Παραδοσιακά το Ναύπλιο είχε φήμη για την ομορφιά των γυναικών του. Να ‘ταν απόρροια της κατάστασής του σαν πρωτεύουσας; Σαν πανέμορφης πόλης που, κατά συνέπεια, έπρεπε να δίνει ζωή και σε ωραίες γυναίκες; Ποιος ξέρει. Ας πούμε μόνον ότι μετά την Απελευθέρωση του 1822, συγκεντρώθηκαν εδώ κάτοικοι όχι μόνο από την Πελοπόννησο αλλά και από πολλά μέρη της ελεύθερης και τουρκοκρατούμενης Ελλάδας και των παροικιών του εξωτερικού. Οι κάτοικοι και οι γυναίκες αυτές ήρθαν να προστεθούν στο υπάρχον υπόστρωμα των εντοπίων, απογόνων των Βενετσιάνων στρατιωτών, καθολικών και ξένων κλπ.
Ο μύθος καλά κρατούσε, ο μύθος καλά κρατεί. Αν ανατρέξουμε στο τοπικό τύπο της δεκαετίας του 1950 βρίσκουμε ένα χρονογράφημα του ποιητή και φαρμακοποιού Θόδωρου Κωστούρου στο Σύνταγμα της 14-5-1950, σύμφωνα με το οποίο το μικρό δρομάκι Αντωνοπούλων, πάροδος του Μεγάλου Δρόμου, φιλοξενούσε 33 όμορφα κορίτσια. Πραγματικά, και στο δρόμο αυτό, αλλά και σ’ όλη την πόλη, την Πρόνοια και το Συνοικισμό, υπήρχε πληθώρα όμορφων γυναικών, πλήθος που θα προσπαθήσουμε σήμερα να εξειδικεύσουμε και να ξαναθυμηθούμε.
Με βάση λοιπόν όχι μόνο δικές μου αναμνήσεις, ενός παιδιού και μετά εφήβου την δεκαετία του 50 και 60 αλλά και διηγήσεις άλλων μεγαλυτέρων γυναικών της εποχής, που παρατηρούσαν ενδελεχώς και θαύμαζαν τις ωραίες τ’ Αναπλιού, όπως η κυρία Ελένη Κοββατζή, θα επιχειρήσουμε αναγκαστικά μια περιορισμένη απαρίθμηση εκείνων των ωραίων κοριτσιών της εν λόγω εποχής.
Δέσποινα Ρούβαλη, δεκαετία του ’70. Αρχείο Μαρίας Γιαννοπούλου
Αφού μου έχουν προσάψει ότι ασχολούμαι συχνά με την οικογένειά μου, ας αρχίσω με δύο μέλη της : είναι η θεία μου Δέσποινα Ρούβαλη, κατόπιν Γιαννοπούλου, ξανθιά καλλονή και η αδελφή της Ελενίτσα Ρούβαλη, κατόπιν Δουλιγέρη, κοντύτερη αλλά με χαριτωμένο προσωπάκι, εύχαρις κι ευγενική, πάντα πολύ καλοντυμένη. Κι οι δυό τους μοσχοβολούσαν γιασεμί από τα λουλούδια του σπιτιού τους που είχαν πάντα καρφωμένα στο μπούστο τους. Κατόπιν, οι αδελφές Παράσχου, η Ρορώ (Ρωξάνη) και η Κωστούλα, κόρες συνταγματάρχου της Στρατολογίας, που έμεναν στο Μεγάλο Δρόμο, «χάρμα οφθαλμών» όπως τις έχει αποκαλέσει σύγχρονός τους κύριος. Σε κάποια καλλιστεία στο Τριανόν γύρω στο 1954-55, είχαν βγει «Μις Ναύπλιο» η Κατίνα Ρομποτή και η Θεοδοσία Ανδρώνη, μετέπειτα Καρώνη.
Υπήρχαν επίσης δυο αδελφές Πιτσάκη, η Μπέμπα ξανθιά και η Γκογκώ, μελαχροινή, κοντές αλλά πολύ φινετσάτες, η δεύτερη με κόκκινα φορέματα με βολάν και μεγάλους κρίκους στ’ αυτιά που θύμιζε Σπανιόλα, τσιτωμένα μαλλιά προς τα πίσω, χωρίς μανίκια και ψηλό τακούνι. Η Μπέμπα θύμιζε μια Αμερικάνα ηθοποιό και τραγουδίστρια, μάλλον την Ντόρις Ντέι. Ας θυμηθούμε ακόμα τις δίμετρες αδελφές Καταγά, τη μοδίστρα Ειρήνη, το μανεκέν του Ναυπλίου, νεότατη, που ντυνόταν πολύ ωραία και ακριβά, τη Ματίνα καθώς και τη Λάντα Καταγά που ήταν ζωγράφος. Μια και μιλάμε για αδελφές, ας αναφέρουμε τις αδελφές Μπογιατζή, την Ελένη, την Πόπη και την Μάρθα, την ωραιότερη, με φιδίσιο σώμα. Η Φούλη Ρούτουλα, λεπτεπίλεπτη, σαν Παναγία και η ξαδέλφη της επίσης Φούλη, μελαχροινή και ρωμαλέα. Κατόπιν, η Μαριάννα Δουλιγέρη, πολύ καλός χαρακτήρας, υπάλληλος του ΟΤΕ, καθώς και η Λία Ρουκουνιώτη, με σπίτι στον Άγιο Σπυρίδωνα που παντρεύτηκε αργότερα τον Δουρούκα.
Η κυρία Γεωργία Πανοπούλου, σύζυγος του επιχειρηματία του κινηματογράφου Τριανόν. Δεκαετία του ’60. Αρχείο Τζένης Πανοπούλου
Για χρόνια βιβλιοθηκάριος στην Βιβλιοθήκη του Παλαμήδη ήταν η συμπαθέστατη, με ωραίο παράστημα και πολύ όμορφη Ασπασία Σκαρβέλη, ενώ η Πέπη Παπανδριανού, κόρη γιατρού, χαμηλών τόνων, διακριτική, είχε σπουδάσει στη Γαλλία και την είχε ερωτευθεί ένας γνωστός έμπορος. Ας προσθέσουμε ακόμα, τις δύο αδελφές Κουρούκλη, μελαχροινές, με πατέρα γιατρό. Πάρα πολύ όμορφη, με ωραία γαλάζια μάτια, μέση δαχτυλίδι κι έντονες καμπύλες, η Δανάη Σταυροπούλου, αδελφή του Κυριάκου Σταυρόπουλου που έμενε στο Μεγάλο Δρόμο, είχε πολύ ωραία αισθήματα. Πολύ όμορφη επίσης, η Γεωργία Μπάρακλη, τραπεζικός υπάλληλος, σύζυγος Κουζή που δυστυχώς πέθανε σύντομα, κι η αδελφή της Χρυσούλα που παντρεύτηκε τον έμπορο Νυσταζόπουλο. Ο Μπάρακλης είχε εργοστάσιο καπνού μαζί με τον Κουλούκη στη σημερινή Εμπορική Τράπεζα μεταξύ 1910 και 1935. Η Φλώρα Κουλούκη, όμορφη και ζωντανή, έμενε στο στενό Αριστείδου, πάροδος της Σπηλιάδου, στη γειτονιά μου κι ήταν ψηλή, μελαχροινή, παντρεύτηκε δε έναν Αργείτη κι έζησε στο Άργος.
Μια μελαχροινή ομορφιά με ωραία μάτια και φιδίσιο σώμα, γλυκιά, ήταν η Αλίκη Ασσαντουριάν, κόρη του Αγκόπ. Έπαιζε ωραίο πιάνο, ήταν αιθέρια, πάντα μόνη ή με συνοδεία τον πατέρα της, παντρεύτηκε τελικά στη Γαλλία.
Οι παλιότεροι θυμούνται 5 πανέμορφες Κρανιδιώτισσες αδελφές, τις αδελφές Μαναριώτη, που έμεναν στον Ψαρομαχαλά. Την Γεωργία σύζυγο Δεϊλάκη, την Κατίνα, που έγινε ηθοποιός στην Αμερική, την Άννα, την Ελευθερία και την Ελένη που ήταν η γοργόνα στη Γλώσσα, κολυμπώντας με ωραίο σώμα και ξανθά μαλλιά χειμώνα – καλοκαίρι. Κάποιος γείτονας που την είχε ερωτευθεί, έγινε αλκοολικός εξαιτίας της και η ίδια παντρεύτηκε έναν δικηγόρο στην Αθήνα. Η μητέρα τους Ρηνιώ, ψάρευε χταπόδια. Υπήρχαν ακόμα στον Ψαρομαχαλά, οι αδελφές Παπούλια, Δώρα και Κική. Στα Βραχατέϊκα, η Κριθαροπούλου με ωραία φωνή και οι 3 αδελφές Παπαχριστοφίλου, όμορφες και καλλίφωνες.
Μετά τον πόλεμο, περίπατος στην παραλία του Ναυπλίου. Ε. Μιχελάκη και φίλη της. Δεκαετία του ’40. Αρχείο οικογένειας Μιχελάκη, εμπόρου
Από τις 33 όμορφες της οδού Αντωνοπούλων που αναφέρει ο Κωστούρος , υπήρχε η Φανή Κουλούκη με την αδελφή της και οι 3 αδελφές Παπαχριστοφίλου Χρυσούλα, Αγγελική και Νίκη. Στον ίδιο δρόμο, ακόμα, οι αδελφές Μηλιώτη, Ευαγγελία και Ισμήνη, δραστήριες και προσκοπίνες. Εδώ πρέπει να αναφέρουμε, στον ίδιο δρόμο, και την Αιμιλία Παλαβιτσίνη, θετή κόρη του παντοπώλη Κίμωνα, μελαχροινή ομορφιά, σα Σπανιόλα που είχε απορρίψει δεκάδες προξενιά και τελικά παντρεύτηκε το γνωστό της από τα παιδικά χρόνια Χρήστο Κομνηνό, που έγινε επίσης παντοπώλης.
Αν πάμε στην Πρόνοια, υπήρχε με πατέρα γιατρό, μια ξανθιά ωραία τργουδίστρια, η Άλβα που ζει σήμερα στην Αθήνα και η Ελένη Νόνη, μελαχροινή ομορφιά. Προσωπικά θυμάμαι, γιατί με αφορά άμεσα, την πανέμορφη Ρουμπίνη (Τσολάκου;) καθαρομελάχροινη με μακριά μαλλιά, η οποία ήταν βασίλισσα του καρναβαλιού το 1961 κι εγώ συνοδός της, η οποία δυστυχώς πέθανε αργότερα, στη Γερμανία. Πάντα στη Πρόνοια, μια άλλη καλλονή ήταν η ξανθιά δεσποινίς Διάκου, αεράτη κι αθλητικός τύπος. Επίσης, η Νούλα Πιτουρά, κόρη του τεχνίτη Λυμπέρη Πιτουρά, με μαγαζί απέναντι από τη Βιβλιοθήκη, καστανομελάχροινη.
Η Τζένη Πανοπούλου μοντέλο σε διαφήμιση δεκαετίας του ’60. Αρχείο Τζένης Πανοπούλου
Στη γειτονιά μου, την οδό Σπηλιάδου, υπήρχαν τα 3 Πρεσβελάκια, καστανόξανθες, κόρες παλιού ιδιοκτήτη καπνεργοστασίου και καπνεμπόρου, η Καίτη με γυαλάκια που έπαιζε κιθάρα και σκόρπιζε παντού κέφι, η Κλειώ που έγινε έγκριτη καθηγήτρια Κοινωνιολογίας στο Βέλγιο και την Ολλανδία και η πανέμορφη Δανάη, και οι τρείς καλλίφωνες και συμπαθείς.
Αν πάμε στο Συνοικισμό, θα θυμηθούμε μια αδύνατη ψηλή και πολύ σικ κοπέλα, την Μαρία Κωτσαντή, αδελφή αξιωματικού, που έμεινε ανύπαντρη και έκανε εντύπωση όταν βολτάριζε στην παραλία με τα ψηλά τακούνια της. Ας αναφέρουμε ακόμα και την πανύψηλη, ωραία κόρη του Μιχαλάκη Λάμπρου, Δήμητρα, υπέρκομψη κι εντυπωσιακή, που ερωτεύθηκε έναν ψηλό πιλότο από την Θεσσαλονίκη, τον Χρ. Παπαζαφειρίου κι έζησε ευτυχισμένη μαζί του εκεί.
Κι άλλες υπάρχουν ωραίες ων ουκ έστιν αριθμός… Σύζυγοι και κόρες περαστικών υπαλλήλων, αξιωματικών, κορίτσια απ’ τον τόπο μας, ζωηρά και εντυπωσιακά νιάτα. Σήμερα, πολλές απ’ αυτές δεν υπάρχουν πλέον ή διανύουν την έβδομη ή όγδοη δεκαετία της ζωής τους. Στην μνήμη μας πάντως, εξακολουθούν να υπάρχουν ζωντανές, κομψές, χαριτωμένες, αληθινές Αναπλιώτισσες…
* * *
Δημοσιεύτηκε στο βιβλίο «Οι Πέτρες και οι Άνθρωποι», Ναύδετο, 2009
Τάκης και Τερέζα Ρούβαλη στο Σόλωνα στο Τολό, 1954
Τέτη Παπαντωνίου, θυγατέρα του Ηλία Παπαντωνίου, μετόχου του Κύκνου, δεκαετία του ‘50. Αρχείο Τέτης Παπαντωνίου
Άννα Μετάφα, 1952. Αρχείο οικογένειας Μετάφα
