«Το χρέος να είσαι άνθρωπος με μνήμη»

Ήταν από πολλές απόψεις ενδιαφέρουσα η παρουσίαση του «Χρέους» στον πολυχώρο Τέχνης «Φουγάρο» το πρωί της Κυριακής 12-2-2017. Πρώτα γιατί «Το Χρέος» είναι ο τίτλος του νέου ήδη βραβευμένου ντοκιμαντέρ της κινηματογραφικής ομάδας του 1ου ΕΠΑΛ/1ου ΕΚ Άργους.

Χρέος δικό μας είναι να υπενθυμίσουμε πως πρόκειται για την πολύπαθη Τεχνική Εκπαίδευση στην οποία η Ελληνική Πολιτεία φροντίζει με ειλικρινή αφοσίωση και ζηλευτή προσήλωση να στέλνει «τα παιδιά που δεν παίρνουν τα γράμματα». Η έκδηλη συγκίνηση του μαθητή που ευχαριστούσε τους καθηγητές του για τους δρόμους που του άνοιξαν (μεταξύ αυτών στην αίθουσα ο Ν. Τσιπιανίτης, ο Ν. Πιστεύος, η Β. Σωτηροπούλου, κ.ά), μας θύμισε πόσο αδιόρθωτα σπάταλο για τις κοινωνικές δυνάμεις του τόπου είναι αυτό το κράτος. Δεύτερο, γιατί είχαμε την τύχη να δούμε το αποτέλεσμα της εκπλήρωσης ενός άλλου χρέους από τον κινηματογραφιστή Νίκο Καβουκίδη που παρουσίασε για πρώτη φορά το ντοκιμαντέρ του «Μνήμες φυλακών Ακροναυπλίας». Τρίτο, γιατί νιώσαμε πόσο μεγάλη σημασία έχει ένα εκπαιδευτικό σύστημα, ένα σχολείο, που επιτρέπει, κινητοποιεί και καλλιεργεί, μέσα από τη γνώση, την ελεύθερη έκφραση και την συνείδηση του πολίτη.

Η ψυχή μιας σειράς δράσεων και η ανάδειξη άλλων στα Γράμματα και τις Τέχνες, η Άλκηστις Κοντογιάννη, Πρόεδρος του μεταπτυχιακού τμήματος των Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου υποδέχτηκε στο «Φουγάρο» τις παρουσιάσεις αυτές στα πλαίσια του «1ου Εφηβικού Δημιουργικού Τρίστρατου Αργολίδας 2017» που ξεκινά με τις πρωτοβουλίες του Γραφείου Σχολικών Δραστηριοτήτων της Δ/θμιας Εκπ/σης (υπεύθυνος Ιωάννης Γιατράκος) και τη συνεργασία του Πανεπιστημίου, των Δήμων, της Αντιπεριφέρειας και του «Φουγάρου». Ταυτόχρονα ο Γ. Λεοντάρης, καθηγητής στο Παν. Πελοποννήσου και Πρόεδρος του Κ.Ε.Κινηματογράφου, παρουσίασε τις δράσεις και τα μελλοντικά σχέδια του Κ.Ε.Κ πριν δώσει το λόγο σε δυο φιλοξενούμενους που έχουν σημαδέψει την πορεία του ελληνικού κινηματογράφου: το Νίκο Θεοδοσίου και το Νίκο Καβουκίδη. Δυο άνθρωποι του κινηματογράφου καθώς έχουν αφιερώσει το έργο τους σ’αυτόν και σήμερα, με τον δικό τους τρόπο, συντελούν στην ανάπτυξή του με νέους που έχουν το… μικρόβιο της κάμερας. Και οι δυο έχουν στηρίξει τις προσπάθειες του 1ου ΕΠΑΛ/ΕΚ Άργους δίνοντας πολύτιμες συμβουλές και καθοδηγώντας τους νέους στα κινηματογραφικά μυστήρια συνέβαλαν στις εθνικές και διεθνείς διακρίσεις των ντοκιμαντέρ των μαθητών.

Μεταξύ αυτών και το πρόσφατα βραβευμένο «Χρέος» που αναφέρεται στο προσφυγικό ζήτημα παντρεύοντας με εξαιρετικό τρόπο το ιστορικό χθες με το δραματικό σήμερα. Το «Χρέος» αναδεικνύει τη δύναμη μιας κοινωνίας που έζησε το δράμα της προσφυγιάς πολλές φορές στην ιστορία της, της ελληνικής και ιδιαίτερα εκείνης των ακριτικών νησιών, να ξαναζήσει το ίδιο δράμα από τη σκοπιά του Άλλου. Δεν είναι η ίδια που υφίσταται το διωγμό, είναι όμως η ίδια που επαναφέρει τις εικόνες τις προσφυγιάς στη μνήμη της και…. αντιδρά. Συμπονά, βοηθά, στηρίζει τους πάσχοντες και αγκαλιάζει τους κατατρεγμένους. Οι εικόνες, οι γνωστές σε όλους μας εικόνες είναι συγκλονιστικές και μέσα στο πλήθος προβάλει η μορφή ενός ελληνοαμερικάνου που αφήνει την καλή ζωή της Ν.Υόρκης για να έρθει να βοηθήσει στη Μυτιλήνη. Από γονείς μικρασιάτες ο Τζων δεν ξεχνά! Αντίθετα, η ζωή του δεν υπάρχει χωρίς την ιστορική της μνήμη. Όπως και οι γιαγιάδες της Λέσβου με μωρέλια στην αγκαλιά τους να τα φροντίζουν. Δεν χρειάζονται Νόμπελ Ειρήνης. Το Νόμπελ τους είναι η εικόνα που έκανε το γύρο του κόσμου και ο χώρος που διέθεσαν ως χρέος οι μαθητές στο ντοκιμαντέρ τους.

Η αξεπέραστη δύναμη της εικόνας, όπως σημείωνε με έμφαση ο Νίκος Καβουκίδης για να την συνδυάσει με τη δύναμη της Μνήμης! Είχαμε την τύχη να παρακολουθήσουμε σε Πανελλήνια Πρώτη το ντοκιμαντέρ του για τις φυλακές της Ακροναυπλίας και να καταλάβουμε πράγματι πόσο αξία και δύναμη έχει αυτή η εικόνα. Το ενσωματωμένο αρχειακό φωτογραφικό υλικό δεν είναι άγνωστο σε όσους έχουν ασχοληθεί με το θέμα. Όμως, το ντοκιμαντέρ του Ν. Καβουκίδη είχε τη δραματικότητα της διάσωσης του ιστορικού χώρου και την αγαλίαση της γνωριμίας με τα πρόσωπα που τον έζησαν. Ένα εξαιρετικό υλικό και μια υπενθύμιση των δραματικών γεγονότων μέχρι την τρομερή παράδοση των φυλακισμένων στους Γερμανούς κατακτητές γιατί ήταν… κομμουνιστές! Μακάρι να μην ζήσουμε εμείς και οι νέες γενιές τον όλεθρο της πολεμικής και πολιτικής βαρβαρότητας, ούτε εκείνον του διχασμού. Χρειάζεται όμως γι’αυτό συνείδηση του Χρέους να είσαι άνθρωπος με Μνήμη.

Η Αργολίδα πρέπει να αισθάνεται τυχερή για τις κινηματογραφικές παραγωγές των μαθητών της, αλλά και τις προσεκτικές επαγγελματικές παρουσιάσεις που αναδεικνύουν τον ιστορικό της πλούτο ακόμη κι αν οι αναφορές αυτές αφορούν σε δύσκολες περιόδους. Έχω προσωπικό χρέος να θυμίσω πως για την ανάδειξη αυτής της ιστορίας έχει επίσης εργαστεί και παρουσιάσει μοναδικά ντοκιμαντέρ ο Γιώργος Ζέρβας. Εξάλλου, ο Λούης, στον οποίο αφιέρωσε ένα από τα ντοκιμαντέρ του, ήταν παρών στην εκδήλωση. Να ευχηθούμε να συνεχιστεί αυτή η πρωτιά που μας βοηθά όλους να μοιραζόμαστε την αισιοδοξία της δημιουργικότητας σε μια εποχή εκφυλιστικής στασιμότητας.

Γ. Κόνδης