«Η ελευθερία είναι μια αλήθεια που κερδίζεται με σκληρό αγώνα, δεν είναι αγαθό διαπραγματεύσιμο».
Η αναγόρευση ενός Επίτιμου Διδάκτορα αποτελεί μια κορυφαία στιγμή για την επιστημονική κοινότητα. Όταν δε η τιμώμενη προσωπικότητα καταγράφει μια πορεία ζωής με χαρακτήρα κοινωνικού παραδείγματος, τότε η αναγόρευσή του αποτελεί σημαντικό γεγονός για το σύνολο της κοινωνίας. Ο DavidRogerPammenter, ο εργάτης, σκηνοθέτης, συγγραφέας, και θεατροπαιδαγωγός, ακολούθησε μια ζηλευτή πορεία στην αναζήτηση της προσωπικής ελευθερίας και της πνευματικής και επιστημονικής του εξέλιξης που τα συνέδεσε πάντα με την δράση για την εξυπηρέτηση κοινωνικών σκοπών.Γεννημένος στο Bristol το 1947 εργάστηκε σκληρά για να βοηθήσει την οικογένειά του και ακόμη πιο σκληρά για να ξεπεράσει τα φράγματα που έθετε η εργατική του προέλευση στην είσοδό του στο πανεπιστήμιο. Όμως η υπομονή και επιμονή του και η στήριξη εμπνευσμένων καθηγητών, έφεραν τον DavidPammenter, στην πανεπιστημιακή κοινότητα και στον κόσμο του θεάτρου που ο ίδιος θα θεωρήσει και θα αναπτύξει ως «τόπο και χώρο δημόσιου διαλόγου και αναστοχασμού». Ο βαθύτατα κοινωνικός του προσανατολισμός στα ζητήματα κοινωνικής δικαιοσύνης, βοήθησαν στο να δημιουργήσει ένα πλαίσιο αναφοράς όπου το θέατρο αποτελούσε πλέον το «ξέφωτο» για όσους είχαν στερηθεί την έκφραση, το Λόγο, και μπορούσαν τώρα να βγουν από τον κόσμο της σιωπής στον οποίο είχαν καταδικαστεί. Βασικός μηχανισμός γι’ αυτό ήταν η εκπαίδευση! Από το 1968 ο DavidPammenter θα δώσει με τις ιδέες και το έργο του δυναμική ώθηση στο «Θέατρο στην Εκπαίδευση», θεωρώντας και αποδεικνύοντας στην πράξη την δυνατότητα του θεάτρου στη δημιουργία συνείδησης ικανής να μεταμορφώσει την ατομική και συλλογική πραγματικότητα.
Αυτή του η πίστη θα δοκιμαστεί στις ιστορικές κινητοποιήσεις των βρετανών ανθρακωρύχων, επί Μάργαρετ Θάτσερ το 1973, όταν θα οργανώσει ένα θεατροπαιδαγωγικό πρόγραμμα με τίτλο «Η τιμή του κάρβουνου» για τα παιδιά των ανθρακωρύχων. Ήταν ήδη γνωστός για τους παιδαγωγικούς προσανατολισμούς του και τη δημιουργία του Θεάτρου στην Εκπαίδευση και, από το 1972, καλλιτεχνικός διευθυντής του BelgradeTheatreCoventry.Η παγκόσμια αναγνώριση των προσανατολισμών αυτών και του έργου του, δεν τον άφησε να εφησυχάσει. Αντίθετα ακολούθησε δρόμους δύσκολους με τεράστιο προσωπικό κόστος και λίγο έλειψε να χάσει τη ζωή του στην Ζάμπια (πρώην Ροδεσία) από επίθεση ατόμων του υπόκοσμου. Στην ομιλία της για την παρουσία και το έργο του D. Pammanter, η Ομότιμη Καθηγήτρια κ. Άλκηστις Κοντογιάννη έδωσε, με το πάθος που την διακρίνει, μια αναλυτική καταγραφή του «Χάρτη Ζωής» του τιμώμενου θεατροπαιδαγωγού. Πρόκειται, όπως σημείωσε με έμφαση η ομιλήτρια, για ένα μεθοδολογικό εργαλείο «μέσα από το οποίο ωθεί κάθε συμμετέχοντα στα εργαστήριά του να κατανοήσει ότι είναι ο ίδιος καλλιτέχνης και αφηγητής».
Η ομιλία του D.Pammenter αποτέλεσε ένα εμπνευσμένο δημόσιο μάθημα για τη σημασία της παιδείας στη διαδικασία κατάκτησης της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας για τον άνθρωπο και τη συμμετοχή της θεατρικής παιδαγωγίας στη διαδικασία αυτή. «Το κλειδί τόσο για την κατανόηση όσο και για τη νοηματοδότηση της πραγματικότητάς μας βρίσκεται στην κριτική σκέψη, στην ανάλυση της εμπειρίας μας και στη δράση που αναλαμβάνουμε», σημειώνοντας με έμφαση «με τις ιδέες μας παίζουμε, τις κάνουμε πρόβα, προτού τις δοκιμάσουμε στην πραγματική ζωή. Το θέατρο μας δίνει αυτή τη δυνατότητα. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο οι πολύ σημαντικές διαδικασίες της δημιουργικής και της φαντασιακής μας αντίληψης θα καθορίσουν την ανάπτυξη και την επιβίωσή μας ή το αντίθετο».
Η κοινωνική εμπειρία που έχει αποκομίσει όλα αυτά τα χρόνια δράσης σε διάφορα μέρη του κόσμου, διαμορφώνουν στην επιστημονική του συγκρότηση σημασίες που ορίζουντο περιεχόμενο και την στόχευση της μαθησιακής διαδικασίας ως εξέχουσας για την αναζήτηση κοινωνικής δικαιοσύνης στη βάση της ατομικής και συλλογικής ευθύνης των πολιτών. Σημειώνει χαρακτηριστικά ο D.Pammanter : «Η μάθηση και η προσαρμογή είναι οι κινητήριες δυνάμεις της αλλαγής. Είμαστε υπεύθυνοι για την ανάπτυξή μας και καθώς ονοματοδοτούμε και δημιουργούμε τον κόσμο ως πολίτες, γινόμαστε υποκείμενα της δικής μας εξέλιξης και όχι αντικείμενα κάποιου άλλου. Αυτή είναι η ανθρώπινη επιταγή της εποχής στην οποία ζούμε».
Ο ομιλητής δεν άφησε κανένα περιθώριο παρερμηνείας ως προς το βαθμό δυσκολίας της προσπάθειας που απαιτείται για να κατακτηθεί, μέσω της μάθησης, η δυνατότητα κατανόησης του κόσμου που ζούμε, των στάσεων και νοοτροπιών που διαμορφώνουμε και των σχέσεων κυριαρχίας που οργανώνουμε και αποδεχόμαστε. Η διάβρωση και απονέκρωση της κριτικής σκέψης αποτελεί κύριο μέλημα της σύγχρονης καταναλωτικής κυριαρχίας. «Το θέατρο και η διαδικασία της θεατρικής δημιουργίας κάνουν το ακριβώς αντίθετο. Απαιτούν εξαντλητική έρευνα και ανάλυση, και έτσι μας θέτουν ερωτήματα, σαν εκείνα του παιδιού που διψά να μάθει», τονίζει ο DavidPammenter, για να καταλήξει στο κομβικό σημείο της αυτογνωσίας : «Πρέπει να δούμε πρώτα τους εαυτούς μας, να αναγνωρίσουμε την κοινή πραγματικότητά μας και να καταλάβουμε ότι, για να μεταμορφώσουμε αυτήν την πραγματικότητα μαζί με τους άλλους, πρέπει να αρχίσουμε από τη μεταμόρφωση τη δική μας…. Ας αφήσουμε τη φαντασία μας και την δημιουργική μας αντίσταση να ανθίσει και την παιδαγωγική της ελπίδας να κυριαρχήσει. Αν δεν τα καταφέρουμε, θα θέσουμε το μέλλον μας σε κίνδυνο».
Για την προσωπικότητα και το έργο του DavidPammenterμίλησαν οι καθηγητές Χρ. Καρδαράς, Αστ. Τσιάρας, Βασ. Μπαρμπούση και Αλκ. Κοντογιάννη ενώ, με την καθοδήγηση της καθηγήτριας Χρ. Ζώνιουμεταπτυχιακοί φοιτητές παρουσίασαν θεατρικά δρώμενα. Το τέλος της αναγόρευσης ξεχείλισε από τη χαρά του νεανικού τραγουδιού με το οποίο τίμησαν τον Επίτιμο Διδάκτορα του Τμήματος θεατρικών Σπουδών φοιτητές και κοινό.
(Γ. Κόνδης)
Φωτογραφίες από τα μαθήματα του μεταπτυχιακού τμήματος
