Άργος-Abbeville: η πολιτισμική διάσταση των αδελφοποιήσεων (γράφει ο Γιώργος Κόνδης)

Φωτογραφία: Σιδηροδρομικός σταθμός Αμπεβίλ

Στις 3 Μαΐου 2018, μετά από ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, θα εορτασθεί στο Άργος η αδελφοποίηση με τη γαλλική πόλη Abbeville (3-5-1993), που συμπληρώνει φέτος 25 χρόνια ζωής. Οι πολιτικές αδελφοποιήσεων μεταξύ των ευρωπαϊκών πόλεων συνέβαλαν και συμβάλλουν ακόμη σε μια σημαντικά ωφέλιμη πολυεπίπεδη ανταλλαγή που επιτρέπει την κοινή επεξεργασία και υλοποίηση αναπτυξιακών πολιτικών. Ο πολιτισμός αποτελεί την αιχμή του δόρατος αυτών των πολιτικών καθώς επιδρούν, άμεσα ή έμμεσα, σε μια σειρά από τομείς δραστηριοτήτων η ανάπτυξη των οποίων επιδρά, με τη σειρά της, άμεσα στη συνολική ανάπτυξη των πόλεων και των περιφερειών. Για παράδειγμα, η ανάδειξη της πολιτισμικής ταυτότητας ενός τόπου συνδέεται άμεσα με την ανάπτυξη διαφόρων τύπων τουρισμού (συνεδριακού, περιπατητικού, κλπ). Με τη σειρά της, η τουριστική ανάπτυξη επιδρά μεσοπρόθεσμα (κυρίως μακροπρόθεσμα) στην ανάπτυξη τομέων της τοπικής οικονομίας, κ.ο.κ. Η αλληλοσύνδεση και οι αλληλεπιδράσεις για να μεταφερθούν από το θεωρητικό επίπεδο στο απολύτως πρακτικό και εφαρμοσμένο χρειάζονται οργανωμένες παρεμβάσεις ως αποτέλεσμα ώριμων προσανατολισμών αστικής ανάπτυξης.Σ’αυτό ακριβώς το σημείο, οι τάσεις αδελφοποιήσεων μεταξύ ευρωπαϊκών πόλεων μπορούν να προσφέρουν πολλά εφόσον, βέβαια, δεν παραμείνουν ευκαιριακές εκδρομικές αποδράσεις για (απ)ασχολούμενους με τα… κοινά!

Η Abbevilleείναι μια μεσαία όμορφη πόλη του γαλλικού βορρά που προσφέρει πλήθος παραδειγμάτων ήπιας αστικής ανάπτυξης, με σεβασμό στην πολιτισμική ταυτότητα της πόλης και της περιοχής. Επέλεξα πρώτα να παρουσιάσω τη νέα λαϊκή αγορά της πόλης, γιατί αποτελεί χαρακτηριστικό αναπτυξιακό έργο με προεκτάσεις οικονομικές, κοινωνικές και πολιτιστικές. Ο χώρος στον οποίο στεγάζεται η νέα λαϊκή αγορά της πόλης βρίσκεται σχεδόν στο κέντρο της πόλης. Το σημείο αυτό της πόλης χτυπήθηκε βάναυσα από τους γερμανικούς βομβαρδισμούς. Δεκάδες πολίτες έχασαν τη ζωή τους, γεγονός που έμελλε να απασχολήσει τους νεότερους κατά τη διαδικασία εκσκαφής για την ανέγερση της νέας λαϊκής αγοράς, όταν βρέθηκαν εκεί ανθρώπινα οστά και θραύσματα οβίδων. Η νέα λαϊκή αγορά αφιερώθηκε στα άγνωστα θύματα των βομβαρδισμών(20-5-1940) και απέκτησε μια ιστορική διάσταση για τους δημότες.

Oοδικός άξονας που ξεκινά από τον πανέμορφο σιδηροδρομικό σταθμό του 1912 και καταλήγει στους «Κήπους του Άργους», όπως ονομάσθηκε ο μεγαλύτερος χώρος πράσινου της πόλης τιμώντας την αδελφοποίησή της με το Άργος, περνά από τον καθεδρικό ναό της πόλης αφιερωμένο στον St. Vulfran, που θεωρείται ένα από τα εξαιρετικότερα έργα της γοτθικής τέχνης. Ο ναός μαζί με το μεσαιωνικό πύργο της πόλης (Πινακοθήκη) και τη Δημοτική Βιβλιοθήκη αποτελούν τους πόλους πολιτιστικής έκφρασης και δημιουργίας, με δεκάδες εικαστικές εκθέσεις, μουσικές εκδηλώσεις και δράσεις πολιτισμού, μεταξύ των οποίων και οι αφιερωμένες στον ελληνικό πολιτισμό, την Ελλάδα και το Άργος.

Το πώς μια πόλη αναδεικνύει την πολιτιστικής της κληρονομιά, ενισχύεται και από το παράδειγμα του Πάρκου Emonville που αποτελούσε μέρος του παλιού μοναστηριού των Βενεδικτίνων και το οποίο, μετά την Επανάσταση, χαρακτηρίστηκε δημόσιος χώρος. Τον 19ο αι. αγοράστηκε από τον βοτανολόγο ArthurFouquesd’Émonville (1810-1880), ο οποίος προίκισε το χώρο με σπάνια φυτά και δέντρα που υπάρχουν μέχρι σήμερα. Από το 1998 ανήκει πλέον στην πόλη και σήμερα το πανέμορφο κτίριο φιλοξενεί τα ιστορικά αρχεία της πόλης και σπάνιες εκδόσεις.

Πρόσφατα η πόλη απέκτησε και το υπόλοιπο μοναστηριακό σύνολο των Καρμελιτών, το οποίο, η δημοτική αρχή μετατρέπει σταδιακά σε πολιτιστικό κέντρο. Στο χώρο αυτό, το 2016 πραγματοποιήθηκαν σημαντικές εκδηλώσεις στα πλαίσια της Ελληνικής Εβδομάδας, κατά τη διάρκεια της οποίας παρουσιάστηκαν ιστορικά θέματα, μουσικές εκδηλώσεις, εικαστικές εκθέσεις, κλπ. Hτραπεζαρία του μοναστηριού έγινε αίθουσα διαλέξεων, οι πανέμορφοι κήποι καθαρίστηκαν και ανανεώθηκαν ώστε να προσφέρουν εξαιρετικούς χώρους πράσινου και ηρεμίας, ενώ η εκκλησία του μοναστηριού φιλοξενεί μουσικές εκδηλώσεις. Στην αίθουσα αυτή ακούστηκαν και τα «Παιδιά του Πειραιά» σε μια όμορφη και συγκινητική εκδήλωση αφιερωμένη στην Ελλάδα. Στον εξωτερικό χώρο, ένας συμπολίτης μας, ο Κ.Ζούζουλας παρουσίαζε ελληνικά προϊόντα μεταξύ των οποίων και τον χρυσό της αργολικής γης, το πορτοκάλι.

Τέλος, η ιδιαιτερότητα του αστικού χώρου διαφυλάσσεται και αναδεικνύεται μέσω της αντίστοιχης ανάδειξης αρχιτεκτονημάτων ιδιαίτερης πολιτισμικής αξίας. Για παράδειγμα, η οικία του 16ου αιώνα ή ακόμη οι σκαλισμένες μορφές στα δοκάρια άλλης παλαιάς οικίας. Οι οικίες αυτές εξακολουθούν να κατοικούνται και οι ιδιοκτήτες λαμβάνουν όλα τα μέτρα ώστε οι οικίες τους να διαφυλάττουν την ιδιαίτερη ιστορική-αρχιτεκτονική τους αξία, ως συμβολή στη γενικότερη πολιτισμική ταυτότητα της πόλης.

Η παρουσίαση της Abbeville, δεν έχει σκοπό να αναδείξει έναν «παράδεισο». Προβλήματα υπάρχουν αρκετά και σοβαρά, όπως και σε κάθε άλλη ευρωπαϊκή πόλη. Όμως, οι ασκούμενες πολιτικές αστικής ανάπτυξης αποτελούν, σε γενικές γραμμές, οργανωμένα σύνολα ποιοτικών παρεμβάσεων που απορρέουν από κεντρικές ιδέες κοινά αποδεκτές για το τι θέλουμε να κάνουμε την πόλη, που πρέπει να την οδηγήσουμε, ποια ποιοτικά της χαρακτηριστικά να αναδείξουμε. Οι τρόποι με τους οποίους υλοποιούμε τις ιδέες αυτές καθορίζουν και τα αποτελέσματα, τόσο τα βραχυπρόθεσμα όσο και τα μακροπρόθεσμα, των πολιτικών αστικής ανάπτυξης. Οι αδελφοποιήσεις έχουν ακόμη πολλά να μας διδάξουν στα θέματα αυτά.