Η Έξοδος του Μεσολογγίου (της Μαρίας Βασιλείου)

Εικόνα: Πολιορκία του Μεσολογγίου (1825-1826), Πίνακας του Π. Ζωγράφου

«Τα μάτια μου δεν είδαν τόπον ενδοξότερον από τούτο το αλωνάκι».
Δ. ΣΟΛΩΜΟΣ

Επιμέλεια κειμένου: Μαρία Βασιλείου, Βιολόγος-Ωκεανογράφος

Τρία χρόνια μετά την αποτυχημένη απόπειρα κατάληψης του Μεσολογγίου από τους Κιουταχή και Ομέρ Βρυώνη, ο Σουλτάνος ανέθεσε και πάλι στον Κιουταχή, να καταλάβει την πόλη, συνδυάζοντας αυτή τη φορά την επιχείρηση με την εκστρατεία του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο. Με μια πανίσχυρη στρατιά, ο Κιουταχής ξεκίνησε από τα Τρίκαλα στα τέλη Φεβρουαρίου του 1825 και στις 15 Απριλίου 1825 έφθασε προ του Μεσολογγίου.Αμέσως άρχισε την πολιορκία της πόλης, η οποία μπορεί να χωρισθεί σε δύο περιόδους: α) 15 Απριλίου έως 12 Δεκεμβρίου 1825 και β) 25 Δεκεμβρίου 1825 έως τις 11 Απριλίου 1826. Χωρίς σημαντική βοήθεια από τους υπόλοιπους Έλληνες και έχοντας να αντιμετωπίσουν υπέρτερες εχθρικές δυνάμεις, οι λιγοστές ψυχές του Μεσολογγίου αντιστάθηκαν καρτερικά επί ένα χρόνο.Ο απεσταλμένος των Μεσολογγιτών στο Ναύπλιο Σπυρομίλιος μας πληροφορεί ότι “Ως σπουδαιότερον αντικείμενον εθεώρουν τήν Εθνικήν Συνέλευσιν, παρά τον εχθρόν όστις επαπείλει το Μεσολόγγιον”.

Κατά την πρώτη φάση της πολιορκίας (15 Απριλίου – 12 Δεκεμβρίου 1825) το Μεσολόγγι πολιορκήθηκε μόνο από τις δυνάμεις του Κιουταχή. Οι επιθέσεις τους συντρίβονταν εύκολα ή δύσκολα από τους υπερασπιστές της πόλης. Στις 24 Ιουλίου 1825, ρουμελιώτες πολεμιστές υπό τον Γεώργιο Καραϊσκάκη ανάγκασαν τον Κιουταχή να αποσύρει τις δυνάμεις του στις υπώρειες του όρους Ζυγός, χαλαρώνοντας την πολιορκία του Μεσολογγίου. Αλλά και ο τουρκικός στόλος, παρενοχλούμενος από τον ελληνικό, αναγκάσθηκε να ζητήσει καταφύγιο στην αγγλοκρατούμενη Κεφαλληνία. Στις 5 Αυγούστου ο Κίτσος Τζαβέλλας, επικεφαλής δυνάμεως Σουλιωτών πολεμιστών, εισήλθε στην πόλη, αναπτερώνοντας το ηθικό των πολιορκουμένων.

Σις 25 Δεκεμβρίου 1825 άρχισε η δεύτερη φάση της πολιορκίας του Μεσολογγίου. Όπως και στην πρώτη πολιορκία, πάλι υπήρξε διάσταση απόψεων μεταξύ των δύο πασάδων. Ο αιγύπτιος Ιμπραήμ επεχείρησε με τις δικές του δυνάμεις να καταλάβει το Μεσολόγγι στις 16 Ιανουαρίου 1826. Απέτυχε, όμως, και αναγκάσθηκε να συμπράξει μετά του Κιουταχή. Οι δύο στρατοί κατέστησαν ασφυκτική την πολιορκία με ανηλεή κανονιοβολισμό του Μεσολογγίου και με την κατάληψη των στρατηγικής σημασίας νησίδων Βασιλάδι (25 Φεβρουαρίου) και Κλείσοβας (25 Μαρτίου). Η κατάσταση πλέον μέσα στην πόλη είχε φθάσει σε οριακό σημείο. Τρόφιμα δεν υπήρχαν και οι πολιορκούμενοι (γυναίκες, παιδιά, τραυματίες, γέροντες και μαχητές) σιτίζονταν με πικραλήθρες φύκια, άλογα, ποντίκια  γάτες κλπ!

Στις 6 Απριλίου αποφασίστηκε σε Συμβούλιο οπλαρχηγών και προκρίτων η Έξοδος και ορίστηκε γι’ αυτή, η νύχτα του Σαββάτου του Λαζάρου προς Κυριακή των Βαΐων (9 προς 10 Απριλίου 1826). Τα μεσάνυχτα, σύμφωνα με το σχέδιο, χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες, υπό τους Δημήτριο Μακρή, Νότη Μπότσαρη και Κίτσο Τζαβέλα, με την ελπίδα να διασπάσουν τις εχθρικές γραμμές, με αιφνιδιασμό. Νωρίτερα είχαν σκοτώσει τους τούρκους αιχμαλώτους, ενώ στην πόλη παρέμειναν τραυματίες και γέροι και γυναικόπαιδα.Όμως, το σχέδιο της Εξόδου, «απέτυχε» και  κατεπνίγει στο αίμα.Οι δυνάμεις του Ιμπραήμ κατέσφαξαν με τα γιαταγάνια τους μαχητές της ελευθερίας. Στο μεταξύ, μέσα στο Μεσολόγγι είχαν αρχίσει οι σφαγές από τους Τουρκοαιγύπτιους, που είχαν εισβάλει από άλλο σημείο της πόλης.

Σε πολλά σημεία της πόλης σημειώθηκαν δραματικές σκηνές: ο δημογέροντας Χρήστος Καψάλης, όταν κυκλώθηκε από τους εισβολείς στο σπίτι του, όπου είχαν συγκεντρωθεί τραυματίες, γέροντες και γυναικόπαιδα, έβαλε φωτιά στην πυριτιδαποθήκη, ενώ ο μητροπολίτης Ρωγών Ιωσήφ ανατίναξε τον Ανεμόμυλο, στην τελευταία πράξη αντίστασης, όταν κυκλώθηκε από τους εχθρούς.

Όλα αυτά έγιναν τη νύχτα του Λαζάρου τον Απρίλη του 1826, ξημερώματα Κυριακής των Βαΐων.

  • Λένε πως έτρωγαν γαϊδούρια, άλογα, σκυλιά, γάτες και ποντίκια για να επιβιώσουν, αλλά δεν πτοούνταν:

«Κι άκουγες τους Τούρκους, ύστερα απ’ τον Φλεβάρη του 1826, να τους ξεφωνίζουν κάθε τόσο:

— Τι καρτεράτε, ορέ ‘Έλληνες, και δεν παραδίνεστε; Δεν βλέπετε τι πάθαν οι δικοί σας στο Βασιλάδι, τον Δολμά (Ντολμάς), και στ’Ατλικό (Αιτωλικό); Τι ελπίδα έχετε, μπρέ!…

Και οι κλεισμένοι τους απαντούσαν:

— Και τι ανάγκη έχουμε, σαν πήρατε το Δολμά, το Βασιλάδι, τ’ ’Ατλικό. Θαρρείτε και πήρατε το  Μισολόγγι; Και κάποια μέρα, πεισματωμένος ο Σουλιώτης Γιάννης Μπαϊρακτάρης, φώναξε αρβανίτικα σε κάποιο Γκέκα:

—΄Οσο ακούς, ορέ Γκέκα, τα γαϊδούρια που γκαρίζουν, μην ολπίζεις για Μισολόγγι, μόν’ φύλαξε το κεφάλι σου!»

  • Λένε πως οι Μεσολογγίτισσες , εξοικειωμένες με τον πόλεμοδείχνανε μια απίστευτη αδιαφορία στις εχθρικές μπάλες και τα βόλια, που κάθε τόσο πέφτανε μέσα στην πόλη: «Κάποια, είχε βγει στο παράθυρο και τίναζε το σεντόνι της. ‘Αξαφνα βόλι εχθρικό, χτυπάει το σεντόνι και το τρυπάει. Κι ατάραχη η Μεσολογγίτισσα ξεφωνίζει:— Να κακό χρόνο νάχεις και μαύρο Αγαρηνέ, μου τρύπησες καινούργιο σεντόνι!…»

Άλλη πάλι, η  Ελένη Στάθη, γύριζε στο σπίτι της, κουβαλώντας στο κεφάλι της πάνω, τη βαρέλα της γεμάτη νερό. Μπάλα εχθρική βρίσκει τη βαρέλα, την κομματιάζει χωρίς να βλάψει την Ελένη. Κι η Μεσολογγίτισσα αδιαφορώντας για τον κίνδυνο που έτρεξε, κυττάζει τη σπασμένη  βαρέλα της, και λέει:— Μπα κακό καιρό νάχης για μπάλλα, κι εκείνος που σ’έριχνε, κιό δεν έχω κι άλλη βαρέλα και τι θα γένω!…»

Στην ΕΞΟΔΟ μεσολογγίτισσεςντύθηκαν με φουστανέλλα, αρματώθηκαν το ίδιο, όπως κι οι άντρες και πήραν στην πλάτη τα μωρά τους, ακολουθώντας την Φρουρά. Ντυμένη έτσι ακολούθησε τον Κίτσο Τζαβέλα η γυναίκα του Βασιλική, με το παιδί τους στα χέρια.Το ίδιο κι η ηρωϊκή Πιτούλαινα, η Θοδώρα Χρυσικοπούλου κ.ά. Όσες κατάφεραν μέσα στο μακελειό να βγουν ζωντανές, φύλαξαν  τη φορεσιά τους εκείνη σαν κάτι ιερό και τάφηκαν μ’αυτήν.

  • Λένε πως ένας Μεσολογγίτηςο Γεράσιμος Τζόρνας υπερασπιστής της Κλείσοβας, έφραξε με το κορμί του τη μπούκα του κανονιού του, της «Κοψαχείλας του» και το πυροδότησε για να μην πέσουν κι αυτός και η Κοψαχείλα του, στα χέρια των εχθρών.
  • Λένε πως οι γενναίοι έβγαιναν από τα τείχη και κορόιδευαν τους απέκει για να τους εκνευρίσουν. «Κάθε νύχτα σαν κατάκιαζε το ντουφεκίδι από πολιορκητές και πολιορκημένους στο Μεσολόγγι, η βροντερή φωνή του Γουρνάρα από τη Μεσαρίτσα του Ζυγούακουγόταν πάνω απ’ τον προμαχώνα να ξεφωνίζει:(Βάρ…δια ά…λέ…στα !/Του Κιου…ταχή τα γένια… χέ…!!»
  • Λένε πως οι Τουρκαλβανοί έπιαναν κουβέντα με τη Μεσολογγίτικη φρουρά: «Ο Τσιόλκας, ξάδερφος του Αντρέα Ίσκου, όταν Τούρκος του ζήτησε να του πετάξει μια τσαπέλα σύκα, του αποκρίθηκε να περιμένει λίγο μέχρι να τα ραμματιάσουν (αρμαθιάσουν)….το «ραμματιάζω» του Τσόλκα, ήταν για το φυτίλι, που ετοίμαζαν στον υπόνομο και σαν βάλανε φωτιά στο φυτίλι πριν σκάσει ο υπόνομος, ο Τσιόλκας βγήκε στην ντάπια και φώναξε του φίλου του Τούρκου, να βγει να πάρει την τσαπέλα τα σύκα….»
  • Λένε πως «σαν αντάμωσαν οι δυό πασάδες ο Ιμπραήμ και ο Κιουταχής, έξω από το Μεσολόγγι ο Ιμπραήμ, αφού κύταξε με περιφρόνηση προς το Μεσολόγγι, λέει αγέρωχα στον Κιουταχή:—Οχτώ μήνες και δεν μπόρεσες να πατήσεις αυτόν το φράχτη;  Εγώ μέσα σε λίγες μέρες κυρίευσα το Νιόκαστρο !…Στα πικρά του λόγια ο Κιουταχής δεν άποκρίθηκε.  Πεισματωμένος κάλεσε στη σκηνή του τους αξιω ματικούς του και τους επανέλαβε τα ειρωνικά λόγια του Ιμπραήμ. Κι απ’ όλους τότε, αποκρίθηκε στον Κιουταχή, ο Ταχήρ Αμπάζης:— Μεις που δοκιμάσαμε με τους κλεισμένους στο Μεσολόγγι, γνωρίσαμε τι αξίζουν και δεν έχουμε όρεξη να ξαναδοκιμάσουμε. Αν αγαπάει η αφεντιά του, ας δοκιμάσει, και τότε θα τους κρίνει πιο σωστά…»

 

  • Λένε πως «΄Αμα έφτασε ο Ιμπραήμ στο Μεσολόγγι, κι αποβιβάστηκαν οι αραπάδες του, στο Κρυονέρι, άρχισαν να γυμνάζωνται κάνοντας γιουρούσια σε μιά ράχη, ντουφέκιζαν το καστράκι, στήνανε σκάλες τάχα στο τείχος του Μεσολογγίου, κι άλλα τέτοια. Κι η φρουρά από μέσα, αγνάντευε απ’ τ’ αλάργα ψύχραιμη τα καμώματα κείνα των αραπάδων. Κάποιος όμως πολεμιστής μια μέρα δε βαστάχτηκε. Ανέβηκε στο μπεντένι(πολεμίστρα) και τους φωνάζει: — Έ, ορέ αραπάδες, λάθος κάνετε. Το Μεσολόγγι είναι κατά δω μεριά, όχι κατά κει που πολεμάτε λόγου σας…»
  • Λένε ότι σαν έπεσε το Μεσολόγγι κι αντάμωσε σε λίγο καιρό ο Ιμπραήμ με το Ντεριγνύ στο λιμάνι του Νιόκαστρου τον ρώτησε ο ναύαρχος: «-  Πώς τα πέρασες στο Μεσολόγγι;Κι ο νικητής, δείχνοντας στ’ αλάργα τα χιονισμένα βουνά, του αποκρίθηκε:-Βλέπεις, τα χιόνια ψηλά σε κείνα τα βουνά;΄ Όπως λυώνουν αυτά, αμιράλο, έτσι κι εμείς θα λυώναμε αν είχε η φρουρά του Μεσολογγίου τροφές για τρεις ακόμα βδομάδες…»
  • Λένε, λένε …..

Το Μεσολόγγι παρέμεινε στην κυριαρχία των Τούρκων μέχρι το Μάιο του 1829. Η συνθήκη της απελευθέρωσης της πόλης υπογράφτηκε στις 2 Μαΐου 1829 από τους Γ. Βαρνακιώτη και Ι. Παπαρρηγόπουλο, από την πλευρά των Ελλήνων και από το Μουσταφά Κρητικό, από την πλευρά των Τούρκων.

Το 1937 ανακηρύχτηκε «Ιερά Πόλις», μια τιμητική και ένδοξη διάκριση που καμιά άλλη πόλη στον κόσμο δεν φέρει και η Κυριακή των Βαΐων ορίστηκε  ημέρα μνήμης της Εξόδου. Η νύχτα της Εξόδου θα μείνει για πάντα στην ιστορία, σύμβολο εθελούσιας θυσίας στο βωμό της Ελευθερίας.

Μα καλύτερα απ’ όλους το είπε ο Εθνικός μας ποιητής.«Τα μάτια μου δεν είδαν τόπον ενδοξότερον από τούτο το αλωνάκι».

ΣΗΜ: Τα περιστατικά που αναφέρονται στο κείμενο εξιστορούνται στα: ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΑΝΕΚΔΟΤΑ 150-1862 του ΤΑΚΗ ΛΑΠΠΑ / ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΤΛΑΝΤΙΣ – Μ. ΠΕΧΛΙΒΑΝΙΔΗΣ &ΣΙΑ Α.Ε

Επιμέλεια κειμένου:
Μαρία Βασιλείου
Βιολόγος-Ωκεανογράφος

spot_img
spot_img
spot_img
spot_img
spot_img
spot_img
spot_img
spot_img
spot_img
spot_img
spot_img
spot_img
spot_img

Διαβάστε ακόμη

Ο … “πρωταθλητής” Ελλάδος στα χρέη Δήμος Ναυπλιέων αποφάσισε να πάρει δάνειο

Δήμος Ναυπλιέων παίρνει δάνειο Τη λήψη δανείου από Τράπεζες ή από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων ώστε να ισοσκελιστεί και να καταρτιστεί ο Προύπολογισμός του...

Συλλήψεις στο Άργος για 1.000 λαθραία πακέτα με τσιγάρα

Συλλήψεις στο Άργος για 1.000 λαθραία πακέτα με τσιγάρα Συνελήφθησαν το απόγευμα της Τετάρτης 27/3 στο Άργος, από αστυνομικούς του Τμήματος Ασφάλειας Άργους-Μυκηνών, 41χρονος αλλοδαπός...

Η παρουσίαση του βιβλίου του Γιάννη Μανιάτη στο Άργος

παρουσίαση βιβλίου Γιάννη Μανιάτη στο Άργος Στην κατάμεστη αίθουσα του συλλόγου Αργείων «Ο Δαναός» στο Άργος, έγινε το βράδυ της Τετάρτης 27 Μαρτίου η παρουσίαση...

Ο … “πρωταθλητής” Ελλάδος στα χρέη Δήμος Ναυπλιέων αποφάσισε να πάρει δάνειο

Δήμος Ναυπλιέων παίρνει δάνειο Τη λήψη δανείου από Τράπεζες ή από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων ώστε να ισοσκελιστεί και να καταρτιστεί ο Προύπολογισμός του...

Συλλήψεις στο Άργος για 1.000 λαθραία πακέτα με τσιγάρα

Συλλήψεις στο Άργος για 1.000 λαθραία πακέτα με τσιγάρα Συνελήφθησαν το απόγευμα της Τετάρτης 27/3 στο Άργος, από αστυνομικούς του Τμήματος Ασφάλειας Άργους-Μυκηνών, 41χρονος αλλοδαπός...

Η παρουσίαση του βιβλίου του Γιάννη Μανιάτη στο Άργος

παρουσίαση βιβλίου Γιάννη Μανιάτη στο Άργος Στην κατάμεστη αίθουσα του συλλόγου Αργείων «Ο Δαναός» στο Άργος, έγινε το βράδυ της Τετάρτης 27 Μαρτίου η παρουσίαση...

Παρακολούθηση μαθημάτων από πολίτες στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών Ναυπλίου (το πρόγραμμα)

Στο πλαίσιο της εξωστρέφειας του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου με έδρα το Ναύπλιο και της διασύνδεσης του με την τοπική κοινωνία συνεχίζεται...

Παρακολούθηση μαθημάτων από πολίτες στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών Ναυπλίου (το πρόγραμμα)

Στο πλαίσιο της εξωστρέφειας του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου με έδρα το Ναύπλιο και της διασύνδεσης του με την τοπική κοινωνία συνεχίζεται...

Γραπτός διαγωνισμός για 4 υποτροφίες τριετούς διάρκειας στο “Νέο Σχολείο”

Το ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ, υποστηρίζοντας ενεργά την ιδέα της αριστείας, προσφέρει μετά από γραπτό διαγωνισμό 4 υποτροφίες τριετούς διάρκειας σε μαθητές και μαθήτριες που αρίστευσαν,...

Ζητούνται άτομα για εργασία σε συνεργείο καθαρισμού σε δημόσια υπηρεσία στην Αργολίδα

Ζητούνται άτομα για εργασία σε συνεργείο καθαρισμού, για μερική απασχόληση σε δημόσια υπηρεσία στην Αργολίδα. Με διετή σύμβαση εργασίας και ωράριο μετά τις 15:00. Δίδονται...

Πρόσφατα θέματα

Πρόσφατα θέματα

29 Μαρτίου: Ποιοι γιορτάζουν – Κάποια γεγονότα σαν σήμερα

29 Μαρτίου: γεγονότα σαν σήμερα Εικόνες: Παύλος Μελάς, Κώστας Βίρβος,...

34 Αμερικανοί μουσικοί επί σκηνής σε συναυλία στο Ναύπλιο

Το Ωδείο Ναυπλίου της Αγγελικής Μαυρούλη σας προσκαλεί το...

Εντατικές εργασίες από την Π.Ε. Αργολίδας για την αναβάθμιση του κόμβου Λυγουριού

Συνεχίζονται εντατικά από την Περιφερειακή Ενότητα Αργολίδας οι εργασίες...

Ζητείται υπάλληλος υποδοχής ξενοδοχείου στο Τολό

Ζητείται άτομο για θέση υπαλλήλου υποδοχής σε ξενοδοχείο στο...

Η συνάντηση του περιφερειάρχη Πελοποννήσου Δημήτρη Πτωχού με δημοσιογράφους

Η συνάντηση του Δημήτρη Πτωχού με δημοσιογράφους Ο Περιφερειάρχης Πελοποννήσου,...

Ο … “πρωταθλητής” Ελλάδος στα χρέη Δήμος Ναυπλιέων αποφάσισε να πάρει δάνειο

Δήμος Ναυπλιέων παίρνει δάνειο Τη λήψη δανείου από Τράπεζες ή...

Ε.Π.Σ.Αργολίδας: Υπερψηφίστηκε ομόφωνα ο Διοικητικός και Οικονομικός Απολογισμός

Ε.Π.Σ.Αργολίδας: Υπερψηφίστηκε ο Aπολογισμός Πραγματοποιήθηκε η Τακτική Γενική Συνέλευση της...