Στις 1 Νοεμβρίου 2016, το Δημοτικό Συμβούλιο Άργους, με παρόντες 29 Δημοτικούς Συμβούλους μεταξύ των οποίων ο Πρόεδρός του κ. Κ. Μπέγκος, δικηγόρος, και ο κ. Δ. Νικητόπουλος, επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης και με απόντες τον Δήμαρχο κ. Δ. Καμπόσο και 11 Δημοτικούς Συμβούλους (μεταξύ των οποίων οι κ. Δ. Πλατής και Π. Νικολαράκος), σε κατεπείγουσα συνεδρίαση, αποφάσισε ομόφωνα να κοπεί το ιστορικό κυπαρίσσι του Καλλέργη, στο κέντρο της πόλης. Η απόφαση αυτή στηρίχθηκε σε εισήγηση της Δ/νσης του Δήμου (μεταξύ άλλων για το περιβάλλον και το πράσινο), σε έγγραφο της Δ/σης Δασών Αργολίδας (Δασονομείο Άργους), που συγκατανεύει στην κοπή (!) και σε σχετική απόφαση της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής του Δήμου. Μάλιστα!
Τα πρώτα συμπεράσματα, μετά την ανάγνωση του σχετικού αιτιολογικού της απόφασης (το κυπαρίσσι πήρε κλίση προς ΝΑ και είναι επικίνδυνο), έρχονται με πολύ φυσικό τρόπο:
1. Για άλλη μια φορά διαπιστώνεται ότι η ιστορική μνήμη εκλείπει στο Άργος (κατά τα άλλα, για κάποιους φταίνε σε αυτό γείτονες και σκοτεινοί εχθροί της πόλης, δηλαδή το άκρον άωτον της παράνοιας).
2. Ακόμα και ο υποτίθεται αρμόδιος δασικός φορέας παραιτείται από όσα όφειλε να γνωρίζει (περί αντιστηρίξεων και υποδομών κλπ.) και εγκρίνει την κοπή, ενώ δύο επίσημοι φορείς του Δήμου την εισηγούνται…
Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές έχω πληροφορηθεί ότι κάποια αντίδραση υπήρξε εκ μέρους του Δημάρχου, αλλά και ότι επανήλθε το Δημοτικό Συμβούλιο για να καλέσει κάποιον αρμόδιο (δεν έμαθα ποιόν) από την Αθήνα να γνωμοδοτήσει για το θέμα.
Άλλα έμαθα και κάτι άλλο, δηλαδή ότι στη συζήτηση στο Δ.Σ. εκφράστηκε η γνώμη ότι δεν υπάρχουν… ιστορικά στοιχεία για το αιωνόβιο δένδρο. Ιδού, λοιπόν, στοιχεία, εντελώς ενδεικτικά:
1. Στη δεκαετία του 1920 γνωστός φιλάρχαιος σύλλογος του Παρισιού έκαμε περιοδεία στην Ελλάδα και το 1930 δημοσίευσε βιβλίο με εντυπώσεις και περιγραφές, αλλά και φωτογραφίες από την περιοδεία. Στην κύρια επιστημονική μελέτη μου για το σπίτι του Καλλέργη στο Άργος (περιοδικό «Αρχαιολογία», τχ.36, Σεπτ.1990) και στη σελ.58 (δείτε εδώ) αναδημοσίευσα φωτογραφία του βιβλίου αυτού, με φόντο το σπίτι του Καλλέργη και σε πρώτο επίπεδο το ιστορικό κυπαρίσσι (με ένα νεότερο και μικρότερό του, που κόπηκε αργότερα). Αυτή τη φωτογραφία την αναδημοσιεύω και εδώ. Προφανώς οι Γάλλοι επισκέπτες εντυπωσιάστηκαν από αυτό το μνημείο της φύσης και το πρόβαλλαν κατάλληλα. Η φωτογραφία αυτή περιλαμβάνεται σε νέα μελέτη μου για το μουσείο του Άργους, που δημοσιεύθηκε στο έσχατο τεύχος της «Αργειακής Γης». Έκτοτε κυκλοφορεί στο διαδίκτυο, δίχως να αναφέρεται από πού προέρχεται, κατά τα κρατούντα βαρβαρικά ήθη στην πόλη μας.
Ασφαλώς υπάρχουν και άλλες φωτογραφίες με το κυπαρίσσι, παλαιότερες ή και νεότερες αυτών της δεκαετίας του 1920.
2. Από τα παιδικά μου χρόνια μαθήτευσα, όπως και άλλοι, κοντά στον ιστοριοδίφη Τάσο Τσακόπουλο (1875-1967), ακάματο ερευνητή και ζωντανό φορέα προφορικής μνήμης της νεότερης ιστορίας του Άργους. Ήταν μεταξύ άλλων και αυτός που μας μετέδωσε το γεγονός της παλαιότητας αυτού του κυπαρισσιού, του κυπαρισσιού του Καλλέργη.
3. Το ιστορικό κυπαρίσσι είναι το μοναδικό δένδρο που απέμεινε από τον κήπο του Καλλέργη. Ο Βαρδουνιώτης σε σημαντικό άρθρο του το 1891 περιγράφει αυτόν τον θαυμάσιο κήπο και μνημονεύει συστάδα κυπαρισσιών τα οποία προϋπήρχαν ενώ ο Τσακόπουλος σε άρθρο του 1939 μνημονεύει τα κυπαρίσσια που είχαν απομείνει. Όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να διαβάσει εκτενή αποσπάσματα των δύο συγγραφέων στο άρθρο μου για το σπίτι του Καλλέργη του 1990.
Ας μας πουν λοιπόν, οι αρμόδιοι δασολόγοι: φέτος συμπληρώνεται ένας περίπου αιώνας από τη φωτογράφιση του κυπαρισσιού και αν μετρηθεί με τα κατάλληλα όργανα το τότε ύψος του, φθάνει ή δεν φθάνει και ξεπερνάει, μάλιστα, την ηλικία τουλάχιστον ενός αιώνα επιπλέον; Σημειώνω ότι το σπίτι του Καλλέργη κτίσθηκε το 1830 και παραπέμπω στην προαναφερθείσα μελέτη μου, όπως και σε δύο συμπληρωματικές της στο ίδιο περιοδικό (τεύχη αρ. 38/Μαρτίου 1991 και 74/Ιουνίου 2000). Όλα αυτά τα κείμενα είναι προσβάσιμα στο διαδίκτυο αλλά και στις βιβλιοθήκες των «Δαναού» και «Παλαμήδη». Προφανώς κανένα από τα μέλη των δύο φορέων του Δήμου δεν θεώρησε αναγκαίο να τεκμηριώσει την όποια γνώμη του, ούτε και αρμόδιος δασικός υπάλληλος βέβαια, που δεν έκαμε καν τον κόπο να χρονολογήσει το ιστορικό δέντρο με τις γνώσεις που οφείλει να έχει.
Το ιστορικό κυπαρίσσι έπρεπε να προβάλλεται ως ένα από τα αξιοθέατα της πόλης και να περικλεισθεί με προστατευτικό κιγκλίδωμα και, στην ανάγκη, να υποστηριχθεί με συρματόσχοινα, όπως γίνεται σε κάθε πολιτισμένη πόλη της γης. Έτσι και η τωρινή κλίση μπορεί να διορθωθεί. Πιστεύω, επίσης, ότι το δένδρο υπέφερε από τότε που τσιμεντώθηκε το άμεσο περιβάλλον του. Επανειλημμένα διαμαρτυρήθηκα για το γεγονός αυτό, χρόνια περνούσαν και, τελικά, το μόνο που έγινε ήταν να κοπεί λίγο το υπερυψωμένο τσιμέντο που σχεδόν περιέκλειε μέρος του κορμού του.
Τα υλικά στοιχεία της ιστορίας του Άργους (αρχαίας – μεσαιωνικής και νεότερης) είναι σε πλήρη εγκατάλειψη. Προστιθεμένου και του σημερινού κυκλοφοριακού κομφούζιου, η πόλη αφήνεται σε συνολική εγκατάλειψη, διότι τίποτε δεν ελκύει αλλότριους δυνητικούς επισκέπτες να κάμουν τον κόπο να ασχοληθούν με αυτήν.
Η σημερινή περιπέτεια του ιστορικού κυπαρισσιού επιβεβαιώνει την άμεση ανάγκη να γίνει γνωστή η ιστορία της πόλης και να αναστηλωθούν τα σωζόμενα αρχιτεκτονικά τεκμήρια, αλλά και να γίνει γνωστή πρώτα και κύρια σε αυτούς που την κατοικούν και παίρνουν και αποφάσεις για την τύχη αυτών των τεκμηρίων…
