Φιλελληνισμός και τραπουλόχαρτα (της Μαρίας Βασιλείου)

Επιμέλεια κειμένου: Μαρία Βασιλείου

Μετά την επανάσταση του 1821 κυκλοφόρησαν διάφορες τράπουλες με τις μορφές των ηρώων της Ελληνικής επανάστασης δίνοντας στον κάθε ήρωα και το ανάλογο σύμβολο: Κούπα, Σπαθί, Καρό ή Μπαστούνι.

Ο φιλελληνισμός των Ευρωπαίων κατά την Επανάσταση δεν περιωρίστηκε μόνο σε εράνους κι εκδόσεις… κυκλοφόρησαν ακόμα κι ελληνικά τραπουλόχαρτα.

Η παλαιότερη γνωστή ελληνική τράπουλα χρονολογείται στο 1822 (Εικόνα 1) και σ’ αυτήν απεικονίζονταιοι τέσσερις ρηγάδες με τις μορφές των Αλέξανδρου Υψηλάντη, Οδυσσέα Ανδρούτσου, Γεωργάκη Ολύμπιου και Γεωργίου Καντακουζηνού.

Η τράπουλα αυτή περιγράφεται σε άρθρο της αρχαιολόγου Βάνας Μπουσέ με τίτλο «Μια τράπουλα με φιλελληνικά θέματα», στο τεύχος 59 του περιοδικού «Αρχαιολογία και Τέχνες».

Εικόνα 1

Εικόνα 2 (από την ομάδα του facebook “Παλαιές φωτογραφίες Ναυπλίου”)

Στά τραπουλόχαρτα της Εικόνας 2, πουήταν δέσμη γαλλικού τύπου  είναι ζωγραφισμένοι αγωνιστές και πολιτικοί του Αγώνα.

Τα σχεδίασε ο Γερμανός ζωγράφος Φαρκάς και τα τύπωσαν  φιλέλληνες Ούγγροι, το 1829.

Στους ρηγάδες, στον κούπα, έχουν τον Καποδίστρια, στον καρρώ το Μαυροκορδάτο, στο μπαστούνι τον Υψηλάντη και στο σπαθί τον Κουντουριώτη.

Στους βαλέδες, που ήταν το σύμβολο της γενναιότητας, έχουντον Μιαούλη στον κούπα, το Μάρκο Μπότσαρη στονκαρρώ, στο μπαστούνι τον Κανάρη καί στο σπαθί τόν Κολοκοτρώνη.

Στις ντάμες, η κούπα είναι η Ελλάδα, η καρρώ ηΑθηνά, η μπαστούνι η Καρτερία, το πολεμικό ατμοκίνητο καράβι.

Είναι λιθογραφημένα και μιά μικρή σειρά από έντεκα φιγούρες βρίσκονται τώρα στο Εθνικό μας Μουσείο. Τα χάρισε στα 1898 κάποιος Έλληνας που ταανακάλυψε σ’ ένα παρισινό παλαιοπωλείο καί τα αγόρασε.

Μια σειρά είχε κι ο μπουρλοτιέρης Κανάρης, δώρο κάποιου φιλέλληνα, μα άγνωστο τι απόγινε.

ΠΗΓΕΣ:

«Μια τράπουλα με φιλελληνικά θέματα», στο τεύχος 59 του περιοδικού «Αρχαιολογία και Τέχνες».

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΡΑΠΟΥΛΟΧΑΡΤΑ: Από ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΑΝΕΚΔΟΤΑ, 1750-1862,ΤΑΚΗ ΛΑΠΠΑ,

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΤΛΑΝΤΙΣ-Μ. ΠΕΧΛΙΒΑΝΙΔΗΣ & ΣΙΑ A.E.