Γιατί το μάθημα στα Καταστήματα Κράτησης είναι «πορτοκάλι Αργολίδας». Καλλιεργητής, ο Γιώργος Κόνδης (της Α. Κοντογιάννη)

Γράφει η Άλκηστις Κοντογιάννη,
Ομότιμη Καθηγήτρια ΤΘΣ Πανεπιστημίου Πελοποννήσου

Την ημέρα που πήγα στις Αγροτικές Φυλακές το απόγευμα στις έξι για να υποδεχτώ μαζί με τη Διευθύντρια Ευαγγελία Κατερίνη τον Ρεφλεξολόγο κο Σπύρο Δημητράκουλα που θα άρχιζε τα μαθήματά του, είχα την ευκαιρία να συζητήσω για λίγο με τους ελεύθερους- κρατούμενους, τους λογοτιμήτες.

– Ναι, ωραία, θα αρχίσουμε άλλο μάθημα, αλλά ο κος Κόνδης δεν θα έρχεται; είπε ο κρατούμενος με αγωνία.

– Τα πηγαίνετε καλά με τον κο Κόνδη; Ρώτησα.

– Κα Άλκηστις, δεν θα πρέπει να πεθάνει κάποιος και να μην έχει ακούσει αυτά που λέει ο κύριος Κόνδης, είπε ο κρατούμενος.

Συγκλονιστική απάντηση. Αν ένας δάσκαλος ακούσει να λέει κάτι τέτοιο ένας μαθητής του, έχει αξιολογηθεί με την ψηλότερη βαθμολογία που μπορεί να υπάρχει. Κατάλαβα λοιπόν ότι στο μάθημα αυτό δημιουργείται μια σχέση μεταξύ των μαθητών – κρατουμένων και του δασκάλου. Είναι σχέση αγάπης, είναι σχέση μάθησης, είναι σχέση σεβασμού, αλλά και σχέση υπέρβασης.

Ο συγκεκριμένος λοιπόν δάσκαλος, ο Γιώργος Κόνδης από τον Πειραιά και μέτοικος στην Αργολίδα από το 1988, κοινωνιολόγος και κοινωνικός ανθρωπολόγος σπούδασε και πήρε τη διδακτορική του διατριβή στη Γαλλία, στη Λουβαίν και μετάεργάστηκε στο Βέλγιο. Στην Αργολίδα εργάστηκε ως εκπαιδευτικός. Εργάστηκε για δέκα χρόνια στα ΤΕΙ Καλαμάτας. Εγώ τον γνώρισα ως διευθυντή στο Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας και τώρα μόλις επιλέχτηκε Συντονιστής Εκπαίδευσης στην Περιφέρεια Πελοποννήσου. Ένας άνθρωπος του πνεύματος και της ζωής που στηρίζει τον τοπικό πολιτισμό. Είναι Πρόεδρος της ΕΣΛΑ,της Ένωσης Συγγραφέων και Λογοτεχνών Αργολίδας, αφού και οίδιος είναι συγγραφέας έξι ιστορικών και λαογραφικώνβιβλίων. Το 2005 βραβεύεται από τη Γ.Γ. Επικοινωνίας/Ενημέρωσης για την έρευνά του «Ο κόσμος της εργασίας: Όψεις, Χρόνοι, Χώροι». Εργάζεται ακατάπαυστα. Διεξάγει κοινωνιολογικές και ανθρωπολογικές έρευνες. Γράφει για την παράδοση αλλά και για διάφορα επίκαιρα και επείγοντα θέματα του τόπου καθώς και για ενδιαφέρουσες προσωπικότητες της περιοχής. Συχνά πυκνά παρουσιάζει τα βιβλία των συντοπιτών του και άλλων που αναφέρονται στην Αργολίδα. Ανάμεσα στα πολλά, κάθε χρόνο έρχεται μετά από πρόσκληση του Πανεπιστημίουστο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδώνπροκειμένου μαζί με τον κύριο Μπάμπη Αντωνιάδη να μιλήσουν για την Αργολίδα και να οδηγήσουν τη σκέψη των νέων μεταπτυχιακών σε έρευνες που θα γίνουν για τον Αργολικό τόπο. Εδώ και δύο χρόνια είναι εθελοντής στο Αγροτικό Κατάστημα Κράτησης Τίρυνθας και στο Κατάστημα Κράτησης Ναυπλίου συμμετέχοντας στο πρόγραμμα του Μεταπτυχιακού του ΤΘΣ του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, «Αναπτύσσοντας δεξιότητες ζωής στους κρατούμενους». Φέτος ανέλαβε σταθερή διδασκαλία κάθε Τετάρτη στο Αγροτικό Κατάστημα Τίρυνθας στη νέα ομάδα που ξεκίνησε για πρώτη φορά τον Οκτώβριο. Μέλη της – μαθητές είναι οι κρατούμενοι «λογοτιμήτες», όπως αποκαλούνται οι οποίοι ζουν μέσα στη φυλακή, αλλά και εκτός αυτής σε ημιελεύθερη διαβίωσησε ξεχωριστές κατοικίεςκαι οι οποίοι έχουν εκτίσει μεγάλο χρόνο της ποινής τους με άριστη συμπεριφορά. Οι περισσότεροι είναι εγγράμματοι με υψηλό δείκτη νοημοσύνης. Αλήθεια, εκτός από το παιδαγωγικό τακτ ποιά είναι η θεματολογία του κ. Κόνδη και η διδακτική του μεθοδολογία που καθηλώνει τους κρατούμενους;

– Θα τους παρουσιάσω την πορεία του ανθρώπου μέσα στον κόσμο, την σχέση του με αυτόν και πώς σταδιακά διαμόρφωσε τον πολιτισμό του. Από τις απαρχές της ανθρώπινης κοινωνίας μέχρι σήμερα, ο άνθρωπος και η κοινωνία του γνώρισαν διάφορα στάδια οργάνωσης, διαμόρφωσαν τη σχέση τους με το περιβάλλον ανάλογα με τα μέσα που διέθεταν και τις ιστορικές συγκυρίες, ενώ ξεχώρισαν γεωγραφικά ανάλογα με τα κοινωνικά, οικονομικά και πολιτισμικά τους χαρακτηριστικά, δηλαδή τα ήθη, τα έθιμα, τους χορούς, τη μουσική, την αρχιτεκτονική, τη θρησκεία, το θέατρο και άλλα, μου είπε.

Ο Γ. Κόνδης μιλάει όχι μόνο με απλό, ήρεμο και κατανοητό τρόπο, αλλά συναρμόζειτη διδασκαλία του με γεγονότα, βιώματα και συναισθήματα για την ουσία της ανθρώπινης φύσης, τις κοινωνικές σχέσεις που αναπτύσσονται, τους κοινούς κανόνες διαβίωσης σε σχέση με τις ποιότητες που ανέπτυξε ο άνθρωπος και οι ίδιοι οι έγκλειστοι όπως η εργασία, το δίκαιο, η αλληλεγγύη, η ειρηνική διαβίωση, ο σεβασμός προς τον άλλον, η παιδεία κ.ά. Ο λόγος συνοδεύεται από εικόνες που προβάλλονται και κατά ένα μεγάλο μέρος γίνεται διαλογικός και προσωπικός. Οι κρατούμενοι δεν είναι απλά ακροατές, αλλά μετασχηματίζονται σε υποκείμενα έκφρασης. Ο Γιώργος Κόνδης τους προκαλεί να εκφράσουν τις γνώσεις τους, που είναι πολλές και εξειδικευμένες, τις απόψεις και εμπειρίες τους, που έχουν μεγάλο εύρος. Τους θέτει συνεχώς ερωτήματα ενώ τους ωθεί να θέσουν και εκείνοι τα δικά τους. Το μάθημα προχωρεί κατά Freire και οι έγκλειστοι εισπράττουν το σεβασμό και την αυτοεπιβεβαίωση, ενώ μαθαίνουν. Τέλος τους δίνεται η δυνατότητα να διαμορφώσουν τις θεματολογικές επιλογές με τις οποίες και προχωρά.Το μάθημά του είναι «πορτοκάλι Αργολίδας».

Πολύ εύστοχα ένας φίλος από το Πανεπιστήμιο της Αθήνας ο οποίος παρακολουθεί τις αναρτήσεις μου στο fb για τα μαθήματα στις φυλακές διακρίνοντας την ποιότητα των διδασκόντων, μου έγραψε και τον ευχαριστώ:

– Καλά, πρέπει κάποιος να μπει στη φυλακή για να έχει τόσο καλούς δασκάλους;

Ναι, πιστεύω πως στη φυλακή είναι ανάγκη να έχεις δασκάλους τους κάλλιστους ή όπως λένε με γραμματικό χιούμορ, τους καλυτερότερους …και ο Γιώργος Κόνδης ανήκει εκεί και μας ανήκει!!!

Άλκηστις Κοντογιάννη
Ομότιμη Καθηγήτρια ΤΘΣ Πανεπιστημίου Πελοποννήσου