Βυθισμένα περίπλοκα κτίρια και όστρακα πορφύρας στον όρμο της Κοιλάδας

Το πρόγραμμα «Όρμος της Κοιλάδας» είναι ένα ερευνητικό πρόγραμμα υπό τη διεύθυνση της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων με τη συνεργασία του Πανεπιστημίου της Γενεύης, υπό την αιγίδα της Ελβετικής Αρχαιολογικής Σχολής στην Ελλάδα. Στοχεύει στη μελέτη βυθισμένων προϊστορικών θέσεων σε ένα μικρό κόλπο της νότιας Αργολίδας, κοντά στον γνωστό αρχαιολογικό χώρο του σπηλαίου Φράγχθι.

Το 2015, ένας αρκετά μεγάλος (τουλάχιστον 1,2 εκτάρια) οικισμός της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού ανακαλύφθηκε στη θαλάσσια περιοχή της παραλίας Λαμπαγιαννά, στα βόρεια του κόλπου. Στο βυθό είναι ορατά κάποια αρχιτεκτονικά κατάλοιπα, σε βάθος 1 – 3 μέτρων, ενώ περισσότερα θα μπορούσαν να βρίσκονται θαμμένα κάτω από τα θαλάσσια ιζήματα. Από το 2016, η έρευνα έχει επικεντρωθεί στη διερεύνηση της έκτασης και της χρονολόγησης του οικισμού.

Η έρευνα του 2017 ξεκίνησε με υποθαλάσσια τοπογραφία και γεωφυσικές μετρήσεις. Σε συνέχεια των προηγούμενων εργασιών στην παραλία Λαμπαγιαννά, τα ορατά στο βυθό αρχιτεκτονικά κατάλοιπα χαρτογραφήθηκαν περαιτέρω και η τομογραφία ηλεκτρικής ειδικής αντίστασης συνεχίστηκε προς τα βόρεια της παραλίας, σε αβαθή νερά. Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα υποδεικνύουν την ύπαρξη πιο περίπλοκων κτιρίων, καθώς επίσης και πολλών θαμμένων αρχιτεκτονικών καταλοίπων.

Ακολούθησαν υποβρύχιες ανασκαφές σε μια μεγαλύτερη επιφάνεια από το 2016 και με βελτιωμένες μεθόδους, Κάτω από το στρώμα της Πρώιμης Ελλαδικής ΙΙ (μέσα της τρίτης χιλιετίας π.Χ., στην οποία αντιστοιχούν τα ορατά αρχιτεκτονικά κατάλοιπα στο βυθό) ανακαλύφθηκε ένα τείχος της Πρωτοελλαδικής Ι (πρώιμη Τρίτη χιλιετία). Ένα άλλο παλαιότερο στρώμα ερευνήθηκε το οποίο θα μπορούσε να χρονολογηθεί ακόμη και στη μεταβατική περίοδο μεταξύ της Νεολιθικής και της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού. Τα ευρήματα περιλαμβάνουν μεγάλες ποσότητες οστράκων πορφύρας. Είναι ωστόσο αδύνατον ακόμα να προσδιοριστεί σε τι χρησίμευαν.

Η έρευνα του 2017, που διήρκησε από τις 3 Ιουλίου έως τις 11 Αυγούστου, πραγματοποιήθηκε υπό την ευθύνη της Δρ. Αγγελικής Σίμωσι, Διευθύντριας της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων, και του Καθηγητή Karl Reber, Διευθυντή της Ελβετικής Αρχαιολογικής Σχολής στην Ελλάδα.