Περσείδες, τα πεφταστέρια του Αυγούστου (της Μαρίας Βασιλείου)

Γράφει η Μαρία Βασιλείου, Βιολόγος- Ωκεανογράφος

Οι Περσείδες, οφείλονται σε σκόνη που αφήνει πίσω του ο κομήτης Swift-Tuttle. Ο κομήτης Σουίφτ Τατλ, σύμφωνα με τους επιστήμονες, θα περάσει πολύ κοντά στην Γη, στις 15 Σεπτέμβρη του έτους 4479! σε απόσταση 0,03 με 0,05 αστρονομικές μονάδες, με πιθανότητα 1 στο εκατομμύριο να συγκρουστεί με την Γη. Η ενέργεια που θα απελευθερωθεί σε μια πιθανή πτώση θα είναι 27 φορές μεγαλύτερη από του αστεροειδούς που θεωρείται ότι σκότωσε τους δεινόσαυρους στην Κρητιδική περίοδο του μεσοζωικού αιώνα.

Η «Βροχή των Περσείδων» έχει πάρει το όνομά της εξαιτίας του γεγονότος ότι τα «μετέωρα», τα οποία οφείλονται στα σωματίδια σκόνης που αφήνει πίσω του ο κομήτης Σουίφτ-Τατλ, φαίνεται ότι προέρχονται από την κατεύθυνση του αστερισμού του Περσέα. Περνώντας από τη Γη, οι κομήτες αφήνουν πίσω τους μικρά σωματίδια σκόνης, τα οποία είναι συγκεντρωμένα σε ομάδες. Κατά τη διάρκεια της περιφοράς του γύρω από τον Ηλιο, ο πλανήτης μας συγκρούεται μαζί τους και τότε αυτά εισέρχονται στην ατμόσφαιρα.

Ο επίτιμος διευθυντής του Ψηφιακού Πλανηταρίου του Ιδρύματος Ευγενίδου, κος Διονύσης Σιμόπουλος, εξηγεί πώς προκαλείται το φαινόμενο της «Βροχής των Περσείδων»:

«Καθώς η Γη μας περιφέρεται στην τροχιά της γύρω από τον ’Ηλιο συναντά κάθε Αύγουστο το σύννεφο των σωματιδίων του κομήτη Σουίφτ-Τατλ. Ετσι καθώς η Γη μας τρέχει με 108.000 χιλιόμετρα την ώρα, πέφτει ακάθεκτη πάνω στο σύννεφο των σωματιδίων. Τα μικροσκοπικά αυτά σωματίδια, με βάρος ενός γραμμαρίου, χτυπάνε τα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιράς μας σε ύψος περίπου 100 χλμ. και αναφλέγονται. Η ανάφλεξη αυτή ιονίζει τα γύρω στρώματα της ατμόσφαιρας, σχηματίζοντας έτσι μια φωτεινή σφαίρα 2 έως 3 μέτρων που κινείται με ταχύτητα 30 έως 60 χλμ. το δευτερόλεπτο. Αυτή τη φωτεινή σφαίρα, λοιπόν, βλέπουμε από τη Γη και ονομάζουμε διάττοντα, μετέωρο ή πεφταστέρι» .

Η «Βροχή των Περσείδων» μαζί με τη «Βροχή των Λεοντιδών» που παρατηρείται τον Νοέμβριο είναι οι δύο πιο σημαντικές εμφανίσεις διαττόντων από τις περισσότερες από 60 που καταγράφονται κάθε χρόνο. Η πρώτη καταγραφή των Περσείδων έγινε το 36 μ.Χ. από χρονικογράφους στην Κίνα.

Καθημερινά, πάνω από 100 τόνοι λεπτής διαστημικής σκόνης προστίθενται στην επιφάνεια της Γης, χωρίς να το καταλάβουμε. Υπολογίζεται ότι 1.000 περίπου από αυτούς τους «διαστημικούς επιδρομείς» είναι αρκετά μεγάλοι και αντέχουν κάθε χρόνο το ταξίδι μέσα από την ατμόσφαιρα του πλανήτη μας φτάνοντας στην επιφάνεια της Γης, ως μετεωρίτες. Επειδή, όμως, τα 2/3 του πλανήτη μας είναι καλυμμένα με νερό, οι πτώσεις αυτές σπανίως γίνονται αντιληπτές.

Κάποτε μια βροχή από μετεωρίτες θεωρούνταν προάγγελος της… Αποκάλυψης που προκαλείται από την οργή των θεών ή άλλων εξωγήινων πλασμάτων. Σύμφωνα δε με την λαϊκή παράδοση, όταν βλέπεις να πέφτουν μετεωρίτες μπορείς να κάνεις μια ευχή που θα πραγματοποιηθεί.

Φέτος αναμένεται αυξημένη «βροχόπτωση» με 150 μετέωρα το λεπτό, έναντι 120 που ειναι συνήθως κατά μέσο όρο, στην κορυφωση του φαινομένου, άλλους Αύγουστους.

Η έξαρση των μετεώρων αναμένεται τις πρωινές ώρες της 12ης Αυγούστου, από 02:00 έως 07:00. Στις 3 τα ξημερώματα που θα «δύσει» και η Σελήνη, και ο ουρανός θα είναι πιο σκοτεινός, η παρατήρηση των διαττόντων θα είναι ανεπηρέαστη από το φως του φεγγαριού. Εννοείται ότι για να απολαύσετε περισσότερο το φαινόμενο καλό είναι να βρίσκεστε σε σημείο της πόλης που να μην έχει πολλά φώτα.