουκλοθέατρου o εκπαιδευτικός μπορεί να αναπτύξει διάφορες πτυχές της προσωπικότητας του παιδιού και παράλληλα να καλλιεργήσει το αισθητικό του κριτήριο».
Με την κούκλα αλλάζει η ποιότητα της μάθησης και ο εκπαιδευτικός διδάσκει αποδοτικά και ακόμα σπουδαιότερο ότι ο μαθητής μπορεί να μάθει μόνος του. Ας θεωρήσουμε λοιπόν ότι η κούκλα αποτελεί ένα πρωτοποριακό πολυεργαλείο και το κουκλοθέατρο μια νέα μεθοδολογία που συντελεί στην πολύπλευρη, εύστοχη, διαφοροποιημένη μάθηση, που είναι ομαδοσυνεργατική και βιωματική και μπορεί να καλύψει όλα τα διδακτικά αντικείμενα. Ο εκπαιδευτικός χρησιμοποιεί τη δύναμη της κούκλας για να περάσει ένα μήνυμα και αυτό γίνεται αποδεκτό από τον μαθητή χωρίς αμφισβήτηση. Έτσι διαμορφώθηκε και «ο κούκλος – δάσκαλος της τάξης». Γιατί η κούκλα και αγαπητή και ό,τι λέει, το παιδί το αποδέχεται. Εδώ βρίσκεται και η μεγάλη ευθύνη των εκπαιδευτικών – κουκλοπαιχτών γιατί ακριβώς λέγοντας ένα παραμύθι και εμψυχώνοντας μια κούκλα περνάνε στα παιδιά μια γραμμή, μια ηθική, στόχους, αξίες, θέσεις, στερεότυπα, ανατροπές, αναπτύσσουν δηλαδή μια παιδαγωγική πολιτική. Το μήνυμα της κούκλας αποκτά δύναμη και περνάει στον αποδέκτη του ανώδυνα. Ακόμα και οι γνώσεις μπορεί να κατακτηθούν ανώδυνα. Για το λόγο αυτό εδώ και χρόνια έχουν εφαρμοστεί με κούκλες πιλοτικά προγράμματα διδασκαλίας εγγραμματισμού, μαθηματικών, φυσικής, χημείας, ξένης γλώσσας και άλλων διδακτικών αντικειμένων. Επίσης σε πολλές χώρες έχει δοκιμαστεί διδασκαλία με κούκλες για προσωπικά ή κοινωνικά θέματα καθώς και ανάπτυξη επαγγελματικών δεξιοτήτων ή δεξιοτήτων ζωής.
Ένας εκπαιδευτικός μπορεί να αξιοποιήσει αυτή τη δυνατότητα στην ομάδα διδασκαλίας του για να αναπτύξει σφαιρικά την προσωπικότητα των παιδιών, το νοητικό επίπεδο (πληροφορίες, θέματα, επιλύσεις, ανάπτυξη δημιουργικότητας, αποφασιστικότητας, αποκλίνουσας σκέψης), το συναισθηματικό επίπεδο (αγωνία, φόβος, δειλία, λύτρωση, χαρά), το γλωσσικό επίπεδο (οργάνωση ομιλίας, σωστή εκφορά λόγου, εμπλουτισμός λεξιλογίου, ερωτήσεις, δημιουργία απαντήσεων, διάλογος, περιλήψεις, έκφραση στόχων και σκέψεων), το κοινωνικό επίπεδο, (σχέσεις, νόρμες, φιλίες, διάλογοι, συνεργασία, ανταλλαγή, δομές), το αξιακό επίπεδο, (ηθική συγκρότηση, παράβαση, υπέρβαση, χρέος, διαφορετικότητα, αποδοχή άλλου, ενσυναίσθηση) και το συμβολικό επίπεδο που σχετίζεται με τα μικρο-αντικείμενα που τελούν άλλες λειτουργίες καθώς και με το λόγο.
Η Μαρία Φάσσα και η Μαρία Χαλκιαδάκη επισημαίνουν την αισθητική και τη διδασκαλία με την κούκλα χωρίς διδακτισμό, γράφουν:
«Μια παράσταση κουκλοθέατρου μεταφέρει τα παιδιά σε κόσμους φανταστικούς, όπου ταυτίζονται με τους ήρωες και παράλληλα αναπτύσσουν κοινωνικές, συναισθηματικές και γλωσσικές δεξιότητες σε ένα πλαίσιο υψηλής αισθητικής αξίας.
Για εμάς τους εκπαιδευτικούς η τέχνη του κουκλοθέατρου αποτελεί μια πρόκληση, καθώς, μέσω της ενεργοποίησης της δημιουργικής μας φαντασίας και της ανάπτυξης των εμψυχωτικών και εικαστικών μας δεξιοτήτων, καλούμαστε να απευθυνθούμε στα παιδιά και να τους μεταδώσουμε μηνύματα χωρίς διδακτισμό».
Ανάπτυξη σχέσεων εκπαιδευτικού –κουκλοπαίχτη και μαθητή.
Η δύναμη του κουκλοθεάτρου κατακλύζει πρωτίστως τον ίδιο τον δάσκαλο – εμψυχωτή που οδηγείται στον κόσμο των παιδιών μέσω της κούκλας και δημιουργείται ο τόπος για να αναπτυχθούν δυναμικές σχέσεις μεταξύ του εκπαιδευτικού κουκλοπαίχτη και του μαθητή. Ο δάσκαλος μέσω του κουκλοθεάτρου πλησιάζει τον κόσμο των παιδιών και το δικό του. Μπορεί να κατανοήσει συναισθήματα, στάσεις, αντιδράσεις, προβλήματα, φόβους και όνειρα των μαθητών και να αισθανθεί ότι τα ζει ο ίδιος. Οδεύει προς την ανέλιξη της ενσυναίσθησής του. Και προχωρώντας σε αυτή τη διαδικασία, θα βελτιώνεται ο ίδιος, μα και η κούκλα του θα ζωντανεύει καλύτερα και θα επικοινωνεί περισσότερο με τα παιδιά. Αμφίδρομη παλλόμενη σχέση.
Από την ακινησία στην κίνηση, από το πραγματικό στο φανταστικό και συμβολικό
Γράφει η Ελένη Κοτίνη και η Γιωργία Λεβεντοπούλου:
«Το κουκλοθέατρο κλείνει μέσα του μια δύναμη σχεδόν μαγική, καθώς δίνει πνοή σ’ ένα άψυχο αντικείμενο, προσφέροντας του λόγο, κίνηση, νου και συναίσθημα… Το κουκλοθέατρο είναι για τον εμψυχωτή η είσοδος στο φανταστικό κόσμο της παιδικής αθωότητας. Μόνο αν αποφασίσεις να δεις τη ζωή μέσα από τα μάτια των παιδιών θα καταφέρεις να δώσεις ψυχή στην κούκλα σου, να «αγγίξεις» τις καρδιές τους και να «συνομιλήσεις μαζί τους».
Επίσης δίνει στον εκπαιδευτικό τη δυνατότητα να κινείται στο χώρο της πραγματικότητας και να προσφέρει επεξεργασία των προσωπικών, οικογενειακών και κοινωνικών θεμάτων που ζουν τα παιδιά, αλλά και την ελευθερία να ζήσουν με τη φαντασία τους και να μεταφερθούν σε άλλους χώρους, καθώς οι κούκλες δεν δεσμεύονται από τους νόμους της φυσικής, όπως και μπορεί να χρησιμοποιήσουν αντικείμενα με δικούς τους τρόπους και να οδηγηθούν σε νέους συμβολισμούς.
Γράφει η Άννα Ζεβελάκη και η Δώρα Πατσιά:
«Υπάρχει ένας κόσμος που οι άνθρωποι πετάνε, τα ζώα μιλάνε και τα αντικείμενα έχουν χαρακτήρα. Ό, τι φαντάζεσαι είναι μπροστά σου. Και τα μάτια σου δεν είναι κλειστά αλλά ανοιχτά. Η κίνηση του χεριού δίνει ψυχή και το κουκλοθέατρο αρχίζει».
H Χαρά Ορφανού και η Μυρτώ Παπαγιάννη επισημαίνουν την ελευθερία από τις συμβάσεις και κανόνες:
«Το κουκλοθέατρο, μια μικρή ουτοπία, χωρίς όρια και στεγανά που όλα είναι εφικτά. Μοιάζει μαγικό μα είναι η ζωή της κούκλας και αυτή δεν έχει ανθρώπινες δεσμεύσεις, μπορεί να πετάξει, να εκτοξευθεί και να κάνει ότι επιθυμεί, γιατί μπορεί! Αυτή λοιπόν είναι η ομορφιά του, σου παρουσιάζει κόσμους που δεν θα μπορούσες ποτέ να αντικρίσεις !!»
Γράφει η Ανδριάννα Αγγελοπούλου και η Μαρία Τερζανίδου:
«Το κουκλοθέατρο για εμάς είναι ένας τόπος ελευθερίας, όπου τα άψυχα εμψυχώνονται, το αδύνατο γίνεται δυνατό και οι κούκλες ξεστομίζουν τα ανείπωτα. Κι όλα αυτά, σύμφωνα με τον Grotowski οδηγούν τον άνθρωπο στη παραβίαση των συνόρων του και την επέκταση των ορίων του, με απώτερο σκοπό την ολοκλήρωση»
Είναι υπέροχο αν ο εκπαιδευτικός επιτύχει στους μαθητές του, όχι την ολοκλήρωση, που δεν μπορεί να υπάρξει σε μια προσωπικότητα, αλλά την «διεύρυνση των συνόρων» του, δηλαδή την ευαισθητοποίηση των παιδιών ώστε συνεχώς να αναπτύσσουν πολλές διαστάσεις του εαυτού τους, να ενδιαφέρονται για τους άλλους δίπλα τους και να εξελίσσονται ως ενεργοί πολίτες, με ευαισθησία και δυναμικότητα, ακόμα να τα εμπνεύσει, να τους καλλιεργήσει όνειρα, ιδανικά, αξίες και δημιουργικότητα για να μπορούν να ζουν διαφορετικά, να απολαμβάνουν όσο γίνεται τις εγγραφές στο χρόνο τους, να ξεπερνάνε δυσκολίες και προβλήματα αυτής της ζωής, που πολλές φορές κουβαλάει θλίψη, όπως τώρα, αυτή τη στιγμή του 2020 που ζούμε.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΚΟΥΚΛΟΘΕΑΤΡΟ
Είναι σχολείο χωρίς θρανία!
Ένας μικρόκοσμος όλο μαγεία!
Είναι ένας κήπος που ανθούν λουλούδια,
έχουν αγκάθια μα λεν τραγούδια!
Είναι Αγάπη , Δημιουργία….
μια περιπλάνηση στην Φαντασία!
Είναι η Γέννηση και η Ανάσταση,
για κάθε κούκλα η παράσταση!
Είναι το όνειρο του Κουκλοπαίχτη,
μα και η έξαψη να βρεις τον Φταίχτη!
Είναι το Άλφα και το Ωμέγα,
στον κόσμο των παιδιών τον Μέγα…
Το ποίημα έγραψαν οι κουκλοπαίχτες: Μαρία Δέδε – Ελένη Καραμάνου – Γιώργος Ντέμος
- Μεταπτυχιακό: Δραματική και Παραστατικές Τέχνες στην Εκπαίδευση και δια βίου μάθηση
- Άλκηστις (2011). Κουκλο-θέατρο σκιών, Αθήνα, εκδ. Πεδίο.
Διαβάστε ακόμη: 32 μεταπτυχιακοί φοιτητές συμμετέχουν στο Φεστιβάλ Κουκλοθεάτρου στο Ναύπλιο
