Γράφει ο Δημήτρης Παπαδριανός
«Πιστεύω ότι η λογοτεχνία είναι ένα απαιτητικό και περιπετειώδες ταξίδι που εκτός από έμπνευση απαιτεί και γλωσσική επάρκεια και δύναμη ικανή για να αποδώσει περίτεχνα όσα έχει εμπνευστεί ή έχει βιώσει ο συγγραφέας ώστε να πάρει μαζί του στο μαγικό ταξίδι και τον αναγνώστη καθιστώντας τον κοινωνό και συνοδοιπόρο»
Ένα κοινό χαρακτηριστικό των Βιβλίο-παρουσιάσεων είναι η με κάθε τρόπο προβολή θετικών στοιχείων του νέου Βιβλίου είτε αυτό έχει επιστημονικό ή λογοτεχνικό περιεχόμενο. Συχνά η προβολή αυτή είναι τόσο έντονη, τόσο θετική και εγκωμιαστική που προσιδιάζει περισσότερο σε διαφήμιση.
Επιστήμονες, συγγραφείς, καλλιτέχνες, πρόσωπα υψηλού κύρους, κ.λ.π, με μεγάλη αναγνωρισιμότητα και με εύκολη συχνά πρόσβαση σε μέσα μαζικής ενημέρωσης αναλαμβάνουν το σοβαρό έργο του «παρουσιαστή», συνεπικουρούμενοι συχνά από πάσης φύσεως σωματεία.
Της όλης αυτής δραστηριότητας προηγείται εντατική εκστρατεία προβολής της εκδήλωσης με κάθε πρόσφορο μέσο δημοσιότητας, όπως αφίσες, προσκλήσεις, ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά σποτ, αφιερώματα στον ημερήσιο τύπο και σε περιοδικά. Τελικά γίνεται μεγαλύτερη φασαρία για την ίδια την εκδήλωση παρά για την ουσία, δηλαδή το ίδιο το βιβλίο.
Δεν διαφωνώ καθόλου με την προσπάθεια των συγγραφέων να παρουσιάσουν και να προβάλουν το έργο τους, αυτό για το οποίο έχω αντιρρήσεις είναι ο τρόπος που όλ’ αυτά γίνονται και κυρίως για το ότι στις παρουσιάσεις η όλη αξιολόγηση περιορίζεται μόνο στα θετικά στοιχεία του έργου και αν βέβαια υπάρχουν έχει καλώς, αν όμως δεν υπάρχουν; Τότε θα πρέπει να τα εφεύρει ο «παρουσιαστής» και με ύφος 40 καρδιναλίων να τα παρουσιάσει και να δώσει το χρίσμα, τα εύσημα και την ιδιότητα του «λογοτέχνη» σε κάποιον που κάτι έγραψε και πιστεύει ότι το σύγγραμμα του είναι λογοτέχνημα άξιο προσοχής και ενδιαφέροντος.
Αλήθεια έχει κάποιος παρακολουθήσει παρουσίαση στην οποία να αναφερθούν έστω ακροθιγώς και κάποια αρνητικά ή αμφιλεγόμενα ίσως; και να ζητηθεί από το συγγραφέα να τα δικαιολογήσει;
Είναι σύνηθες να τίθενται από το κοινό που παρακολουθεί δύσκολα ερωτήματα προς τους συγγραφείς; Είναι σύνηθες να παρακολουθήσει κάποιος παρουσίαση βιβλίου και να μην ακούσει εγκώμια, ύμνους και δοξολογίες για τον συγγραφέα και το έργο του; Τα τελευταία χρόνια την ίδια τακτική δυστυχώς παρατηρούμε και στις βιβλιοκριτικές.
Μα θα έλεγε κάποιος και τι πειράζει; Ας αφήσουμε όλα τα λουλούδια ν’ ανθίσουν, γιατί να γκρινιάζουμε; Δεν διαφωνώ, αρκεί να είναι λουλούδια αληθινά και όχι αστεία αναγνώσματα που δεν έχουν τίποτα να προσφέρουν, αντίθετα διαστρεβλώνουν και αμαυρώνουν την έννοια του πνευματικού – καλλιτεχνικού έργου και το κυριότερο ότι γίνεται ντόρος για ασήμαντα ή πολύ περισσότερο για κακογραφίες και έτσι χάνεται το μέτρο, αγνοούνται κάποια βασικές προδιαγραφές και επικρατεί η λογική της «ισοπέδωσης» και του «χύδην».
Εκεί που πραγματικά επικρατεί ασυδοσία και μέγιστη αστειότητα είναι στη λογοτεχνία. Ο κάθε «πικραμένος» και «ευσυγκίνητος» ή μωροφιλόδοξος χωρίς ίχνος αυτογνωσίας για να αυτοπροστατευτεί τουλάχιστον, καταθέτει τον καημό του που μερικές φορές όταν έχουμε να κάνουμε με ποίηση, ξεπερνά σε «ποιότητα» και κάποιους εξαίσιους στοίχους που έχουμε ακούσει σε λαϊκά άσματα γνωστών τραγουδιστών, του τύπου:
1. «Τι θα κάνεις λοιπόν
το κομμένο Ντεπόν,
κυνηγάω στο σεντόνι…..»
2. Το βράδυ θα έλθω να σε πάρω,
γι’ αυτό μη φας, θα φάμε γλάρο»
3. «την είχα άχτι, την είχα άχτι,
τώρα την έχω μόνο σε στάχτη,
μέσα στο τσίγκινο κουτί,
που φύλαγε τα μπικουτί…»
(είναι αποσπάσματα από τρία διαφορετικά τραγούδια)
«Πιστεύω ότι η λογοτεχνία είναι ένα απαιτητικό και περιπετειώδες ταξίδι που εκτός από έμπνευση απαιτεί και γλωσσική επάρκεια και δύναμη ικανή για να αποδώσει περίτεχνα όσα έχει εμπνευστεί ή έχει βιώσει ο συγγραφέας ώστε να πάρει μαζί του στο μαγικό ταξίδι και τον αναγνώστη καθιστώντας τον κοινωνό και συνοδοιπόρο»
Επειδή πρόσκαιρα κινδύνευσα κι εγώ να πέσω στην παγίδα παρουσιάσεων και μέσα από αυτή την περιπέτεια οδηγήθηκα σε επίπονο προβληματισμό, πιστεύω χωρίς να διεκδικώ «το αλάθητο», ότι θα ήταν καλύτερο, σύμφωνα με την ταπεινή μου σκέψη, αν χωρίς τυμπανοκρουσίες και διαφημιστικές «κορώνες» ο ίδιος ο συγγραφέας να έβγαινε μόνος, με θάρρος και χωρίς δεκανίκια και να παρουσίαζε το βιβλίο του, έτοιμος και πρόθυμος να απαντήσει και σε απορίες και σε κριτική και σε δύσκολα ερωτήματα του κοινού. Αυτός άλλωστε γνωρίζει, στο βαθμό που γνωρίζει, το σύγγραμμα του όσο κανένας άλλος, και το κοινό θα προσέφερε σίγουρα περισσότερα από κάποιον ενδεχομένως «στημένο» παρουσιαστή.
Σκέπτομαι σοβαρά με κάποιους φίλους και ομοϊδεάτες ως προς τη λογοτεχνία τουλάχιστον, να προκηρύξουμε διαγωνισμό για τη συγγραφή μελέτης από φοιτητές που θα αφορά στην αναζήτηση και τεκμηριωμένη παρουσίαση κακολογοτεχνημάτων και λοιπών κακογραφιών όπως: «τα χειρότερα ποιήματα» που διάβασα ή «το χειρότερο μυθιστόρημα» ή «η χειρότερη παρουσίαση Βιβλίου που παρακολούθησα» (με τη λογική ότι και οι παρουσιαστές κρίνονται). Άλλωστε έτσι μπορεί και να τονωθεί και η ζήτηση για τα συγκεκριμένα έργα, δεν είναι λίγοι άλλωστε αυτοί που αρέσκονται να διασκεδάζουν με τέτοιου είδους περισπούδαστα συγγράμματα. Το ίδιο περίπου δεν γίνεται και με τη μουσική ή με άλλα θεάματα που πολλές φορές λόγω «ασχήμιας» και γραφικότητας γίνονται viral;
Θα μπορούσε δικαιολογημένα να ρωτήσει κάποιος… « Και τι σε νοιάζει εσένα ρε φίλε; Δικαίωμα δεν είναι του καθενός να γράφει ελεύθερα και να παρουσιάζει ό,τι θέλει και ό,τι του αρέσει;” Απάντηση: Μα ναι φυσικά, ελεύθερος είναι ο καθένας να γράφει και να κρίνει ό,τι και όπως θέλει. Αυτό ακριβώς κάνω κι εγώ και χωρίς να διεκδικώ ούτε δόξα ούτε τιμή και κυρίως με πολύ επιείκεια γι’ αυτό άλλωστε και δεν παρέθεσα συγκεκριμένα τοπικά δείγματα και παραδείγματα…
Διευκρίνηση: με τις παραπάνω σκέψεις σε καμιά περίπτωση δεν στοχοποιώ όσους ασκούν έργο παρουσίασης Βιβλίων, αντίθετα συμμερίζομαι τον κόπο τους και την φιλότιμη συχνά προσπάθεια τους να βρουν και να αναδείξουν θετικά στοιχεία στα συγγράμματα που παρουσιάζουν. Ο στόχος μου είναι διττός: 1) οι κατά φαντασία «λογοτέχνες» να μη βρίσκουν εύκολα τρόπους προβολής και να αποθαρρύνονται από το να προβάλλονται τουλάχιστον 2) οι πρόθυμοι παρουσιαστές, που ποτέ δεν θα λείψουν, να έχουν κάποια αυτοσυγκράτηση…
