Το μέγα κατόρθωμα του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι βεβαίως η έξοδος από την κρίση. Ως προς αυτό, μας έχωσε πιο βαθειά και τα πάντα δείχνουν αδιέξοδο.
Το κατόρθωμα του ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι αποκαθήλωσε έναν πολιτικό και έναν ιδεολογικό μύθο.
Ο πολιτικός μύθος είναι, η αντιμνημονιακή φανφάρα με την οποία εξαπάτησε τον ελληνικό λαό, συνεπικουρούμενος από κόμματα και κομματάκια της παραδοσιακής αριστεράς και μαζί από την ακροδεξιά. Συγκυβερνώντας εν τέλει με την πλέον λαϊκίστικη δεξιά – ακροδεξιά, του Καμένου, και αυξάνοντας τα μνημόνια σε ένα ρεσιτάλ κωλοτούμπας, τελείωσαν οι σαχλαμάρες με τα νταούλια που θα παίζαμε και θα χόρευαν οι αγορές και προσγειωθήκαμε στην πραγματικότητα. Στον ευρωπαϊκό προσανατολισμό και την βοήθεια από τους εταίρους στην ΕΕ.
Ο ιδεολογικός μύθος είναι εκείνος της αριστεράς με κομουνιστική προέλευση, και σ αυτό είναι που θέλουμε να σταθούμε.
Ήρθαμε από ένα εμφύλιο όπου οι νικητές έγραψαν την επίσημη ιστορία και οι ηττημένοι την ανεπίσημη, σε μυθικές διαστάσεις. Είναι πολλοί οι παράγοντες που μετέτρεψαν τους ηττημένους σε ήρωες και τους νικητές σε υπόλογους, αλλά σ’ αυτό που θα μείνουμε για να μην φύγουμε από το θέμα μας, είναι η ιδιαίτερη αίγλη της αριστεράς και η αντοχή της ιδεολογίας της. Επειδή όλο αυτό κράτησε ως τις αποφράδες μέρες μας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, κυβερνώντας, κατάφερε να αποδείξει ότι η αριστερά απώλεσε το λόγο ύπαρξής της με κάθε μορφή που προσδιορίστηκε από τη μαρξιστική-λενινιστική ιδεολογία. Σε μια τρελή κούρσα ακραίων αντιφάσεων, ανήκουστων εξαπατήσεων, και ευτράπελων λαθών, φανέρωσε τη γύμνια μιάς αποστεωμένης πλέον θεωρίας.
Λίγο χειρότερα όμως, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν κατόρθωσε μόνο την απομυθοποίηση της αριστεράς, αλλά και τη συκοφάντησή της. Και περίπου οι δύο αυτές πλευρές ελευθέρωσαν και παγίδεψαν αντιστοίχως τον μέσο πολίτη, με την βοήθεια πάντα μιάς νευρικής εθνικής διανόησης.
Η ορθόδοξη κομμουνιστική, μαρξιστική-λενινιστική αριστερά, είναι αλήθεια ότι δεν χρειαζόταν το ρεσιτάλ τυχοδιωχτισμού του ΣΥΡΙΖΑ για να απομυθοποιηθεί. Έχει χάσει ούτως ή άλλως, παντελώς και παγκοσμίως την όποια καλή μαρτυρία μετά την πλήρη αποτυχία ενός μοντέλου που ταλαιπώρησε για έναν αιώνα τον πλανήτη και αποδείχτηκε δικτατορικός κρατικός καπιταλισμός και καθόλου σοσιαλισμός. Ότι έχει να επιδείξει πλέον, είναι η Κούβα και η Κορέα, χώρες που κάνουν την αστική δημοκρατία να φαντάζει παράδεισος. Σχεδόν εξαφανίστηκε και παραμένουν μόνο ορισμένοι θύλακες, βοώντες εν τη ερήμω τους.
Η νεοκουμουνιστική αριστερά όμως, η αιρετική, η ανανεωτική, πήρε δύο διαφορετικούς δρόμους.
Οι μεν αντέστρεψαν τις κατηγορίες του ρεβιζιονιστή (αναθεωρητή) και ρεφορμιστή (μεταρρυθμιστή) που ιστορικά είχαν εξαπολύσει εναντίον τους τα ορθόδοξα ΚΚ. Πρόβαλαν το αδιέξοδο του ολοκληρωτισμού και του κομματικού καπιταλισμού που έφεραν στην πράξη οι κομμουνιστικές ιδέες και προχώρησαν στην συνολική αναθεώρηση του αποστεωμένου ιδεολογήματος. Τάχθηκαν υπέρ των μεταρρυθμίσεων αποδεχόμενοι την λογική της βελτίωσης της ανθρώπινης μοίρας μέσα στο καπιταλιστικό σύστημα, ως μόνη δυνατή επιλογή.
Οι δε, παρακολούθησαν τα επί μέρους λενινιστικά ιδεολογήματα εγκαταλείποντας και καταδικάζοντας την στρατηγική του υπαρκτού σοσιαλισμού. Επέμειναν στην ισοπεδωτική καταγγελία του καπιταλισμού, στην καταδίκη και στο γκρέμισμα, χωρίς να έχουν σχέδιο και ιδέα για το τι μπορούν να χτίσουν στα ερείπια που προανήγγειλαν. Η εξόφθαλμη αντίφαση τούς οδήγησε κατά κανόνα στη συρρίκνωση και στην απομόνωση έως και στην εξαφάνιση.
Υπήρξαν ωστόσο ελάχιστες χώρες στις οποίες πέτυχαν να κυβερνήσουν οι τέτοιοι αριστεροί και υπήρξαν μέγιστα τα στραπάτσα που υπέστησαν οι λαοί τους. Οι αυτοσχεδιασμοί και τα πειράματα που υπάκουαν σε ιδεοληψίες δεν ήταν δυνατόν να υποκαταστήσουν την ανύπαρκτη στρατηγική. Αποδείχθηκαν στην πράξη χείριστοι λαϊκιστές και διέπρεψαν ως τυχοδιώχτες.
Τα δύο συστατικά της ιδεολογικής αυτής συμφόρησης είναι τα εξής:
- Η προσκόλληση σε έναν άγονο και αντιπαραγωγικό κρατισμό, δοκιμασμένο και αποτυχημένο στον καπιταλισμό της αστικής δημοκρατίας, έως εγκληματικό στον κρατικό καπιταλισμό, τον λεγόμενο σοσιαλισμό, της κομματικής δικτατορίας.
- Η αγνόηση και η καταπάτηση των αξιών που έχει καταχτήσει η ανθρωπότητα, μέσα από το άλλοθι της ανατροπής των αστικών αξιών, γεγονός που αποσταθεροποίησε τις δημοκρατίες που ανέλαβαν να προάγουν. Να προσθέσουμε σ αυτό και την χρήση μεγάλης δόσης «επαναστατικής» βίας που ροκάνισε έμπρακτα τη δικαιοσύνη, χάριν του «δίκιου του λαού», δηλαδή του κόμματος.
Μέσα στις ελάχιστες δημοκρατίες που οι πολίτες τους δεν κατανόησαν τα αδιέξοδα μιας τέτοιας πολιτικής, δυστυχώς συγκαταλέγεται και η δική μας. Τα πάθαμε ήδη και τα παθαίνουμε ακόμη και τα δύο.
- Οικονομικά βουλιάζουμε καθώς υποβλέπουν τον ιδιωτικό τομέα και αβαντάρουν οτιδήποτε κρατικό ακόμη και σε συνθήκες μνημονιακών υποχρεώσεων.
- Αξιακά παραπαίουμε καθώς ο φαινομενικά αταίριαστος συνεταιρισμός του αριστερού ΣΥΡΙΖΑ με τους ακροδεξιούς ΑΝΕΛ, αδίσταχτα επιχειρεί να αγνοήσει τα συστατικά και τους θεσμούς της δημοκρατίας. Δεν διαφεύγει δε κανενός η διάσπαρτη χρήση βίας που άσκησαν οι ίδιοι πριν γίνουν κυβέρνηση και ούτε η τωρινή ανοχή της βίας που ασκείται από συγγενείς χώρους τους οποίους βλέπουν ως ομοϊδεάτες και υπολογίζουν ως ψηφοφόρους.
Χρειάστηκε να καούμε λοιπόν για να μάθουμε στη χώρα μας τι σημαίνει αυτή η αριστερά.
Φρονούμε όμως ότι σχεδόν μάθαμε κι ότι αυτή η γνώση θα αποτελέσει εφαλτήριο αναγέννησης για την Ελλάδα. Ότι έχουμε τις καλές μας πιθανότητες να ενταχθούμε ισότιμα στον κόσμο της δημιουργίας αφήνοντας πίσω τις άγονες και θυμωμένες αρνήσεις που διευκόλυναν λόγω της κρίσης την άνοδο στην εξουσία μιάς εμμονικής στο λενινισμό αριστεράς.
Σ αυτά βεβαίως και στη συνείδηση του μέσου πολίτη προστέθηκε και η απώλεια του ηθικού πλεονεκτήματος που κοσμούσε ιστορικά την αριστερά.
Κάπως έτσι φτάσαμε και στην συκοφάντηση.
Χύνονται πολλά μελάνια που με οργή μηδενίζουν τα πάντα έως και που παρουσιάζουν την αριστερά ομοϊδεάτισσα με τον εθνικοσοσιαλισμό και το φασισμό. Αυτό πια, είναι ανιστόρητο, άδικο, και κυρίως επιβλαβές για την ιστορική μνήμη που οφείλει να έχει η πολιτική ώστε να ενεργεί θετικά.
Η ιδέα, η κεντρική ιδέα της αριστεράς, δεν έπεσε σαν παράταιρος μετεωρίτης στη γη. Ανταποκρίθηκε στην προσδοκία της ανθρώπινης φύσης για ισότητα. Όχι μόνο ισονομίας όπως ανέδειξε η αστική επανάσταση αλλά και ισότητας στο δίκαιο μοίρασμα των αγαθών που παράγονται. Η μη εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο και η κοινοκτημοσύνη των μέσων παραγωγής, παρακίνησαν στην αναζήτηση και κατοχύρωση ενός ευρύτερου φάσματος ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η δε διανόηση ταυτίστηκε σε μεγάλο βαθμό με τη λαϊκή προσδοκία και ανταποκρίθηκε θετικά παγκοσμίως. Η ορατή προοπτική συγκρότησης μιάς τέτοιας κοινωνίας, πέτυχε να ενεργοποιήσει τις ανθρώπινες δυνάμεις στη σωστή κατεύθυνση με ευκρινείς στόχους.
Τα κινήματα που διεκδίκησαν την οικονομική καλυτέρευση αλλά κι εκείνα που διεκδίκησαν ευρύτερα δικαιώματα, συλλογικά, ατομικά, ή δικαιώματα επί μέρους κοινωνικών ομάδων, αναπτύχτηκαν κάτω από την ισχυρή καθοδήγηση ή επίδραση των ιδεών της κομμουνιστικής αριστεράς. Ακόμη και χωρίς την οργανωμένη της παρουσία, οι ιδέες που παρακίνησαν σε δράσεις, είχαν πηγή την δική της αφήγηση.
Σε μια πορεία ενός αιώνα μπορεί πολλά να πει κανένας για λάθη και στρεβλώσεις.
Σίγουρα μπορεί και οφείλει να καταδικάσει το τελικό αποτέλεσμα της πολιτικής πρότασης που απέτυχε παταγωδώς.
Ο όγκος όμως της δράσης της τροφοδότησε την ανθρωπότητα με καταχτήσεις αλλά και με πνευματική πρόοδο σε ότι αφορά την ανάδειξη και το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ανάλογα ανταποκρίθηκε η αριστερά και στον αντιφασιστικό αγώνα, κυρίως στην Ευρώπη.
Όχι χωρίς ελαττώματα και σ’ αυτή την προσφορά της, που φυσικά ουδείς λόγος να αποκρύβονται αλλά που δεν μπορούν και να ακυρώσουν την κύρια όψη της πραγματικότητας.
Είναι αλήθεια πχ πως στον Β παγκόσμιο πόλεμο, το σύμφωνο Ρίμπεντροπ – Μολότωφ, έβγαλε σε ουδετερότητα την Σοβιετική Ένωση. Τα ΚΚ υπακούοντας στη γραμμή του ΚΚΣΕ δήλωναν ουδετερότητα και κατήγγειλαν τον καπιταλισμό γενικώς αλλά και αμήχανα. Όταν όμως δέχτηκε την επίθεση η Σοβιετική Ένωση από την Χιτλερική Γερμανία και άλλαξε τη γραμμή της προς τα ΚΚ τότε ο ενθουσιασμός υπήρξε τεράστιος, και η συμμετοχή των κομμουνιστών στην αντίσταση, καθολική.
Και παρ’ όλο που επίσης μπορεί να κάνει κανένας πολλές κριτικές στην δική μας εθνική αντίσταση την οποία καθοδήγησε κατά κύριο λόγο το ΚΚΕ, δεν μπορεί να αγνοήσει και την προσφορά της.
Γεγονότα όπως η αποτροπή της στράτευσης των Ελλήνων στο πλευρό των Γερμανών, ή της σωτηρίας της Ηλεκτρικής, και τόσα άλλα, δεν εξαφανίζονται και είναι μακράν σημαντικότερα από τα όποια λάθη εκείνης της περιόδου.
Οι κομμουνιστικές ιδέες διεύρυναν τις ουμανιστικές ιδέες του Διαφωτισμού και φυσικά δεν είχαν καμιά σχέση με τις εθνορατσιστικές και απάνθρωπες ιδέες των φασιστοναζί που έχουν παραδοθεί στον αποτροπιασμό και την αποστροφή της συντριπτικής πλειοψηφίας όλης της ανθρωπότητας.
Αντιστοίχως δεν μπορεί να μας διαφεύγει ότι στην πράξη τα καθεστώτα που αναδύθηκαν από την απόπειρα να εφαρμοστούν στην πράξη αυτές οι ιδέες, υπήρξαν αυταρχικά, δικτατορικά, και τελικά εφάμιλλα των φασιστικών.
Είναι φανερό και αυταπόδεικτο κατά την γνώμη μας, ότι αυτή η αριστερά, η κομμουνιστική, δεν υπάρχει πια. Είτε έχει ως στρατηγική τα καθεστώτα που κατέρρευσαν, είτε έχει διατηρήσει τα ιδεολογήματα χωρίς να έχει στρατηγική, δεν υπάρχει επειδή δεν υπηρετεί τίποτα εφικτά φιλολαϊκό πλέον. Σπέρνει τη σύγχυση και την άγονη άρνηση κάθε προόδου και είναι το φρένο στις κοινωνίες που προσπαθούν να προοδεύσουν στα πλαίσια των αστικών δημοκρατιών.
Η αριστερά όμως, μπορεί να υπάρχει, πρέπει, και υπάρχει, με μια διαφορετική ταυτότητα. Ως ανένδοτος υπερασπιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αυτός είναι πλέον ο ιστορικός της ρόλος. Μέσα από την επιλογή της μάχης για την διαρκή βελτίωση της θέσης των εργαζόμενων, των πολιτών στο σύνολό τους, στα πλαίσια της αστικής δημοκρατίας, μπορεί να είναι η εμπροσθοφυλακή των αγώνων όλων των ειδών, για την κατάχτηση μιας καλύτερης μοίρας του ανθρώπου. Και η αναφορά αυτή δεν έχει αντικείμενο μόνο τα οικονομικά, αλλά όλα τα δικαιώματα, όπως περιγράφονται στην οικουμενική διακήρυξη του ΟΗΕ, ίσως και στην διεύρυνσή τους.
Κι επειδή μπορεί να ισχυριστεί κάποιος ότι όλοι οι μετέχοντες σε μιά αστική δημοκρατία, τον ίδιο στόχο έχουν, ας υπενθυμίσουμε το προφανές. Το μήκος και το εύρος της προσπάθειας ενός κοινωνικού συνόλου να διεκδικήσει τα δικαιώματα του, δεν είναι ίδιο για όλους τους πολίτες. Εξ ου και οι πολιτικοί χώροι καταγράφονται σε συντηρητικούς και προοδευτικούς. Αλλά και στα πλαίσια της προοδευτικής παράταξης, η αριστερά διεκδικεί το ρόλο της υπεράσπισης των πλέον προωθημένων θέσεων και της ανάλογης μαχητικότητας στην επιδίωξή τους.
Χωρίς να υποτιμούμε καθόλου τα τόσα αριστερά – κατά τον ορισμό μας – στελέχη του ιστορικού σοσιαλδημοκρατικού χώρου, έχουμε να παρατηρήσουμε ότι εκείνοι που προσχώρησαν από την κομουνιστική αριστερά στην σοσιαλδημοκρατία, διεκδικούν μαζί με πολλούς απ όσους βρήκαν σ αυτό το χώρο, την πρωτοπορία στην πολιτική σκέψη και πράξη.
Οι ιδέες που αναδεικνύουν τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι και θα είναι πάντα πολύτιμες, έχει εργαστεί και πολεμήσει γι αυτές η αριστερά, και έχουν την αυτόνομη υπόστασή τους ανεξάρτητα από την αποτυχία του πολιτικού μοντέλου, την διάψευση του οχήματος που θα συντόμευε την κατάχτησή τους.
Αυτή την αριστερά την χρειάζονται φρονούμε όλοι λαοί και με αυτή την έννοια έχουμε κάθε λόγο να είμαστε υπέρ της.
Πρωτοδημοσιεύτηκε στην metarithmisi.gr
