Η μνήμη του Αγίου Λεωνίδη και της συνοδείας αυτού, των 7 μαθητριών του, οι οποίες επίσης αγιοποιήθηκαν λόγω του μαρτυρικού τους θανάτου είναι στις 16 Απριλίου αλλά πανηγυρίζεται την Τετάρτη της Διακαινησίμου. Το 1917, ανευρέθηκαν τα λείψανά τους στην περιοχή της Νέας Επιδαύρου…
Ο Άγιος Μάρτυς Λεωνίδης καταγόταν από την Πελοπόννησο και ήταν «έξαρχος» πνευματικού χορού, δηλαδή ηγούμενος κύκλου μαθητών του Κυρίου.
Κατά τη διάρκεια του διωγμού του Δεκίου (250 μ.Χ.) συνελήφθη στην Τροιζηνία της Πελοποννήσου και μαζί του συνελήφθησαν και οι μαθήτριές του, Χαρίσσα (ή Χαρίεσσα), Νίκη, Γαληνή, Καλλίς, Νουνεχία, Βασίλισσα και Θεοδώρα, λίγες ημέρες πριν από το Πάσχα και οδηγήθηκαν στην Κόρινθο ενώπιον του Ρωμαίου ηγεμόνα της Κορίνθου Ανθύπατου Βενούστου.
Ο ηγεμόνας επεχείρησε, δελεάζοντας στην αρχή και απειλώντας στη συνέχεια, να πείσει τον Άγιο Λεωνίδη και τις επτά γυναίκες να αρνηθούν την πίστη τους στον Χριστό. Όμως έμειναν ακλόνητοι. Ο Βενούστος διέταξε να κρεμάσουν τον Λεωνίδη και να ξεσκίσουν το σώμα του με αιχμηρά όργανα. Στη συνέχεια, έδωσε εντολή να βυθίσουν το νεκρό σώμα του στην παραλία του Κορινθιακού μαζί με τις μαθήτριες. Ήταν Μεγάλο Σάββατο…
Ενώ οι γυναίκες οδηγούνταν από τους δήμιους να ριχτούν στη θάλασσα, η Χάρισσα έψαλλε λέγοντας:
«Ένα μίλι έτρεξα, Κύριε, και στράτευμα με καταδίωξε, και δεν Σε αρνήθηκα, Κύριε. Σώσε μου το πνεύμα».
Όταν τις επιβίβασαν στο πλοίο, συνέχισαν να ψάλουν την ωδή, μέχρι που ανοίχτηκαν μέσα στη θάλασσα. Εκεί τούς έδεσαν όλους με πέτρες και τους έριξαν στο βυθό.
Τα άψυχα σώματα των 8 τα μάζεψαν και τα έθαψαν χριστιανοί της περιοχής.
Το 1917 ανευρέθηκαν τα Ιερά Λείψανά τους, όταν με όραμα, υποδείχθηκε σε ευσεβείς Επιδαύριους η τοποθεσία που έπρεπε να σκάψουν. Πολυάριθμα θαύματα επιβεβαίωσαν τη γνησιότητα των λειψάνων, τα οποία έχουν τοποθετηθεί σε αργυρή λάρνακα και αποτελούν προσκύνημα.
Επ’ ονόματι του Αγίου Λεωνίδη και της συνοδείας του, οι κάτοικοι της περιοχής ανήγειραν νέο ναό σε αντικατάσταση του ερειπωθέντος ιερού ναού της Θεοτόκου.
Όπως αναφέρει η Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη: Μέχρι πρότινος πολλοί πίστευαν ότι ο Άγιος Λεωνίδης ήταν επίσκοπος Αθηνών. Μετά από σοβαρές έρευνες του Σεβασμιώτατου Μητροπολίτη Αργολίδας κυρού Χρυσοστόμου Β΄ αποδείχτηκε ότι ο Άγιος Λεωνίδης της Επιδαύρου δεν υπήρξε ποτέ επίσκοπος. Υπάρχουν δύο Άγιοι με το ίδιο όνομα. Ο Άγιος Λεωνίδης, επίσκοπος Αθηνών και ο απλός Μάρτυρας Λεωνίδης και οι περί αυτόν επτά γυναίκες, ο οποίος καταγόταν από την περιοχή της Tροιζήνας.
